9-10 දසවන මණිකාර කුලුපගතිස්ස තෙරණුවන්ගේ වස්තුවයි. 

ගබ්භමෙකෙ උප්පජ්ජන්ති, නිරයං පාපකම්මිනො;

සග්ගං සුගතිනො යන්ති, පරිනිබ්බන්ති අනාසවා.

සමහර සත්තව කෙනෙක් මවුකුසට උත්පත්ති වශයෙන් පැමිණෙන්නාහ. පව්මක් කළෝ නරකයට උත්පත්ති වශයෙන් පැමිණෙත් පින් කළ හෙයින් සුන්දර ගති ඇති සත්තවයෝ දෙව්ලොවට යන්නාහ. ක්‍ෂය කළ ආස්‍රව ඇති රහත්හු නිරුපධිශේෂ පරිනිර්වාණධාතුයෙන් පිරිනිවෙන්නාහ.

ගබ්භමෙකෙ ආදි මේ ධර්මදේශනාව බුදුරදුන් දෙව්රම වාසය කරන කාලයේ මණිකාරකුලුපගතිස්ස තෙරුන් අරභයා දේශනා කරනලදි.

ඒ තෙරණුවෝ මැණික්කරුවකුගේ ගෙදර දොළොස් වසක් වළඳමන් එහිම සිටියහ. ඒ ගෙදර අඹුසැමි දෙදෙනා මවුපිය තනතුරේ තබා තෙරුන් පෝෂණය කළහ. දිනක් මැණික්කරුවා තෙරුන් ඉදිරියේම සිට මස් කපමින් සිටියේය. ඒ වෙලාවේ ප්‍රසේනජිත් කොසොල් රජු, මෙය සෝදා කපා විද වහා එවන්නැයි එක් මැණිකක් එවීය. මැණික්කරු ලේ තැවරුණු අතින් එය පිළිගෙන පෙට්ටියක් උඩතබා අත් සෝදාගැනීමට ගේ ඇතුළට ගියේය. ඒ ගෙදර ඇතිකරන කොස්වාලිහිණියෙක්ද සිටියේය.

ඒ ලිහිණියා ලේ ගඳින් ඉවවැටී මස් කැබැල්ලකියි සිතා ඒ මැණික තෙරුන් බලබලා සිටිද්දීම ගිලදැම්මේය. මැණික්කරු ඇවිත් මැණික නොදැක මැණික ගත්තේ කවුදැයි භාර්යාවගෙනුත් පුතුන්ගෙනුත් පිළිවෙලින් අසා ඔවුහු අපි නොගත්තෙමුයයි කීකල්හි, තෙරුන් විසින් ගන්නාලදැයි සිතා භාර්යාව සමග කථා කරමින් මැණික තෙරුන් විසින් ගන්නාලදැයි කීවේය. භාර්යාව, ස්වාමීනි, එසේ නොකියව. මෙතෙක් කල් මම තෙරණුවන්ගේ කිසි වරදක් නොදුටිමි. උන්වහන්සේ මැණික නොගන්නා ලදැයි කීවාය.

මැණික්කරුවා තෙරුන් අමතා, ස්වාමීනි, මෙතැන් තිබූ මැණික ඔබවහන්සේ විසින් ගන්නාලදද? උපාසකය නොගත්තෙමි. ස්වාමීනි මෙි වෙන කිසිවෙක් නොසිටියහ. එය ඔබම ගන්නාලදැයි, මට ඒ මාණික්‍යරත්නය දෙන්නැයි කීවේය. තෙරනම තම කථාව භාරනොගන්නා හෙයින් නැවත භාර්යාව අමතා, මැණික ගන්නා ලද්දේ තෙරුන් විසින්මයි. පීඩා කරමින් හෝ උන්වහන්සේගෙන් අසන්නෙමියි කීවේය. ඈ, හිමියනි, අප වනසන්ට එපා, අපි දාසයන්වීම මීට වඩා උතුම්ය. තෙරුන්ට මෙසේ කීම අයුතුයයි කීවාය. අපි සියලු දෙනාම දාසයන් බවට පත්වුණත් මේ මැණික තරම් නොවටින්නෙමුයයි කියා, ලණුවක් රැගෙන තෙරුන්ගේ හිස වෙළා දඬුවකින් මිරිකා තද කෙළේය. තෙරුන්ගේ හිසෙන් හා නාසයෙන් ලේ වැගිරෙන්නට විය. ඇස් එළියට එන්නාක් මෙන් දැනිණි. තෙරණුවෝ වේදනාවෙන් බිම ඇදගෙන වැටුණහ. ලිහිණියා ඒ ලේ ගදින් එතැනට අවුත් ලේ බීවේය. ඉන්පසු මැණික්කරුවා තෙරුන් සමග උපන් කෝප වේගයෙන් තෝ මෙතැන කුමක් කරන්නේදැයි පාදයෙන් පහරක් ගසා හෙළීය.

ලිහිණියා එකපාරෙන්ම මැරී උඩුකුරුව වැටුණේය. ඒ දුටු තෙරණුවෝ, උපාසකය මගේ හිසෙහි වෙළුම මදක් බුරුල්කොට මේ කොස්වාලිහිණියා ගැන බලව. ඌ මියගොස්ද නැද්දැයි බලවයි කීහ. ඉන්පසු ඔහු තෙරණුවන් අමතා, මේ පක්‍ෂියා වගේම ඔබත් මැරෙන්නෙයයි කීවේය. උපාසකය, මේ ලිහිණියා ඒ මැණික ගිල්ලේය, මූ නොමැරුණා නම්, මම දිවිහිමියෙන් ඒ බව නොකියමි. එවිට මැණික නිසා ඔබ මූ මරන්නේය. මැණික්කරු උගේ බඩ පලා මැණික දැක වෙව්ලමින් තැතිගත් සිතින් යුක්තව තෙරුන් පාමුල වැඳ වැටී, නොදන්නාකමින් මා කළ වරදට සමාවුව මැනවැයි කීවේය.

උපාසකය ඔබේ දෝෂයක් නැත. මගේත් දෝෂයක් නැත. මෙය සංසාරදෝෂයයි. ඔබට සමාවදෙන්නෙමියි කීවිට ස්වාමීනි, මට සමාව දෙන්නෙහි නම් පෙර කළසේ මෙන්ම මගේ ගෙදර නැවතී භික්ෂාව ගනුමැනවැය කීවේය. උපාසකය, මම අද පටන් අනුන්ගේ ගෙදරක වහළයක් යටට ඇතුළු නොවෙමි. ගෙවල් ඇතුළට යාමේ වරද මෙයයි. මෙතැන් පටන් දෙපයේ වීරියෙන් ගෙවල්වල සිටගෙනම භික්ෂාව ලබාගන්නෙමි කියා ධුතාංග සමාදන්වී මේ ගාථාව ප්‍ර‍කාශකළහ:

අහර ටික ටික ඉල්ලා

ගැනීමට මුනිවරුන් උදෙසා

පිසෙයි බත් හැම තැන

පිඬු සිඟා ගෙන යන්නෙමි

දෙපා වාරුව ඇතිතෙක්

මෙසේ පැවසූ තෙරණුවෝ එම ආබාධයෙන්ම නොබෝ කලකින් පිරිනිවන් පෑහ. කොස්වාලිහිණියා මැණික් කපන්නාගේ බිරිඳගේ කුසෙහි පිළිසිඳ ගත්තේය. මැණික් කපන්නා මියගොස් නිරයෙහි උපන්නේය. මැණික් කපන්නාගේ බිරිඳ තෙරුන් කෙරෙහි මෘදුසිත් ඇතිකරගත් හෙයින් මියපරලොව ගොස් දෙව්ලොව උපන්නාය.

භික්‍ෂූන්වහන්සේලා ඔවුන් ඉපදුණු තැන් ගැන බුදුරජාණන්වහන්සේගෙන් අසා සිටියහ. බුදුරජාණන්වහන්සේ, මහණෙනි, මේ ලොව සමහරු මවුකුස උපදිති, පව්කරන සමහරු අපායෙහි උපදිත් කළ පින් ඇත්තෝ දෙව්ලොව උපදිති. අනාශ්‍ර‍ව රහතන්වහන්සේලා වනාහි පිරිනිවන්පාතියයි වදාරා අනුසන්ධි ගලපා දහම් දෙසමින් මේ ගාථාවද වදාළහ.

සමහරු මවුකුසද

පව්කාරයෝ නිරයෙද

පිනැත්තෝ සුගතියෙහිද

නිකෙලෙස්හු නිවනට ද යෙති

එහි ගබ්භං යනුවෙන් මනුෂ්‍යගර්භයක්ම අදහස් කරනලදි. මෙහි සෙසු විස්තර කියනලද අර්ථමය. දේශනාවසානයෙහි බොහෝ දෙනා සෝවාන්ඵලාදියට පැමිණියාහුය.

මච්ඡරි සූත්‍රය

එකං සමයං භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. අථ ඛො සම්බහුලා සතුල්ලපකායිකා දෙවතායො අභික්කන්තාය රත්තියා අභික්කන්තවණ්ණා කෙවලකප්පං ජෙතවනං ඔභාසෙත්වා යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමිංසු; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං අට්ඨංසු. එකමන්තං ඨිතා ඛො එකා දෙවතා භගවතො සන්තිකෙ ඉමං ගාථං අභාසි -

‘‘මච්ඡෙරා ච පමාදා ච, එවං දානං න දීයති (දිය්‍යති (ක.));

පුඤ්ඤං ආකඞ්ඛමානෙන, දෙය්‍යං හොති විජානතා’’ති.

අථ ඛො අපරා දෙවතා භගවතො සන්තිකෙ ඉමා ගාථායො අභාසි -

‘‘යස්සෙව භීතො න දදාති මච්ඡරී, තදෙවාදදතො භයං;

ජිඝච්ඡා ච පිපාසා ච, යස්ස භායති මච්ඡරී;

තමෙව බාලං ඵුසති, අස්මිං ලොකෙ පරම්හි ච.

‘‘තස්මා විනෙය්‍ය මච්ඡෙරං, දජ්ජා දානං මලාභිභූ;

පුඤ්ඤානි පරලොකස්මිං, පතිට්ඨා හොන්ති පාණින’’න්ති.

අථ ඛො අපරා දෙවතා භගවතො සන්තිකෙ ඉමා ගාථායො අභාසි -

‘‘තෙ මතෙසු න මීයන්ති, පන්ථානංව සහබ්බජං;

අප්පස්මිං යෙ පවෙච්ඡන්ති, එස ධම්මො සනන්තනො.

‘‘අප්පස්මෙකෙ පවෙච්ඡන්ති, බහුනෙකෙ න දිච්ඡරෙ;

අප්පස්මා දක්ඛිණා දින්නා, සහස්සෙන සමං මිතා’’ති.

අථ ඛො අපරා දෙවතා භගවතො සන්තිකෙ ඉමා ගාථායො අභාසි -

‘‘දුද්දදං දදමානානං, දුක්කරං කම්ම කුබ්බතං;

අසන්තො නානුකුබ්බන්ති, සතං ධම්මො දුරන්වයො (දුරන්නයො (සී.)).

‘‘තස්මා සතඤ්ච අසතං (අසතඤ්ච (සී. ස්‍යා. කං.)), නානා හොති ඉතො ගති;

අසන්තො නිරයං යන්ති, සන්තො සග්ගපරායනා’’ති.

අථ ඛො අපරා දෙවතා භගවතො සන්තිකෙ එතදවොච - ‘‘කස්ස නු ඛො, භගවා, සුභාසිත’’න්ති?

‘‘සබ්බාසං වො සුභාසිතං පරියායෙන; අපි ච මමපි සුණාථ -

‘‘ධම්මං චරෙ යොපි සමුඤ්ජකං චරෙ,

දාරඤ්ච පොසං දදමප්පකස්මිං;

සතං සහස්සානං සහස්සයාගිනං,

කලම්පි නාග්ඝන්ති තථාවිධස්ස තෙ’’ති.

අථ ඛො අපරා දෙවතා භගවන්තං ගාථාය අජ්ඣභාසි -

‘‘කෙනෙස යඤ්ඤො විපුලො මහග්ගතො,

සමෙන දින්නස්ස න අග්ඝමෙති;

කථං (ඉදං පදං කත්ථචි සීහළපොත්ථකෙ නත්ථි) සතං සහස්සානං සහස්සයාගිනං,

කලම්පි නාග්ඝන්ති තථාවිධස්ස තෙ’’ති.

‘‘දදන්ති හෙකෙ විසමෙ නිවිට්ඨා,

ඡෙත්වා වධිත්වා අථ සොචයිත්වා;

සා දක්ඛිණා අස්සුමුඛා සදණ්ඩා,

සමෙන දින්නස්ස න අග්ඝමෙති.

‘‘එවං සතං සහස්සානං සහස්සයාගිනං;

කලම්පි නාග්ඝන්ති තථාවිධස්ස තෙ’’ති.

මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් කලෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත් නුවර සමීපයෙහි පිහිටි අනේපිඬු

සිටාණන් විසින් කරවනලද ජෙීතවනාරාමයෙහි වැඩවසන සේක.

එකල්හි සතුල්ලපකායික නම්න් දන්නා ලද බොහෝ දෙවි කෙනෙක් රෑ පළමු දසපැය ඉක්ම ගිය කල බබළන පැහැ ඇත්තාහු සියලු ජේතවනය බබුඵවා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙකද, එතැනට පැමිණියෝය. පැමිණ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වැඳ, එකත්පසෙක සිටියහ.

එකත්පසෙක සිටි එක් දෙවියෙක් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමීපයෙහි මේ ගාථාව කීය:

“මෙසේ මසුරුබවත්, පමාවත්, කරණකොට ගෙන දන් දෙනු නොලැබේ. (දීමෙහි ඵල ඇතැයි) දන්නා පින් කැමැත්තහු විසින් දන් දිය යුතු වෙයි.”

ඉක්බිති අන් දෙවියෙක් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙත පැමිණ මේ ගාථා කීය:

“යමකට බියෙන් මසුරා දන් නොදේද, නොදෙන ඔහුට ඒ බියම වේ.

“බඩගින්නද පිපාසාවද යන යමකට මසුරා බිය වේද, එයම මෙලොවද පරලොවද ඒ දන් නොදෙන අනුවණයා වෙතම පැමිණෙයි.

“එබැවින් මසුරු බව දුරලා මසුරුමළ මැඩලන්නෙක්ව දන් දෙන්නේය. පින් පරලෙිවෙහිදී ෂත්හට පිහිටවේ.”

ඉක්බිති අන් දෙවියෙක් භාග්‍යවතුක් වහන්සේ සමීපයෙහි මේ ගාථා කීය:

“යම් කෙනෙක් මහ කතරක යන්නාහු, මඳ දෙයක් ඇති කලද, එය (තමා) සමග යන්නවුන්ට බෙදා දෙන්නාහු නම්, ඔවුහු මළවුන් අතුරෙහි නොමැරෙත්. මේ පුරාණ ධර්‍මයෙකි.

“ඇතැම් කෙනෙක් වස්තුව ස්වල්පව ඇතිකල්හිද දෙත්. ඇතැම්හු බොහෝ වස්තුයෙන් යුක්තව ඉඳත් දන් නොදෙත්. ස්වල්පයක් ඇතියහු ඒ ස්වල්ප දෙයින් දුන් දන දහසක් ධනයෙන් දුන් දනක් හා සමයැයි ප්‍රමාණ කරණ ලදී.”

එකල අන් දෙවියෙක් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමීපයෙහි මේ ගාථා කීය:

“දීමට දුෂ්කරවූ දානය දෙන, කරන්නට අමාරුවූ පින්කම් කරන, තැනැත්තවුන් අනුව අසත්පුරුෂයෝ ක්‍රියා නොකෙරෙත්. සත්පුරුෂයන්ගේ ධර්‍මය අසත්පුරුෂයන් විසින් අනුගමනය කළ නොහැක්ක. එබැවින් සත්පුරුෂයන්ගේද අසත්පුරුෂයන්ගේද මෙයින් මතු පරලොව ගතිය වෙනස් වෙයි. අසත්පුරුෂයෝ නිරයට යෙත්. සත්පුරුෂයෝ සුගතියට යත්.”

එවිට අන් දෙවියෙක්, “භාග්‍යවතුන් වහන්ස, මොවුන්ගෙන් කාගේ කියුම් මැනැවින් කියන ලද්දෙක්දැ?” යි භාග්‍යවතුන් වහන්සේගෙන් ඇසුවේය. “තොප හැම කීදේ ඒ ඒ කාරණයේ සැටියෙන ්මනා කොට කියන ලද්දේය. එතෙකුදු වුවත් මගේ කීමද අසවු:

“යමෙක් දුකසේ අඹු දරුවන් රකිමින් වෙසෙන්නේද, ඔහු ස්වල්ප වස්තුවක් ඇති කල්හි එයින් දන් දෙමින් කුසල් කරන්නේද, එසේ වූවහුගේ ඒ දානයේ සියයෙන් කොටසක් පමණටවත් වරකට දහසක් වියදම් කොට, ලක්‍ෂයක් දෙනෙකුට දන් දුන්නවුන්ගේ දාන සිය දහස නොවටනේය.

එවිට අන් දෙවියෙක් භාග්‍යවතුන් වහන්සේට ගාථායෙන් මෙසේ කීය:

“මහත්වූ උදාර බවට පත් මේ දානය කවර කරුණෙකින් (දිළින්දා) ඒ දැහැමෙන් උපයා දුන් දානයාගේ අගයට (ළංව) නොපැමිණේද? දහස් ගනන් දන් දෙන්නහුගේ ඒ දාන (දිළින්දා දුන්) එබඳු දානයාගේ සියෙන් පංගුවටක් කවර හෙයින් නො අගිත්ද?”

එවිට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ඒ දෙවියාට ගාථාවෙකින් මෙසේ වදාළසේක.

“ඇතැම්හු විෂම කර්‍මයන්හි පිහිටියාහු අනුන් ශෝකයට පත්කොට දන් දෙත්. ඒ ශෝකයට පත්කර දුන් දඬු මුගුරුවලින් අනුන් බියගන්වා තළාපෙළා දුන් දානය, දැහැමෙන් දිළින්දා දුන් දානයේ වටිනාකමට නොඑයි. මෙසේ වරකට ලක්‍ෂයක් දෙනෙකුට දහසක් බැගින් දුන් ඒ දානයෝ දිළින්දා අනුන් නොරිදුවා සපයාගත් දෙයින් දුන් එබඳු දානයේ සියෙන් කොටසකටද නොවටනේය.”

දන් දීමයි අනුසස් ලැබීමයි අත් හැරීමයි නිරාමිස සතුටයි

රත්මලානේ ශ්‍රී රත්නාරාමය

බොරලැස්ගමුවේ සිරි සෝනුත්තර විහාරය යන

උභය විහාරාධිපති බස්නාහිර පළාත සහිත

කොළඹ නව තොටමුණේ

ප්‍රධාන අධිකරණ සංඝ නායක

සූරියගොඩ සිරිධම්ම නා හිමි

දේවතා සංයුත්තයේ දානය පිළිබඳව විශේෂයෙන් සඳහන් වන සූත්‍ර අතර ආදිත්ත, කිංදද, වනරෝප, ජේතවන, සාධු සහ මච්ඡරි නමින් සූත්‍ර දේශනා සඳහන් වෙයි. මේ අතරින් මච්ඡරි සූත්‍ර දෙකක් තිබෙයි. එක් මච්ඡරි සූත්‍රයක් සතුල්ලපකායික වර්ගයටත්, අනෙක් මච්ඡරි සූත්‍රය ආදිත්ත වර්ගයටත් අයත්.

දේවතා සංයුත්තය පිළිබඳව විමසිලි ඇසින් බලන විට බොහෝම මාතෘකා ඔස්සේ අදහස් ඉදිරිපත් කරන්නට පුළුවන්. දානය හෝ පරිත්‍යාගය පිළිබඳව දෙවිවරුන් විසින් විවිධ මති මතාන්තර අදහස් දැරු බව පෙනෙන්නට තිබෙනවා.

දේවතා සංයුත්තයේ දානය පිළිබඳව විශේෂයෙන් සඳහන් වන සූත්‍ර අතර ආදිත්ත, කිංදද, වනරෝප, ජේතවන, සාධු සහ මච්ඡරි නමින් සූත්‍ර දේශනා සඳහන් වෙයි. මේ අතරින් මච්ඡරි සූත්‍ර දෙකක් තිබෙයි. එක් මච්ඡරි සූත්‍රයක් සතුල්ලපකායික වර්ගයටත්, අනෙක් මච්ඡරි සූත්‍රය ආදිත්ත වර්ගයටත් අයත්. නමුත් මේ සූත්‍ර දෙකෙන්ම පැහැදිලි කරන කාරණා දෙපැත්තට විහිදුන කාරණා නොවෙයි. ඒ දෙවර්ගයේදීම දෙවිවරුන් විසින් අසා ඇත්තේ දානය පිළිබඳවයි.

අද අප මේ සූත්‍ර අතරින් මච්ඡරි සූත්‍රය ගැන පැහැදිලි කරමු. මච්ඡරී යනු මසුරුකමයි. ඒ මසුරුකම මුල් කරගෙන දානය පිළිබඳ අදහස් මෙම සූත්‍රයේ ඇතුළත්. ඒ වගේම මච්ඡරි සූත්‍රයේ දන් දිය යුත්තේ කවුද? කියා සාකච්ඡා කරනවා.

දෙවැනි මච්ජරී සූත්‍රයේදී සාකච්ඡාවට භාජනය වන්නේ දෙන්නාගේ සහ නො දෙන්නාගේ වෙනසයි. මේ සියල්ලම අපට ඉතාමත් වැදගත් මෙන්ම ඉතාමත් ප්‍රයෝජනවත් කරුණුයි.

මච්ඡරි සූත්‍රයේ දාන ආනිසංස බොහෝ විස්තර කොට තිබෙනවා. සතුල්ලපකායික දෙවි දේවතාවන් විසින් බුදුරජාණන් වහන්සේ ජේතවනාරාමයේ වැඩ සිටියදී මුළු ජේතවනය ඒකාලෝකමත් කරගෙන පැමිණ මෙසේ විමසා සිටියා.

නිදුකාණන් වහන්ස, මසුරුකමත්, ප්‍රමාදයත් නිසා ඇතැම් අය දන් දෙන්නේ නැහැ. පින් කැමැති දානඵල දන්නා අය, දාන ආනිශංස දන්නා අය දන් දිය යුතු වෙනවා. මේ දේවතාවාගේ දානය පිළිබඳව ප්‍රශ්නය ඉදිරිපත් කරන්නේ මසුරුකම සහ ප්‍රමාදය නිසා දන් නො දෙන්නා පිළිබඳවයි. නමුත් පින් කැමැති දානයේ ආනිශංස දන්නා අය දන් දීමට මැළි වන්නේ නැහැ. අප දන්නවා වර්තමානයේ ඇතැම් අය ශ්‍රද්ධාව මුල්කරගෙන වගේම දානයේ අනුසස් දැනගෙනත් දන් දෙනවා. ඇතැම් අය දන් දෙන්නේ තමන්ගේ චිත්ත සන්තානයේ ඇති ලෝභය, ද්වේෂය, මෝහය යටපත් කිරීමටයි. මෙය දානය පිළිබඳව ඇති ධර්මානුස්වභාවය යි.

නමුත් අද සමාජයේ ඇතැම් අය දන් දෙනුයේ අවබෝධයකින් නොවෙයි. විවිධ භය නිසා, මළගිය අය නිසා, ඔවුන්ගෙන් සිදුවන කරදර නිසා දන් දීමට පෙළෙඹනවා. එසේ නොමැතිව ශ්‍රද්ධාවෙන් දන් දෙන අයට ඒ පිළිබඳව හොඳ අවබෝධයෙන් මඟ පෙන්වන සූත්‍රයක් තමයි මච්ඡරි සූත්‍රය.

තවත් එක් දේවතාවෙක් බුදුරජාණන් වහන්සේ අභියස දී මෙසේ ප්‍රකාශ කළා. ස්වාමිනි නිදුකාණන් වහන්ස , මසුරා, දැඩි ලෝභයා යම් කටයුත්තකට බියෙන් දන් නොදෙයි. එයම ඔහුට භය පිණිස පවතිනවා. මසුරු තැනැත්තා ඒ නිසාම මෙලොවත්, පරලොවත් දුක් විඳියි. දුක බාලයා ස්පර්ෂ කරයි. ඒ නිසාම මසුරුකම හැරදා එය මැඬලීම පිණිස දන් දිය යුතුයි. ඒ වගේම නිදුකාණන් වහන්ස, මියයන සත්ත්වයාට පරලොවදී පිහිට පිණිස පවතින්නේ පිනයි. ඒ නිසා පින් කර ගන්නට ඕන. පින් කිරීමට නම් දන් දීම අවශ්‍ය යැයි ඒ දෙවියා බුදුරජාණන් වහන්සේ අභියසදී ප්‍රකාශ කළා.

මේ පින පිළිබඳව අර්ථ දක්වන තැන්වලදී බුදුරජාණන් වහන්සේ වදාළා ගිහි අයට ද, දෙවියන්ටද, පැවිදි උතුමන්ටද පින අවශ්‍යයි. පින අනුවයි මේ සියලු දෙනාගේම බැබළීම සිදුවන්නේ. පින පරලොවදී සත්ත්වයාට පිහිට පිණිස පවතියි කියා.

තව දේවතාවෙක් පවසනවා යමෙක් සමඟ ගමනක් යන කෙනෙකුට ලැබුණ දේ බෙදා ගන්නාක් මෙන් ටිකක් ඇති කල්හිත් දන් දෙනවා නම් ඒ අය මළවුන් අතර නොමැරී සිටිනවා යැයි කියා සිටියා.

අප දන්නවා ඇතැම් අයට විශාල ලෙස මිල මුදල් තිබෙනවා. ඇතැම් අයට ටිකක් තිබෙනවා. ටිකක් තිබෙන කෙනෙක් ශ්‍රද්ධාව නමැති ධනය මුල්කරගෙන දන් දෙනවානම් ඒ තැනැත්තා මළවුන් අතර, නො මළ කෙනෙක්. ඇතැම් අය ටිකක් ඇති විටත් දන් දෙනවා. ඇතැම් අය බොහෝ තිබියදීත් දන් නොදේ. නමුත් සුළුවෙන් තිබියදී හෝ ශ්‍රද්ධාව නමැති ධනය මුල්කරගෙන දන් දෙනවා නම් එය දෙලොව යහපතට හේතු වෙනවා.

තවත් දේවතාවෙක් ප්‍රකාශ කරනවා අසද්පුරුෂයෝ ස්වල්පයක් ඇති කල්හී දුෂ්කර වූ දානය දෙන සද්පුරුෂයා අනුගමනය කරන්නේ නැහැ. ස්වල්පයක් ඇති කල්හිත් දීම නැමැති දුෂ්කර, සුචරිත ක්‍රියාව පුරුදු කළ යුතු බවයි මේ දේවතාවා කියන්නේ. ඒ දේවතාවා තවදුරටත් කියා සිටියා මේ සමාජයේ ටිකක් තිබෙන සද්පුරුෂයෝ ඉන්නවා ඒ වගේම ඉන්නවා ටිකක් තිබෙන අසද්පුරුෂයෝ. එයින් ටිකක් තිබෙන සද්පුරුෂයෝ දීම නමැති ඒ සුචරිත ක්‍රියාව ප්‍රගුණ කිරීම නිසා සුගතියේ ඉපදෙනවා .

ස්වාමිනි, සද්පුරුෂයාගේ ධර්මය පිරීම ඉතා අමාරුයි. එය ඉදිරියට ගෙන යාම, ව්‍යාප්ත කිරීම ඉතා අමාරුයි. අද සමාජයේ වුවත් හොඳ කරන අය අඩුයි. ඒ අය කරන ක්‍රියාවන්ද අසන්න ලැබෙන්නේ අඩුවෙන්. ඒ නිසා සද්පුරුෂයාගේ ධර්මය පිරීම අසීරු බවයි මේ දේවතාවා කියන්නෙ. අප දන්නවා බෝසතාණන් වහන්සේ දසපාරමිතා පුරන අවදියේ ඒ පාරමිතා පිරුවේ පහසුතා ලබාගෙන නොවේ. බොහෝම දුෂ්කරතා මැද දස පාරමිතා, දස උප පාරමිතා, දස පරමත්ත පාරමිතා පුරා සම්මා සම්බුද්ධත්වයට පත්වුණේ. ඒ නිසා අප තේරුම් ගන්න ඕන සද්පුරුෂයාගේත් අසද්පුරුෂයාගේත් වෙනස්කම් පවතිනවා. සද්පුරුෂයා මෙලොවින් පරලොව යනවිට සුගතියට යනවා. අසද්පුරුෂයා නිරයට යනවා කියන කාරණයයි මේ දේවතාවා ප්‍රකාශ කරන්නේ. මේ ආකාරයට දානය පිළිබඳව විවිධ අදහස් දෙවිවරුන් විසින් ප්‍රකාශ කර සිටියා.

ඒ දෙවි පිරිස පසෙකින් සිටි විට එක් දෙවියෙක් ඉදිරියට පැමිණ කියන්නේ ස්වාමිනි නිදුකාණන් වහන්ස, අප ප්‍රකාශ කළ ප්‍රකාශ වලින් වඩාත් වැදගත් නිවරැදි සාධු ධර්මය, සුභාෂිත ප්‍රකාශය කිව්වේ කවුද?

ඒ අවස්ථාවේ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වදාළා දේවේන්ද්‍රය, ඔබ සියලු දෙනාගේම කියමන් ඉතාමත්ම සුභාෂිතයි. ඒ වගේම මාගේ ප්‍රකාශයත් අසන්න. දේවේන්ද්‍රය, යමෙක් දුකසේ ජීවත්වෙමින් ධර්මානුකූලව හැසිරේ ද? අඹු දරුවන් පෝෂණය කර, ටිකක් තිබියදීත් දන් දෙයිද? ලක්ෂ ගණන් වියදම් කොට සිය ගණන් යාග කරන්නාගේ දීම ඔහුගේ දානයෙන් සියයෙන් පංගුවක් නො වටී කියායි. එහිදී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ අවධාරණය කළේ දුකසේ ජීවත්වෙමින් ධර්මානුකූලව හැසිරෙමින්, අඹුදරුවන් පෝෂණය කරමින්, ධනය ටිකක් තිබියදීත් දන් දෙනවා නම් ඒ දන් දීම අධාර්මිකව හරිහම්බ කර දන් දෙන පුද්ගලයාට වඩා වටිනවා කියන කාරණය බුදුරජාණන් වහන්සේ දෙවියන් අරභයා වදාළා.

මේ දේ අද සමාජයටත් වැදගත් වෙනවා. දෙන දේ ධාර්මිකව, සිල්වත්ව උපයාගෙන එය ශ්‍රද්ධාවෙන් දීම ඉතා හොඳ බව මෙයින් අවධාරණය කරන්නේ.එනිසා ටිකක් හරි දෙන දේ ශ්‍රද්ධාවෙන් දෙන්න. දෙන්නම් වාලේ දෙන්න එපා. දෙන ටික හෝ තේරුම් අරගෙන දෙන්න. මම දෙන මේ පරිත්‍යාගය මාගේ චිත්ත සන්තානයේ ප්‍රසාදය පිණිස හේතුවේවා කියා දෙන්න. ආශාව සංසිඳීමටත්, මුලාව බැහැර කිරීම සඳහාත් කියන හොඳ සිතිවිලි ඇතිකරගෙන දන්දීම කළයුතු වෙනවා.

දන් දෙනවිට දහඩිය මහන්සියෙන් සොයා ගත් දෙයකින් දන් දීම වටිනවා. කෙසේ නමුත් දානයක් දීමේදී වඩා අර්ථවත් වන්නේ කර්මය, කර්මඵල දැනගෙන දීමයි. දැහැමින් දුන් දෙයි වටිනාකම වැඩියි. අධාර්මිකව හම්බ කරන දේ කෝටි ගණන් දුන්නත් එය මහත්ඵල මහානිසංස නොවෙයි. ඉහත කී දෙය දෙවි දේවතාවන් අරමුණු කරගෙන භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වදාළද එය අද සමාජයටත් ඉතා වැදගත්. අකාලික මුනි දහම එසේමයි. එනිසා ටිකක් දන් දුන්නත් චේතනාව බලවත්නම් එය මහත්ඵල මහානිසංස යි. ඇතැම් කෙනෙක් විෂම පැවැත්මෙන් යුතුව අනුන් තලා පෙළා ශෝක කරවා හැඬු කඳුළු ඇතිකරවා දන් දෙනවා. එය මහත්ඵල මහානිශංස වන්නේ නැහැ. ඒ නිසා දේවතා සංයුත්තයේ මච්ඡරි සූත්‍රය අපේ ජීවිතවලට ඉතාමත් වැදගත් වෙනවා.

දන් දෙන්නේ කෙසේද කියන කාරණය මෙන්ම දන් දිය යුත්තේ කටද? කියන දෙයත් මච්ඡරි සූත්‍රයෙන් ඉතාමත් මැනවින් පැහැදිලි වෙනවා.

http://www.budusarana.lk/budusarana/2017/01/12/tmp.asp?ID=vision08

Na Uyane Ariyadhamma Thero

 

Na Uyane Ariyadhamma Thero

 

සබ්භි සුත්තං

 

එවං මෙ සුතං - එකං සමයං භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. අථ ඛො සම්බහුලා සතුල්ලපකායිකා දෙවතායො අභික්කන්තාය රත්තියා අභික්කන්තවණ්ණා කෙවලකප්පං ජෙතවනං ඔභාසෙත්වා යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමිංසු; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං අට්ඨංසු. එකමන්තං ඨිතා ඛො එකා දෙවතා භගවතො සන්තිකෙ ඉමං ගාථං අභාසි -

‘‘සබ්භිරෙව සමාසෙථ, සබ්භි කුබ්බෙථ (ක්‍රුබ්බෙථ (ක.)) සන්ථවං;

සතං සද්ධම්මමඤ්ඤාය, සෙය්‍යො හොති න පාපියො’’ති.

අථ ඛො අපරා දෙවතා භගවතො සන්තිකෙ ඉමං ගාථං අභාසි -

‘‘සබ්භිරෙව සමාසෙථ, සබ්භි කුබ්බෙථ සන්ථවං;

සතං සද්ධම්මමඤ්ඤාය, පඤ්ඤා ලබ්භති (පඤ්ඤං ලභති (ස්‍යා. කං.)) නාඤ්ඤතො’’ති.

අථ ඛො අපරා දෙවතා භගවතො සන්තිකෙ ඉමං ගාථං අභාසි -

‘‘සබ්භිරෙව සමාසෙථ, සබ්භි කුබ්බෙථ සන්ථවං;

සතං සද්ධම්මමඤ්ඤාය, සොකමජ්ඣෙ න සොචතී’’ති.

අථ ඛො අපරා දෙවතා භගවතො සන්තිකෙ ඉමං ගාථං අභාසි -

‘‘සබ්භිරෙව සමාසෙථ, සබ්භි කුබ්බෙථ සන්ථවං;

සතං සද්ධම්මමඤ්ඤාය, ඤාතිමජ්ඣෙ විරොචතී’’ති.

අථ ඛො අපරා දෙවතා භගවතො සන්තිකෙ ඉමං ගාථං අභාසි -

‘‘සබ්භිරෙව සමාසෙථ, සබ්භි කුබ්බෙථ සන්ථවං;

සතං සද්ධම්මමඤ්ඤාය, සත්තා ගච්ඡන්ති සුග්ගති’’න්ති.

අථ ඛො අපරා දෙවතා භගවතො සන්තිකෙ ඉමං ගාථං අභාසි -

‘‘සබ්භිරෙව සමාසෙථ, සබ්භි කුබ්බෙථ සන්ථවං;

සතං සද්ධම්මමඤ්ඤාය, සත්තා තිට්ඨන්ති සාතත’’න්ති.

අථ ඛො අපරා දෙවතා භගවන්තං එතදවොච - ‘‘කස්ස නු ඛො, භගවා, සුභාසිත’’න්ති? සබ්බාසං වො සුභාසිතං පරියායෙන, අපි ච මමපි සුණාථ -

‘‘සබ්භිරෙව සමාසෙථ, සබ්භි කුබ්බෙථ සන්ථවං;

සතං සද්ධම්මමඤ්ඤාය, සබ්බදුක්ඛා පමුච්චතී’’ති.

ඉදමවොච භගවා. අත්තමනා තා දෙවතායො භගවන්තං අභිවාදෙත්වා පදක්ඛිණං කත්වා තත්ථෙවන්තරධායිංසූති.

මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් සමයෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත් නුවර සමීපයෙහි පිහිටි අනේපිඬු සිටුහු විසින් කරවනලද ජේතවනාරාමයෙහි වැඩවසන සේක. එකල සතුල්ලපකායික නම්න් දන්නාලද බොහෝ දෙවි කෙනෙක් රෑ පළමු දසපැය ඉක්මුණු කල මනා පැහැ ඇත්තාහු සියලු ජේතවනය බබුඵවා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කරා පැමුණුනාහ. පැමිණ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වැඳ, පසෙක සිටියහ.

පසෙක සිටි එක් දෙවියෙක් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමීපයෙහි මේ ගාථාව කීය:

“සත්පුරුෂයන් හාම එක්ව විසිය යුතුය. සත්පුරුෂයන් හාම මිත්‍ර සමාගමය කළ යුතුය. සත්පුරුෂයන්ගේ සද්ධර්‍මය දැනගැන්මෙන් වැඩි දියුණුව වෙයි. පිරිහීමෙක් නොවෙයි.”

එවිට අන් දෙවියෙක් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමීපයෙහි මේ ගාථාව කීය:

“සත් පුරුෂයන් හාම එක්ව විසිය යුතුය. සත් පුරුෂයන් හාම මිත්‍ර සමාගමය කළ යුතුය. සත්පුරුෂයන්ගේ සදහම් දැනගැන්මෙන් ප්‍රඥාව ලැබෙයි. අන් පරිද්ිදකින් නොලැබෙයි.”

එවිට අන් දෙවියෙක් භාග්‍යවතුන් සමීපයෙහි මේ ගාථාව කීය:

“සත්පුරුෂයන් හාම එක්ව විසිය යුතුය. සත්පුරුෂයන් හාම මිත්‍ර සමාගමය කළ යුතුය. සත්පුරුෂයන්ගේ සත්දහම් දැන්මෙන් ශෝක කරන්නක් මැද ශෝක නොකෙරෙයි.”

එවිට අන් දෙවියෙක් භාග්‍යවතුන් සමීපයෙහි මේ ගාථාව කීය:

“සත්පුරුෂයන් හාම එක්ව විසිය යුතුය. සත්පුරුෂයන් හාම මිත්‍ර සමාගමය කළ යුතුය. සත්පුරුෂයන්ගේ සත්දහම් දැනගැන්මෙන් නෑයන් මැද වෙසෙසින් බබළයි.”

එවිට අන් දෙවියෙක් භාග්‍යවතුන් සමීපයෙහි මේ ගාථාව කීය:

“සත්පුරුෂයන් හාම එක්ව විසිය යුතුය. සත්පුරුෂයන්ගේ සාම මිත්‍ර සමාගමය කළ යුතුය

සත්පුරුෂයන්ගේ සත් දහම් දැනගැන්මෙන් සත්‍වයෝ සුගතියට යෙත්.”

එවිට අන් දෙවියෙක් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමීපයෙහි මේ ගාථාව කීය:

“සත්පුරුෂයන් හාම එක්ව විසිය යුතුය. සත්පුරුෂයන් හාම මිත්‍ර සමාගමය කළ යුතුය. සත්පුරුෂයන්ගේ සත් දහම් දැනගැන්මෙන් නිරතුරුව සැපසේ සිටිත්.”

එවිට අන් දෙවියෙක් මෙසේ කීවේය. “භාග්‍යවතුන් වහන්ස, කාගේ කීම මනාකොට කීමද?”

(එවිට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙසේ වදාළ සේක:) “තොප සියල්ලන්ම කී දේ එකි එකී කාරණා වශයෙන් යහපත් කීම්ය. එතෙකුදු වුවත් මගේ වචන අසවු: “සත්පුරුෂයන් හාම එක්ව විසිය යුතුය. සත්පුරුෂයන් හාම මිත්‍ර සමාගමය කළ යුතුය. සත්පුරුෂයන්ගේ සත් දහම් අවබෝධ කරගැන්මෙන් සියඵම දුකින් මිදේ.”

භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙසේ වදාළ සේක. සතුටු සිත් ඇති ඒ දෙවියෝ භාග්‍යවතුන් වහන්සේට වැඳ පැදකුණු කොට, එහිම අතුරුදහන් වූහ.

සියලු දුකෙන් මිදිය හැකි සද්පුරුෂයාගේ ඇසුර

රත්මලානේ ශ්‍රී රත්නාරාමය

බොරලැස්ගමුවේ සිරි සෝනුත්තර විහාරය යන උභය විහාරාධිපති

බස්නාහිර පළාත සහිත

කොළඹ නව තොටමුණේ ප්‍රධාන අධිකරණ සංඝ නායක

සූරියගොඩ සිරිධම්ම නා හිමි

"මනුස්ස ලෝකයේ මිනිසුන් ලෙස ඉපදී දාන, සීල, භාවනා සිදු කරමින් ශ්‍රද්ධා, සීල, ශ්‍රැත, ත්‍යාග, ප්‍රඥා වඩමින් බොහෝ පින්කම් කොට මරණින් මතු බොහෝ දෙනා දෙව්ලොව උපදී. ඒ දෙව්ලොවදී සද්ධර්මය දෙවියන්ට ඇසුණු විට මේ ධර්මය තමන් විසින් මිනිස් ලොවදී පුරුදු කළානේ කියා සිහි වෙයි."

අප සරණ ගිය අරහත් සම්මා සම්බුදු රජාණන් වහන්සේ සද්පුරුෂ ඇසුර විවිධ අවස්ථාවලදී විවිධ අයුරින් වර්ණනා කර තිබේ. සද්පුරුෂයාගේ ඇසුර මෙලොව මෙන්ම පරලොවටද බොහෝ ලෙස උපකාරි වෙයි. ඒ නිසාම දෙවියන් විසින්ද සද්පුරුෂයාගේ වටිනාකම ඉස්මතු කරමින් කළ ප්‍රකාශ අපට හමු වෙයි.

මනුස්ස ලෝකයේ මිනිසුන් ලෙස ඉපදී දාන, සීල, භාවනා සිදු කරමින් ශ්‍රද්ධා, සීල, ශ්‍රැත, ත්‍යාග, ප්‍රඥා වඩමින් බොහෝ පින්කම් කොට මරණින් මතු බොහෝ දෙනා දෙව්ලොව උපදී. ඒ දෙව්ලොවදී සද්ධර්මය දෙවියන්ට ඇසුණු විට මේ ධර්මය තමන් විසින් මිනිස් ලොවදී පුරුදු කළානේ කියා සිහි වෙයි. මේ දේවතා සංයුත්තයේ සගාථ වර්ගයේ ඇති දෙවි දේවතාවන් විසින් අසන ප්‍රශ්න දෙස බලද්දී ද පැහැදිලි වන්නේ ඔවුන් මනුස්ස ලෝකයේ ජීවත්ව සිටියදී ඉගෙන ගත් දේ බුදුරජාණන් වහන්සේ මුණ ගැසී නැවත නැවත විවිධ අයුරින් අසන ආකාරය යි.

අද අප කතා කරන “සබ්භි සූත්‍රය” සතුල්ලපකායික වර්ගයට අයත් මනරම් දේශනාවක්. දෙවියන් විසින් සද්පුරුෂයා වර්ණනා කළ ආකාරය මෙයින් විස්තර වෙයි.

එදා බුදුරජාණන් වහන්සේ සැවැත්නුවර ජේතවනාරාමයේ වැඩ සිටි අවස්ථාවේදී මනා ඡවිවර්ණ ඇති සතුල්ලපකායික දෙවිවරුන් (අල්පේශාක්‍ය දෙවියන්) පිරිසක් තථාගතයන් වහන්සේ අභියසදී සද්පුරුෂ ඇසුර පිළිබඳව ඇසූ කරුණු මෙහි ඇතුළත් වෙයි. ඒ දෙවිවරු මුළු ජේතවනාරාමයම බබුළුවාගෙන පැමිණ භාග්‍යවතුන් වහන්සේට වන්දනා කොට පසෙකින් සිට මෙසේ විමසා සිටියා.

සබ්භිරේව සමාසේථ සබ්භි කුබේබථ සත්ව වං

සතං සද්ධම්මමඤ්ඤාය සෙය්‍යො හොති න පාපියොති

නිදුකාණන් වහන්ස, සද්පුරුෂයන් සමඟමයි ඉන්න ඕන. සද්පුරුෂයාමයි ඇසුරු කරන්න ඕන. සද්පුරුෂයාගේ ධර්මය දැනගත් කෙනාට දියුණුවක්මයි සිදුවන්නේ. පිරිහීමක් නම් සිදු නොවෙයි.

සද්පුරුෂයා සමඟ ඇසුර පිළිබඳව භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් මංගල සූත්‍රය දෙවියෙකු ඇසු ප්‍රශ්නයකට පිළිතුරක් ලෙස වදාළ සූත්‍රයකි. එහිදීද උන්වහන්සේ වදාළේ ආශ්‍රය පිළිබඳව යි. පණ්ඩිතයන් ඇසුරු කරන්න. බාලයන් ඇසුරු නොකරන්නැයි වදාළ අතර, එය මිනිස් සමාජයට අද ද බෙහෙවින් බලපායි.

එවිට තව එක් දෙවියෙක් පැමිණ කියන්නේ නිදුකාණන් වහන්ස, සද්පුරුෂයන් සමඟමයි ඉන්න ඕන. සද්පුරුෂයාමයි ඇසුරු කරන්න ඕන. සද්පුරුෂයාගේ ධර්මය දැනගත් පුද්ගලයාට ප්‍රඥාව ලැබෙනවා. වෙන දෙයකින් ප්‍රඥාාව ලැබෙන්නේ නැහැ.

ප්‍රඥාව මිනිසා සතු උසස්ම ගුණාංගයකි. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වදාළේ මාගේ ධර්මය ප්‍රඥාවන්තයන්ට බවයි. ප්‍රඥාව නැති ඕනෑම කෙනෙකු වෙනත් අයෙකුට ග්‍රහණය කර ගැනීම ඉතාම පහසුයි.

ඉන්පසු පැමිණි දේවේන්ද්‍රයා කියා සිටින්නේ නිදුකාණන් වහන්ස, සද්පුරුෂයන් සමඟමයි ඉන්න ඕන. සද්පුරුෂයාමයි ඇසුරු කරන්න ඕන. සද්පුරුෂයාගේ ධර්මය දැනගත් පුද්ගලයාට ශෝක වෙන ජනයා මැද ශෝක නොවී සිටින්නට පුළුවන්.

අප දන්නවා මේ සමාජයේ විවිධ පුද්ගලයන් විවිධ අවස්ථාවලදී යම් යම් හේතුන් නිසා කනගාටුවට, ශෝකයට දුකට පත්වෙනවා. එවැනි අවස්ථාවලදී ශෝක නොවි, කනගාටු නොවී දොම්නස් නොවී මැදිහත්ව සිටීමට ශක්තිය ලැබෙන්නේ සද්පුරුෂයා ඇසුරු කළවිට, සද්පුරුෂයන් සමඟ මිත්‍ර වූ විට ධර්මය දැනගත් විටයි.

භාග්‍යවතුන් වහන්සේ අසලට පැමිණි අනෙක් දේවතාවා පවසන්නේ නිදුකාණන් වහන්ස, සද්පුරුෂයන් සමඟමයි ඉන්න ඕන. සද්පුරුෂයාමයි ඇසුරු කරන්න ඕන. සද්පුරුෂයාගේ ධර්මය දැනගත් පුද්ගලයා ඥාතීන් මැද බබළනවා.

අද සමාජයේ අප අතර ජීවත්වෙන සමහර පිරිස් නැදෑයන්, මිත්‍රයන්, අසල්වාසීන් ඉදිරියේ බැබළෙන්නේ නැහැ. නමුත් යම් අයෙක් සද්පුරුෂයන් ඇසුරු කරනවානම්, කල්‍යාණ මිත්‍ර සේවනය කරනවානම්, හොඳම ධර්මය, යහපත් ධර්මය, සාදු ධර්මය තමාට ගලපා ගන්නවානම් ඒ උත්තමයා ඤාතීන් මැද බැබළෙනවා.

ඉන්පසු ඉදිරිපත් වූ දෙවියා පවසන්නේ නිදුකාණන් වහන්ස. සද්පුරුෂයන් සමඟමයි ඉන්න ඕන. සද්පුරුෂයාමයි ඇසුරු කරන්න ඕන. සද්පුරුෂයාගේ ධර්මය දැනගත් පුද්ගලයා සුගතියේ උපදිනවා.

 මිනිසෙක් සොලවා බලා හොඳද? නරකද? කියා හඳුනා ගන්න බැහැ. මිනිසා හඳුනා ගන්නට නම් ඇසුරු කළ යුතු වෙනවා. එසේ ඇසුරු කිරීමෙන් මෙලොව පරලොව යහපත උදාවෙනවා.

අනෙක් දේවතාවා ඉදිරියට පැමිණ කියන්නේ නිදුකාණන් වහන්ස, සද්පුරුෂයන් සමඟමයි ඉන්න ඕන. සද්පුරුෂයාමයි ඇසුරු කරන්න ඕන. සද්පුරුෂයාගේ ධර්මය දැනගත් ඒ තැනැත්තා බොහෝ කල් සුවසේ, සැපසේ ජීවත් වෙනවා යැයි පවසා සිටියා.

අවසානයට පැමිණි දේවතාවා කියන්නේ නිදුකාණන් වහන්ස, සද්පුරුෂයන් සමඟම විසීමේ ගුණය පිළිබඳවයි අප මෙසේ පවසා සිටියේ. මේ ප්‍රකාශවලින් වඩාත් වැදගත් වන සුභාෂිතය කුමක්දැයි? වදාළ මැනව. එහිදී බුදුරජාණන් වහන්සේ වදාළා පින්වත් දේවේන්ද්‍රයනි,

සබ්භිරේ ව සමාසේථ සබ්භි කුබේබථ සත්ව වං

සතං සද්ධම්මමඤ්ඤාය සබ්බදුක්ඛා පමුච්චතීති

ඔබ සියලු දෙනා විසින් ප්‍රකාශ කළ කරුණු ඉතාමත්ම ප්‍රශංසනීය යි. ඉතාමත්ම ශ්‍රේෂ්ඨයි. දැන් මාගේ වචනය අසන්න. යහපත් අය, සද්පුරුෂයන්, කල්‍යාණ මිත්‍රයන් ඇසුරු කළවිට සද්පුරුෂයන්ගේ ධර්මය ශ්‍රවණය කළවිට ඒ සද්පුරුෂයන්ගේ ධර්මය දැනීමෙන්, අනුගමනය කිරීමෙන් සියලු දුකෙන් මිදෙන බවයි. (සබ්බ දුක්ඛා පමුච්චතී) සියලු දුක් වලින් එතෙර වන්නට සද්පුරුෂ ඇසුර බලපාන බව තථාගතයන් වහන්සේ මෙහිදී විස්තර කොට වදාළ සේක. දේවතාවෝ එම ප්‍රකාශය පිළිගෙන සතුටු සිත් ඇතිව භාග්‍යවතුන් වහන්සේට වන්දනා කර එතැනින් අතුරුදන් වූවා.

දෙවියන් විසින් මෙසේ අසන ලද ප්‍රශ්නවල තිබෙන්නේ සියල්ලම මෙලොව සහ පරලොව ජීවිතය පිළිබඳවයි. නමුත් බුදුරජාණන් වහන්සේ සද්පුරුෂ ඇසුර නිසා කෙලෙස් නැතිකර නිවන අවබෝධ කරගත හැකි බවද ඉස්මතුකොට වදාළා.

බෞද්ධයාගේ ප්‍රධාන අරමුණෙහි ආරම්භය ශ්‍රද්ධාවයි. අවසානය ප්‍රඥාවයි. (නිවන) ඒ නිවන අවබෝධය සඳහායි අප සියලුම දෙනා කළයුතු දේ කළයුතු වන්නේ. බුදුරජාණන් වහන්සේ මේ සබ්භි සූත්‍රයේදී අපට දෙන පණිවිඩය නම් යහපත් මිතුරන් ඇතිකර ගන්න. ඒ තුළින් සියලු දුකෙන් නිදහස් වෙන්න පුළුවන් බවයි.

විශේෂයෙන් සද්ධර්ම ශ්‍රවණය කිරීමෙන් නිවන අවබෝධ කර ගැනීමට හැකියාව තිබෙනවා. බුදුරජාණන් වහන්සේ එක්තරා අවස්ථාවකදී වදාළා ඔබට සෝවාහන්, සකෘදාගාමි, අනාගාමි, අරහත් වීමට අවශ්‍ය නම් කරුණු හතරක් ප්‍රගුණ කිරීමට උත්සාහ කරන්න. ඒ කල්‍යාණ මිත්‍ර ඇසුර, සද්ධර්ම ශ්‍රවණය, යෝනිසෝ මනසිකාරය සහ ධම්මානුධම්ම පටිපදාවයි. ඔබට ඇසුර සඳහා සුදුසු කෙනෙක් නොමැතිනම් හුදකලාව වාසය කිරීම යහපත් බවද උන්වහන්සේ වැඩිදුරටත් වදාළා.

ඒ වගේම කල්‍යාණ මිත්‍ර සේවනයේ වැදගත්කම පවසමින් උන්වහන්සේ ධම්ම පදයේදී මෙසේ ද වදාළා

න භජේ පාපකේ මිත්තේ – න භජේ පුරිසාධමේ

භජේථ මිත්තේ කල්‍යාණේ – භජේථ පුරිසුත්තමේ

පාප මිත්‍රයන් ඇසුරු කරන්න එපා. පහත් අදහස් ඇති පුද්ගලයන්ත් ඇසුරු කරන්න එපා. කල්‍යාණ මිත්‍රයන් ඇසුරු කරන්න. සීල, සමාධි, ප්‍රඥා ආදී ගුණ පිරුණු උතුම් පුද්ගලයන් ඇසුරු කරන්න. ඒ නිසා සද්පුරුෂ ඇසුර අපේ ජීවිත ගොඩනගා ගැනීම සඳහාත්, දියුණුකර ගැනීම සඳහාත්, සංවර්ධනය කර ගැනීම සඳහාත් මෙලොව ජීවිතය මෙන්ම පරලොව ජීවිතය සාර්ථක කර ගැනීම සඳහාත් උපකාර වනබව දෙවියන් විසින් ඇසූ ප්‍රශ්න ඇතුළත් සබ්භි සූත්‍රය තුළින් අපට තේරුම් ගත හැකියි

http://www.budusarana.lk/budusarana/2013/07/16/tmp.asp?ID=vision01

මෛත්‍රී භාවනාව – 08 කොටස – සිතේ ඇති ද්වේශ හුල ගලවා දමන්න…

 මෛත්‍රී භාවනාව – 08 කොටස – සිතේ ඇති ද්වේශ හුල ගලවා දමන්න…

Feb 21, 2021 | සිත නිවන භාවනා | 0 

මෛත්‍රී භාවනාව –  08 කොටස –  සිතේ ඇති ද්වේශ හුල ගලවා දමන්න…

බාහිර පුද්ගලයන්ට මෙත් වැඩීමට ප්‍රථම යම් සේ මම සැප කැමති වෙම් ද එසේ ම සෙසු සත්ත්වයන් කෙරෙහි ද හිත සුව කැමති බවට තමන් ශාක්‍ෂි කරණු පිණිස පළමුව තමන්ට මෙත් වැඩිය යුතු බව පැහැදිලි කරන ලදී.

මෙසේ මෙත් වැඩීමේ දී භාවිතා කරන පද පිළිබඳව අර්ථ වශයෙන් වටහාගෙන මෙනෙහි කිරීමෙන් තමන්ගේ චිත්ත සන්තානය තුළ මෛත්‍රිය වැඩි වර්ධනය කර ගැනීමට පහසු වේ. මෛත්‍රී භාවනාවේ දී බොහෝ වශයෙන් භාවිතා කරන වාක්‍ය ඛණ්ඩ 4 ක් මෙසේ ය.

1. වෛර නැත්තෙක් වේවා.

2. තරහ නැත්තෙක් වේවා.

3. දුක් පීඩා නැත්තෙක් වේවා.

4. සුවසේ ආත්මය පරිහරණය කරන්නෙක් වේවා.

වෛරය යනු තරහවේ උච්චතම අවස්ථාවක් වේ. යම් පුද්ගලයෙක් තමන්ට වරදක් සිදු කළේ නම් ඒ පුද්ගලයාට ද තමන් වරදක්, අනතුරක්, හානියක් කරන බවට ඇති හැඟීම වෛරයයි. බද්ධ වෛරය ලෙසින් ද හැඳින්වේ. මේ නිසා වෛරය යනු තරහව බලවත් වීමේ තත්ත්වයකි. එබැවින් වෛර නැති තැනැත්තෙක් වීම තරහව නැති කර ගැනීමට ද උපකාරී වේ. පළමුව වෛර නැත්තෙක් වේවා යැයි මෙත් වැඩීම මේ නිසා වැදගත් වේ. ඒ අනුව තමන්ට හානියක් කරන අයෙකුට නමුදු තමන් මෛත්‍රී කරන අයෙක් විය යුතුය. ‘මම වෛර නැත්තෙක් වෙම්වා’ යැයි මෙනෙහි කරන්නේ තමන්ගේ චිත්ත සන්තානයේ ඇති මෙම බද්ධ වෛරය නමැති ද්වේශ හුල ගලවා ඉවත් කිරීම පිණිසය.

එබැවින් බොහෝ වේලාවක් තමන්ට ‘මම වෛර නැත්තෙක් වෙම්වා’ යැයි මෙනෙහි කරන්න. වෛරය නිසා ලෝකයා පත් වන ව්‍යසනයන් ගැන සිතමින් තමන් ඒ වෛරයෙන් අත මිදෙන ආකාරය මෙනෙහි කරගන්න. ලෝකයේ බොහෝ දෙනෙක් වෛරය නිසා අඩදබර ඇති කරගෙන ව්‍යසනයට පත් වෙති. රට රටවල් අතර යුද්ධ, කලකෝලහාල ඇති වන්නේ වෛරය නිසාවෙනි. ඒ වෛරය තමන්ගේ සිතෙන් තුරන් වන ආකාරය ගැන මෙනෙහි කරගන්න. මෙසේ බොහෝ වේලාවක් මෙත් වැඩීමේ දී කිසියම් පුද්ගලයෙක් පිළිබඳ ද්වේශයෙන් යුතුව ඔහුගෙන් පළිගැනීමට අදහසක් පහළ වන විට සිතට දැනෙන අපහසු ගතිය සිතෙන් තුරන් වන ආකාරය අත්දැකිය හැකි වේ. සිතේ බර ගතිය අඩු වී සැහැල්ලු බවට පත් වන ආකාරය අත් දැකිය හැකි වේ. එවිට කිසියම් තරහ ඇති පුද්ගලයෙක් සිතට මතකයට ආ නමුදු ඔහු කෙරෙහි බලවත් අකමැත්තක් ඇති නොවී සිත මැදහත් බවකට පත් වනු අත් දැකිය හැකි වේ. මෙසේ සිතට සැහැල්ලුව දැනෙන තෙක් ‘මම වෛර නැත්තෙක් වෙම්වා’ යැයි මෙත් වැඩිය යුතු වේ.

අනතුරුව ‘මම තරහ නැත්තෙක් වෙම්වා’ යැයි ද මෙත් වැඩිය හැකි වේ. තරහව යනු සිතේ ඇති වන ගැටීම් සහගත බවයි. තවත් පුද්ගලයෙක් සමඟ සිත ගැටීමට පත් වීමයි. ඒ ගැටීම නිසා සිත ලෙඩ වේ. එබැවින් සිතේ ගැටීම් අවම කරගැනීමට තරහ නැති තත්වයකට සිත පත් කර ගත යුතු වේ. තරහව දියුණු වීම නිසාවෙනි ලෝක සත්ත්වයා වෛරය ඇති කරගන්නේ. එබැවින් තරහව තමන්ගේ සිතෙන් දුරු වන ආකාරය ගැන මෙනෙහි කරන්න. මෙසේ බොහෝ කිසියම් කාලයක් මෙත් වැඩීමේ දී තමන් තරහ නො ගන්නා තැනැත්තෙක් යැයි තමන්ට ම හැඟීමක් ඇති වේ. තමන් අන් අයට වඩා හොඳ පුද්ගලයෙක් යැයි හැඟීමක් ඇති වේ. තමන් තරහව නමැති කරදරයෙන් මිදුණු අයෙක් යන හැඟීමක් ඇති වේ. තරහ ඇති වීමේ දී සිතේ ඇති වන අපහසුතාවය පහ වී ගිය බවක් තමන්ට හැඟී යනු ඇත. සිතේ බර ගතිය අඩු වී සිත සැහැල්ලු බවට පත් වනු අත්දැකිය හැකි වේ. මෙසේ සිතට සැහැල්ලුව දැනෙන තෙක් ‘මම තරහ නැත්තෙක් වෙම්වා’ යැයි මෙත් වැඩිය යුතු වේ.

‘මම දුක් පීඩා නැත්තෙක් වෙම්වා’ යැයි ද නැවත මෙත් වැඩිය හැකි වේ. සිත නොයෙක් කරදර නිසාවෙන් දුකට පීඩාවට පත් වේ. එයින් සිතේ සැහැල්ලුව නැති වී දුකින් ගත කිරීමට සිදු වේ. සිතේ දුක් පීඩා දුරු වේවා යැයි තමන්ට මෙත් වැඩීමෙන් බලාපොරොත්තු වන්නේ නොයෙක් සිත් පීඩාවලින් ඇති වන දුක් කරදර ගතිය දුරු වීමකි. එසේ සිත දුක් කරදරවලින් නිදහස් වන ආකාරය ගැන මෙනෙහි කරමින් තමන්ට ‘මම දුක් පීඩා නැත්තෙක් වෙම්වා’ යැයි මෙත් වඩන්න. එවිට නැවතත් තම සිත සැහැල්ලු වන බව තමන්ට වැටහෙනු ඇත. දුක් පීඩාවලින් සිත නිදහස් වන බවක් දැනෙනු ඇත. දුකක් සිතට දැනෙන විට ඇති අපහසුතාවය දුරු වී මැදහත් වන ආකාරය, සිතේ බර අඩු වී සැහැල්ලු වන ආකාරය වැටහෙනු ඇත. එසේ දැනෙන තෙක් ම තමන්ට මෙත් වැඩිය යුතු වේ.

අවසාන වශයෙන් ‘මම සුවසේ ආත්මය පරිහරණය කරන්නෙක් වෙම්වා’ යැයි මෙත් වැඩිය හැකි වේ. ‘ආත්මය පරිහරණය කිරීම’ යනු අපගේ ජීවිතය පැවැත්වීමයි. එදිනෙදා කරනු ලබන සියලුම කටයුතු ආත්මය පරිහරණය කිරීමකි. තමන්ගේ සිතේ වෛරය, තරහව ආදි කෙලෙස් දුරු වීමෙන් ඇති වන සැපවත් බව ආත්මය පරිහරණය කිරීමේ සුවපත් බවයි. එබැවින් ‘සුවසේ ආත්මය පරිහණය කරන්නෙක් වෙම්වා’ යනුවෙන් මෙනෙහි කිරීමෙන් අපේක්‍ෂා කරන්නේ සියලු ආකාරවලින් සුවපත් භාවයට පත් වීමයි. මෙසේ මෙනෙහි කිරීමේ දී ද තමන්ගේ සිතේ බර බව අඩු වී සිත සැහැල්ලු වන ආකාරය අත්දැකිය හැකි වේ. එසේ සිත සැහැල්ලු බවට පත් වන තෙක් ම මෙනෙහි කිරීම කළ යුතු වේ.

මෙම වාක්‍ය ඛණ්ඩ සතර ම මෙනෙහි කිරීම කළ හැකි වේ. කිසියම් කෙනෙක් එක් වාක්‍ය ඛණ්ඩයක් පමණක් මෙනෙහි කරයි නම් එයින් ද මෛත්‍රිය වැඩීම සිදු වේ. එබැවින් ‘වෛර නැත්තෙක් වේවා’ යන වාක්‍යය පමණක් තමන් ද අනෙක් අය ද අරමුණු කරගෙන මෙනෙහි කර අවසන් කර නැවත දෙවන වාක්‍යය ගෙන මෙත් වැඩීම ආරම්භ කිරීම ද කළ හැකි වේ.

මෙහි දී වැදගත් වන්නේ කිසියම් වාක්‍ය ඛණ්ඩයකින් කරන මෙත් වැඩීමේ දී සිතේ වැඩීමක් සිදුවන තෙක් ම මෙනෙහි කිරීමයි. සිතේ සැහැල්ලු බව, මෛත්‍රිය ඇති බව තමන්ට හැඟෙන තෙක් ම අනෙක් බාහිර පුද්ගලයන් අරමුණු කරගෙන මෙත් වැඩීමට හදිසි නො විය යුතුය. එසේ වුවහොත් සිතේ වැඩීමකින් තොරව ඉදිරියට යාමෙන් භාවනාව දුර්වල වනු ඇත.

දිද්දෙණිය රණගිරිලෙන ආරණ්‍යසේනාසන වාසී,

ත්‍රිපිටක විශාරද, විද්‍යාවේදී, ශාස්ත්‍රපති, රාජකීය පණ්ඩිත,

පූජ්‍ය මහව ඤාණාලෝක හිමි

Na Uyane Ariyadhamma Thero