පිය (නොහොත් පියඅත්ත) සූත්‍රය

 

4. පියසුත්තං  

115

සාවත්ථිනිදානං . එකමන්තං නිසින්නො ඛො රාජා පසෙනදි කොසලො භගවන්තං එතදවොච - ‘‘ඉධ මය්හං, භන්තෙ, රහොගතස්ස පටිසල්ලීනස්ස එවං චෙතසො පරිවිතක්කො උදපාදි - ‘කෙසං නු ඛො පියො අත්තා, කෙසං අප්පියො අත්තා’ති? තස්ස මය්හං, භන්තෙ, එතදහොසි - ‘යෙ ච ඛො කෙචි කායෙන දුච්චරිතං චරන්ති, වාචාය දුච්චරිතං චරන්ති, මනසා දුච්චරිතං චරන්ති; තෙසං අප්පියො අත්තා’. කිඤ්චාපි තෙ එවං වදෙය්‍යුං - ‘පියො නො අත්තා’ති, අථ ඛො තෙසං අප්පියො අත්තා. තං කිස්ස හෙතු? යඤ්හි අප්පියො අප්පියස්ස කරෙය්‍ය, තං තෙ අත්තනාව අත්තනො කරොන්ති; තස්මා තෙසං අප්පියො අත්තා. යෙ ච ඛො කෙචි කායෙන සුචරිතං චරන්ති, වාචාය සුචරිතං චරන්ති, මනසා සුචරිතං චරන්ති; තෙසං පියො අත්තා. කිඤ්චාපි තෙ එවං වදෙය්‍යුං - ‘අප්පියො නො අත්තා’ති; අථ ඛො තෙසං පියො අත්තා. තං කිස්ස හෙතු? යඤ්හි පියො පියස්ස කරෙය්‍ය, තං තෙ අත්තනාව අත්තනො කරොන්ති; තස්මා තෙසං පියො අත්තා’’ති.

‘‘එවමෙතං, මහාරාජ, එවමෙතං, මහාරාජ! යෙ හි කෙචි, මහාරාජ, කායෙන දුච්චරිතං චරන්ති, වාචාය දුච්චරිතං චරන්ති, මනසා දුච්චරිතං චරන්ති; තෙසං අප්පියො අත්තා. කිඤ්චාපි තෙ එවං වදෙය්‍යුං - ‘පියො නො අත්තා’ති, අථ ඛො තෙසං අප්පියො අත්තා. තං කිස්ස හෙතු? යඤ්හි, මහාරාජ, අප්පියො අප්පියස්ස කරෙය්‍ය, තං තෙ අත්තනාව අත්තනො කරොන්ති; තස්මා තෙසං අප්පියො අත්තා. යෙ ච ඛො කෙචි, මහාරාජ , කායෙන සුචරිතං චරන්ති, වාචාය සුචරිතං චරන්ති, මනසා සුචරිතං චරන්ති; තෙසං පියො අත්තා. කිඤ්චාපි තෙ එවං වදෙය්‍යුං - ‘අප්පියො නො අත්තා’ති; අථ ඛො තෙසං පියො අත්තා. තං කිස්ස හෙතු? යඤ්හි මහාරාජ, පියො පියස්ස කරෙය්‍ය, තං තෙ අත්තනාව අත්තනො කරොන්ති; තස්මා තෙසං පියො අත්තා’’ති. ඉදමවොච...පෙ....

‘‘අත්තානඤ්චෙ පියං ජඤ්ඤා, න නං පාපෙන සංයුජෙ;

න හි තං සුලභං හොති, සුඛං දුක්කටකාරිනා.

‘‘අන්තකෙනාධිපන්නස්ස, ජහතො මානුසං භවං;

කිඤ්හි තස්ස සකං හොති, කිඤ්ච ආදාය ගච්ඡති;

කිඤ්චස්ස අනුගං හොති, ඡායාව අනපායිනී (අනුපායිනී (ස්‍යා. කං. ක.)).

‘‘උභො පුඤ්ඤඤ්ච පාපඤ්ච, යං මච්චො කුරුතෙ ඉධ;

තඤ්හි තස්ස සකං හොති, තඤ්ච (තංව (?)) ආදාය ගච්ඡති;

තඤ්චස්ස (තංවස්ස (?)) අනුගං හොති, ඡායාව අනපායිනී.

‘‘තස්මා කරෙය්‍ය කල්‍යාණං, නිචයං සම්පරායිකං;

පුඤ්ඤානි පරලොකස්මිං, පතිට්ඨා හොන්ති පාණින’’න්ත්න්ත්ති.

පිය (නොහොත් පියඅත්ත) සූත්‍රය

115 මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් කලෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත් නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවන ලද ජේතවනාරාමයෙහි වැඩවසන සේක එකල්හි පසේනදි කොසොල් රජතෙමේ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනකද එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ, වැඳ එකත් පසෙක හුන්නේය. එකත්පසෙක හුන් පසේනදි කොසොල්රජ භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීයේය. “ස්වාමීනි, තනිව විවේකීව හුන් මට මෙබඳු විතර්‍කයක් පහළවිය. එනම්:- ‘කවුරුන්ට තමා ප්‍රියද? කවුරුන්ට තමා අප්‍රියද?’ කියායි. ස්වාමීනි, ඒ මට මේ සිත විය. ‘යම්කිසි කෙනෙක් කයින් දුසිරිතෙහි හැසිරෙත්ද, වචනයෙන් දුසිරිතෙහි හැසිරෙත්ද, සිතින් දුසිරිතෙහි හැසිරෙත්ද, ඔවුන්ට තමා අප්‍රියය. අපගේ ආත්මය හෙවත් තමා තමන්ට ප්‍රියයයි යම් ලෙසකින් ඔවුන් කියතත් ඔවුන්ට තමා අප්‍රියමය. ඊට හේතු නම්:- අප්‍රියයෙක් අප්‍රියයෙකුට යමක් කෙරේනම්, ඔවුහු එය තමන්ටම කෙරෙති. එහෙයින් ඔවුන්ට තමා අප්‍රියය. ‘යම්කිසි කෙනෙක් කයින් සුචරිතයෙහි හැසිරෙත්ද, වචනයෙන් සුචරිතයෙහි හැසිරෙත්ද, සිතින් සුචරිතයෙහි හැසිරෙත්ද, ඔවුන්ට තමා ප්‍රියය. අපට තමා අප්‍රියයයි කිසිලෙසකින් ඔවුන් කියතත් ඔවුන්ට තමා ප්‍රියමය. ඊට හේතු නම්:- ප්‍රියයෙක් ප්‍රියයෙකුට යමක් කෙරේනම්, ඔවුහු එය තමන්ටම කරෙති. එහෙයින් ඔවුන්ට තමා ප්‍රියයි.” “මහරජ, ඒ එසේය. මහරජ, ඒ එසේය. මහරජ, යම්කිසිවෙක් කයින් දුසිරිතෙහි හැසිරෙත්ද, වචනයෙන් දුසිරිතෙහි හැසිරෙත්ද, සිතින් දුසිරිතෙහි හැසිරෙත්ද, ඔවුන්ට තමා අප්‍රියය. මහරජ, යමෙක් කයින් සුසිරිතෙහි හැසිරෙත්ද, වචනයෙන් සුසිරිතෙහි හැසිරෙත්ද, සිතින් සුසිරිතෙහි හැසිරෙත්ද, ඔවුන්ට තමා ප්‍රියය. “ඉදින් යමෙකුට තමා ප්‍රියයයි දන්නෙනම් ඒ තමා පවෙහි නොයෙදෙන්නේය. (සුසිරිත් කිරීමෙන් ලද හැකි සැප) දුසිරිත් කරන්නා විසින් පහසුවෙන් ලද හැකි නොවේ. (එහෙයිනි.) “මාරයා විසින් යටපත්කරගන්නා ලද්දාවූ, මිනිස් සිරුර හැර දමන්නාවූ ඔහුට කුමක්නම් තමන් සතු වේද, ඔහු කුමක් රැගෙන (පරලොව) යයිද, තමන් පසුපස යන සෙවනැල්ල මෙන් කුමක් නම් ඔහු අනුව යයිද?” “මිනිසා මෙලොවදී යම් පිනක් හෝ පවක් කරයිද, ඒ ඔහුට තමන් සතුවෙයි. ඔහු එය රැගෙන (පරලොව) යයි. තමන් පසුපස යන සෙවනැල්ල මෙන් ඒ ඔහු අනුව යයි.” “එහෙයින් පරලොවට හිතසැප පිණිස දේ රැස් කරන්නා කුසල් කරන්නේය. කුසල් පරලොවදී සත්ත්‍වයන්ට පිහිට වෙති.”