හැල්මේ දුවන අපගේ එදිනෙදා ජීවිත දෙසට එක් මොහොතක් හෝ එබී බලා තිබේද? උපන් දා පටන් කවර මොහොතක හෝ මේ ජීවිත කතාව නිමාවන තෙක්, අතරක් නෑර හටගනිමින් නැතිව යන සිතිවිලි සමුදායක නිමග්න වී සසර මං මුලාවකට පත්ව ඇති බවක් නොහැගුන බව නම් සත්‍යකි.මෙළොව එළිය දකින මොනයම් සත්වයකු හෝ වේවා, මෙළොවට පැමිණි මොහොතේ පටන් ආත්ම දෘෂ්ට්යෙන් යුතුව හිස් වූ ලෝකයක් ග්‍රහණය කරගන්නා අයුරු එයින් මිදුණා වූ උත්තමයකුට හැර පුහුදුන් මනසකට නොවැටහෙන කාරණකි.

මනුෂ්‍යන් වශයෙන් ගත් කළ අප අපගේ ජීවිතය හා බද්ධව පවතින අචේතනික වස්තු සම්භාරයන් හා අපගේ ඇටමිදුළු දක්වා කාවැදී පවතින දෙමාපිය, දූ දරු   ඥාතී ආදී සම්බධතා මමායනය කිරීමටත් ඒවා රැක ගැනීම වෙනුවෙන් කලහැකි ඕනෑම පහත් ක්‍රියාවක් වුව ද කිරීමට පෙළෙඹෙන්නේ ද මතු දැක්වූ සාංසාරික මුලාවේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙසිනි.

මේ ආකාරයෙන් තමාගේ ජීවිතය, ආදරය, වංශය, කුලය, ගෝත්‍රය, රැකියාව, දේපල ආදී වූ සෑම දෙයක්ම කරපින්නා ගත් මනුෂ්‍ය සත්වයා ද සදාකාලික ජීවිතයක් ලද්දේ යැයි, හඟිමින් මෙකී සසරක අනාථභාවයට ඇද වැටී සිටී.

එහෙත් යථාර්ථය නම්; තෙරක් නොපෙනෙන මේ අනවරාග්‍ර සංසාරයට ඒ අවිද්‍යාවෙන් පීඩිත වූ ජීවිත කතාව තවත් එක් භවයක් පමණි. එනම් කාලයේ වැලිතලාවෙන් වැසී ගියා වූ අනාදිමත් සසර ගමන තුළ අප සෑම කෙනෙක්ම මේ විඳින්නා වූ සෑම දුකක් ද සතුටක් ද අත්විඳ ඇති භවයන් ගණන අනන්තවත්බවයි.

එහෙත් භවයක ආරම්භය සනිටුහන් වන්නේ පූර්ව භවයේ සංසිද්ධීන් හා ඒවායේ මතකයන් මෙන්ම අත්දැකීම් ද අකාමකා දමා වන බැවින් මෙලොව උපදින සත්වයාට තමා පෙර භවයේදී තමන් මියගිය බවක් හෝ මියගිය ආකාරයක් පුහුදුන් මනසකට ප්‍රකට නොවේ. එබැවින් ලද නවජීවිතයේ දී, පෙර භවයේ මෙන් නොමැරෙන්නවුන් සේ තණ්හා පොදි බඳිමින් සංසාරයේ අගාධයටම ඇදී යයි.

මෙලෙස සසර සැරිසරන සත්වයාගේ මේ අනවරාග්‍ර ගමනෙහි ඇති භයංකාර භාවයත්, එති ඇති දූරභාවයත් මොනවට ගෙනහැර පාමින් තිලෝගුරු බුදු පියාණන් වහන්සේ “අට්‌ඨි පුඤ්‌ජ” සූත්‍රය දේශනා කල සේක, ඒ කෙසේද යත්;

“එකපුග්‌ගලස්‌ස, භික්‌ඛවෙ, කප්‌පං සන්‌ධාවතො සංසරතො සියා එවං මහා අට්‌ඨිකඞ්‌කලො අට්‌ඨිපුඤ්‌ජො අට්‌ඨිරාසි යථායං වෙපුල්‌ලො පබ්‌බතො සචෙ සංහාරකො අස්‌ස, සම්‌භතඤ්‌ච න විනස්‌සෙය්‍යා’’ති.

“මහණෙනි, මහා කල්පයක් තුළ සසර ඇවිදින්නා වූ, ඒ ඒ භවයෙහි හැසිරෙන්නා වූ සත්‍වයකුගේ ඇටගොඩ, අස්ථිපුඤ්ජය, ඇටරැස ඉදින් එක් රැස් කරණ ලද්දේ නො නැසී පවත්නේ නම්, එය මේ වෙපුල්ල පර්‍වතය සෙයින් මහත් වන්නේ ය.”

ඒ මේ වේපුල්ල පර්වතය නම් මගධ රට ගිජුකුළු පව්වට උතුරින් පිහිටි රජගහනුවර පිරිවරා සිටින කඳු පහ අතරින් මහත් වූ පර්වතයයි. සර්වඥාතා ඤාණයකින් හැර මේ කාරණය මේ විශ්වධාතුවේ අන් කවරෙකුට නම් ප්‍රකට වන්නේද ? ලෝකයට බුදුවරයන් වහන්සේලා පහල වන්නේ මෙකී කාරණා මතුකර දීමටත් සසර ගමනට නැවැත්මක් තැබීමටත් ය.

ඉදින් මතු සඳහන් සූත්‍ර දේශනාවට අනුව මොහොතක් සිත බලන විට පෙනී යන කාරණය නම් අප අපගේ ජීවිත තුල පත්ව ඇති මුලාවෙහි මහත් බවය. අනෙක් අතට අපට අපගේ කියා කවරෙකුට අයිතිවාසිකමක් කිව හැකිද යන ප්‍රශ්නය පැන නගී. සෑම භවයකම ගොඩ නගාගත් මස් ගොඩත්, ඇටකටු ගොඩකත් මේ මහ පොළොවට යටකර පස් බවට පත් වෙන්නට දී තවත් එවන් මස්ගොඩක් ඇටකටු ගොඩක් කරා ඇදී ගියා නොවේ දැයි තම තමන් විසින්ම විමසිය යුතු කාරණයකි. තවද කිසිකලෙක නොසන්සිදෙන කාමයන් පසුපස දුවන්නවුන් හටද දිවා රෑ වෙහෙසමින් වස්තු සම්භාරයන් පොදිබඳින්නාවූවන් හටද එවන් කටයුතු මඳකට නවතා, “තමා කරමින් සිටින්නේ කුමක්ද ?” යන්න ආවර්ජනය කිරීමටත් මේ සූත්‍ර දේශනාව මහෝපකාරී වේ.

ඉදින්; මේ, භයංකර වූ ද, දුක්ඛ දායකවූ ද නිරර්ථක වූ ද ගමනෙහි යථා තතු පෙන්වා වදාරන භාග්‍යවතුන් වහන්සේ, එහි නොසිදී පැවැත්මට හේතු වත්; එහි නිමාවක් දකින ආකාරයත් දේශනා කරමින්;

“යම් කලෙක පටන් පුද්ගල තෙමේ දුක ය, දුක ඉපදීමට හේතුවය, දුක් නැති කිරීමය, දුක් නැති කිරීමේ මාර්‍ගය යන ආර්‍ය්‍ය සත්‍යයන් සම්‍යක්ප්‍ර‍ඥාවෙන් දකී ද, හෙතෙමේ සත් වරක් හිම් කොට (භවයෙහි) ඔබ මොබ හැසිර සියලු සඤ්ඤෝජනයන් ක්‍ෂය කිරීමෙන් දුක් කෙළවර කරන්නේ වෙයි.” යනුවෙන් දේශනා කරන සේක.

ඒ අනුව; මේ චතුරාර්‍ය්‍ය සත්‍ය අවබෝධ නොකිරීම, යන කාරණයම දුක්ඛස්කන්ධයාගේ නොසිඳී පැවැත්මයි. එබැවින්; අති දිර්ඝ වූ කාලයකින් හමුවුණ මේ දුර්ලභ බුද්ධ සාසනය අත් නොහැර නිවන් මඟට පිළිපන් පුද්ගලයකු වීමට නොපමාව කටයුතු සම්පාදනය කර ගැනීම උචිතය.

තව නොබෝ කලෙකින් මේ නිර්මල දහම වියැකී යනු ඇත. එවිට ඉස්මතු වන්නේ අධර්මය ය. එය තුලින් තව තවත් සත්වයා මේ සංසාරයටම ඇද දමනු ලබයි. ඉදින් කරුණු හරිහැටි නොදත් අඳබාල ජනයා කුසල් යයි හඟමින් අකුසලයම සමාදන් වී දුගති ගාමී වීම ඒකාන්තය. ඒ හේතුවෙන් මතු බුද්ධ ශාසනයකදී හෝ පිරූ පාරමිතාවකින් නිර්වාණාවබෝධයට තිබෙන මාහැඟි අවස්ථාවක් ගිලිහී යනු ඇත. තවදුරටත් මේ සංසාරයේ තවත් එක් ඇටසැකිලි ගොඩ ගසන්නෙක් බවට පත්වනු නොඅනුමානයි.

කරුණුඑසේ හෙයින් සාංසාරික වශයෙන් තම තමන් පත්ව ඇති අසරණ භාවයත්, අනාථ භාවයත් දැන එයින් මිදීමටත් නැතහොත් ඒ ගමනට නිමාවක් තැබීමටත් මේ නාථකරණ ධර්මය පිටිවහලක් කර ගනිත් වා !!!

සම්පාදක
නවමැදගම ඉන්ද්‍රසාර හිමි

පරිගණක අකුරු සැකසුම
පණ්ඩුක නෙළුවල මහතා