Friday, September 16, 2022

ආනන්තරීය පාප කර්ම හැර සියලූ‍ පව් යටපත් කරන බුද්ධ වන්දනාව

 

ආනන්තරීය පාප කර්ම හැර සියලූ‍ පව් යටපත් කරන බුද්ධ වන්දනාව





"අසූ මහා  ශ්‍රාවකයන් වහන්සේලා‍ගේ චරිත දෙස බැලීමේ දී උන් වහන්සේ බුද්ධ පූජාව, බුද්ධ වන්දනාව ගෞරවයෙන් කර ති‍බෙනවා. ඒ උතුමෝ ඉහත ආත්ම භාවයන්හි සුගතියකම විසුවා. ‍මේවා ගැන සිතන්න, කල්පනා කරන්න, පින වර්ණනා කරන්න, පවට නිග්‍රහ කරන්න. එවිට යහපත් වෙයි."

බුද්ධ වන්දනාව බුදුරජාණන් වහන්සේ ම අනුදැන වදාළ පින්කමක්. බුදුරජාණන් වහන්‍‍සේ දවසක් ‍භික්ෂූන් වහන්‍සේ සමඟ වෙල් යායක් හරහා වැඩම කරමින් සිටියා. එක්තරා බ්‍රහ්මණයෙක් තමන් කුඹුරේ වැඩ අරඹන්න පෙර එක්තරා ස්ථානයකට වැඳ නමස්කාර කර කුඹුරු වැඩට සූදානම් වුණා. බුදුරජාණන් වහන්සේ, මෙහි ඔබ වැඳ නමස්කාර කරන්නේ කුමටද යනුවෙන් විමසුවා . 

එවිට බමුණා පැවසුවේ ස්වාමීනි, අපේ පිය පෙළපතේ සැ‍වොම ‍‍මෙම ස්ථානයට වැඳ නමස්කාර කර කුඹුරු වැඩ ඇරැඹූ බැවින්, මා ද මෙලෙස කුඹුරු වැඩ අරඹන බව පැවසුවා. ‍බොහොම ‍‍හොඳයි බමුණ. ඔබ ඉතාම සුදුසු තැනකට යි වන්දනා ක‍ෙළ් යනුවෙන් බුදුන් වහන්සේ වදාළා. 

මහණෙනි, කාශ්‍යප බුදුරජාණන් වහන්‍‍සේ පරිනිර්වාණයට පත් වුණාම ඒ ධාතූන් වහන්සේ තැන්පත් කළ සෑ රඳුන් වහන්සේ තිබුණේ මෙතැනයි යනුවෙන් ගෞතම බුදුන් වහන්සේ පහදා දී, බුද්ධ ආනුභාවයෙන් සෑය මතු කර පෙන්නුවා. බමුණා ඇතුළු පිරිසට බුද්ධ වන්දනා‍වේ අනුහස් පැහැදිලි කළ විට සෝවාන් මාර්ග ඥාචයෙන් විශාල පිරිසක් නිවනට පත් වුණා. ඒ නිසා බුද්ධ පූජාව, බුද්ධ වන්දනාව සාමාන්යය දෙයක් වශ‍යෙන් සලකන්න එපා. ඇතැමෙකු මෙවැනි විශාල පූජාවන් කුමටද කියා සිතනවා. එලෙස නිකම්වත් සිතන්න එපා. බුදුරජාණන් වහන්සේ තරම් පූජා සත්කාර කළ ‍උත්තමයෙක් ලොවේ‍ කොහේවත් නැහැ. බුද්ධ පූජාවට ‍කෙතරම් ‍දෙයක් පූජා කළත් ඒ ගැන සිතා සතුටු වන්න. එය විශාල පිනක්. රුවන්මැලි මහා සෑයට කෙතරම් පළඳනාවන් පළඳවනවාද? කෙතරම් පූජාවන් කරනවාද? ඒ ගැන සිතා සතුටු වන්න. ඒ නිසා බුද්ධ වන්දනාව ‍‍‍ගෞරවයෙන් කරන්න. හැකිතාක් පූජා සත්කාරයන් සිදු කරන්න. මේවා අනුන්ට නෙමෙයි තමන්ට යි. සංසාර ගමන දුකෙන් සිටින්නේ නැතිව සැපවත් ජීවිත පෙළක් ලබාගෙන සංසාර දුකෙන් නිදහස් වෙන්නට, අපායෙන් නිදහස් වෙන්නට පුළුවන්. 

අනන්ත බුදු, පසේ බුදු, මහ රහත් උතුමෝ තුනුරුවන්ට ගෞරවය පුද කළා. බුදුරජාණන් වහන්සේ තම ගුරුවරයා වශයෙන් ධම්ම රත්නයට ගෞරවය පුද කළා. සිතේ රදැඬඳීබං නැගෙන තරමට ම පූජාව මහත්ඵල මහානිසංස වෙයි. මල්, පහන්, ගිලන් පස, දාන මාන පූජා කර ලක්ෂ ගණන් මනු ලොව, ‍දෙව් ලොව, බඹ ලොව සිටි චරිත තිබෙනවා. බුදු කෙනෙකුට දෑත් එකතු කර වන්දනා කළත් එය විශාල පිනක්. අනඳ හාමුදුරුවෝ දවසක් දෑත එකතු කර වැඳගෙනම කථා කළා. 

ඒ ආනිසංසය මෙලෙස පහදා දුන්නා. ආනන්දය, ඔබට වන්දනාමය පිනෙන් සක්විති රජකම් සතක් ද ශක්‍ර භවනේ හත් වරක් ද, රදැදේශ රජකම් ද සීමාවක් නැහැ. නමුත් ආනන්දය ඔබ එතරම් සම්පත් ‍අ‍ත් නොවිඳ ‍මේ ජීවිත‍යේ ම රහත් ව නිවනට පත් වන බව වදාළා. බලන්න දෑත එකතු කර වන්දනා කිරීමේ කුසල බලය කෙතරම් ද කියා. ඒ නිසා දෑත් එකතු කර තමන්ගේ නිව‍සේ තුනුරුවන් වන්දනාව ශ්‍රද්ධාවෙන් කර ගන්න. එය නිවසටත්, තමන්ටත්‍, දකින්නන්ටත්, පළාතටත් හොඳයි. මෙ‍ලොව පරලොව දෙලොවටත්, සංසා‍රෙටම හොඳයි. නිවන් සුව අව‍බෝධ කරගන්න පුළුවන්. ‍

මේවා තුනුරුවන් වන්දනාවෙන් ලැබෙන පිනක් බව වටහා ගෙන කටයුතු කරන්න. රදැඥා පාරමිතාව හොඳින් පිරෙයි. බුදු ගුණ, දහම් ගුණ, සඟ ගුණ, සිහි වෙනකොට අනුස්සති භාවනාවක් වශයෙන් වැඩෙනවා. බුද්ධ වන්දනාවෙන් අකුසල කර්ම පවා යටකරන්න පුළුවන්. පංචානන්තරීය පව් හැර අන් සියලූ‍ පව් යට කරන්න පුළුවන්. ‍‍මේ ගැන සිතා කල්පනා කර කවුරු වුණත්, බුද්ධ පූජාවට, වන්දනාවට ගෞරවය පුද කළ යුතු යි. එවිට කාටවත් වරදින්නේ නැහැ. 

අසූ මහා ශ්‍රාවකයන් වහන්සේලා‍ගේ චරිත දෙස බැලීමේ දී උන් වහන්සේ බුද්ධ පූජාව, බුද්ධ වන්දනාව ගෞරවයෙන් කර ති‍බෙනවා. ඒ උතුමෝ ඉහත ආත්ම භාවයන්හි සුගතියකම විසුවා. ‍මේවා ගැන සිතන්න, කල්පනා කරන්න, පින වර්ණනා කරන්න, පවට නිග්‍රහ කරන්න. එවිට යහපත් වෙයි. බුදුරජාණන් වහන්සේ, රහතන් වහන්සේලාට රදැකාශ කර තිබෙන්නේ පින කෙතරම් සැප විපාක දුන්නාද යනුවෙන්. අවසාචයේ ත්‍රිවිද්‍යා  අෂ්ට විද්‍යාවන්ගෙන්  සමන්විතව පටිසම්භිදා ප්‍රාප්තව රහත්වී තිබෙනවා. එතරම්ම බුද්ධ පූජා වන්දනාව වටිනවා. 

මහා ප්‍රජාපතී ගෝතමිය ද , පියුමතුරා බුදුරජාණන් වහන්සේ වගේ ශාසන කාල‍යේ නිතර පන්සලට යන සැදැහැවතියක්. බුද්ධ වන්දනාව, බණ ඇසීම, භාවනාව, දන් දීම, කරනවා. ‍මෙලෙස තුනුරුවන්ට වන්දනා කිරීමේ පින ඇයට කල්ප ලක්ෂයක් සැප විපාක දුන්නා. නරකාදී සතර අපා දු‍කෙන්, දුගී දුප්පත් භාව‍යෙන් අත් මිඳුණා. දෙව්ලොව, බඹ ලොව, රජගෙදර උපත ලැබුවා. රාජ ම‍හේෂිකාවක් වුණා. ‍‍මෙ‍ලෙස සියලූ‍ සත්කාර ලැබීමට වන්දනා කිරීමේ පින, හේතු වූ බව ඒ උත්තමාවිය වදාළා. සතර අපායක් පැත්තකටවත් ‍නොගොස් එතරම් මනරම් ජීවිත පෙළක් ලබන්නට, මහත් ආනුභාව බලයක් ලැබුණේ තුනුරුවන්ගේ ආනිසංස නිස යි. ‍ ‍‍මේ ගැන සිතා කවුරුත් චිත්ත ප්‍රසාදයෙන් නුවණ පහළ කර‍ගෙන නිවන් සුව පතා බුද්ධ පූජා වන්දනාව කර ගන්න. 

ඡුත්ත මානවක උපාසක තුමාට විශාල විපතක් වන බව බුදුරජාණන් වහන්සේ දැක මඟ වැඩම කර ගාථා තුනක් වදාළා. .යො වදතං පවරො මනු ජෙසු. යනු‍වෙන් මේ ළමයා වීණාවත් වාදනය කරමින් ‍‍ම ගාථා තුන ගායනා කළා. 

මේ දරුවා ගුරු පඬුරු රැගෙන යන බව ‍සොර සතුරන් දැන ඔහුව දුන්නෙන් විද මරා මුදල් පැහැර ගත්තා. ‍මේ දරුවා මිය ගොස් සුගතියේ උපත ලැබුවා. තුනුරුවන් සරණ ගිය, තුනුරුවන්ගේ ගුණ ගායනා කළ දරු‍වෙක්, මහා දිව්‍ය රාජයෙක්ව උපත ලැබුවා. බුදුරජාණන් වහන්සේ ද ඒ මළ කඳ ළඟට වැඩම කර ග‍මේ ජනතාව, ඥාතීන්, දිසාපා‍මොක් ආචාර්යවරයාගේ සිසුන් සියල්ල ද ‍‍මෙතැනට එක් රැස් වුණා. මෘත සිරුර අයත් දෙව් ලොව උපන් දිව්‍ය පුත්‍රයා බුදු ගුණ, දහම් ගුණ, සඟ ගුණ ගායනා කිරීමේ පිනෙන් දිව්‍ය රාජයෙක් වුණා යැව් තුනුරුවන් වන්දනා පූජාවේ විපාක වාරය පහදා දුන්නා. මේවා හොඳින් කවුරුත් කල්පනාවෙන්‍ ලොවුතුරු බුදු දහම කෙරෙහි පැහැදීමෙන් ‍ගෞරව සම්ප්‍රයුක්තව ම වැඩි වැඩි‍යෙන් පින් දහම් කළොත් වරදින්නේ නැතිව සුගතියක වාසය කළ හැකියි. 

විශේෂයෙන් අපායෙන් නිදහස් විය හැකි යි. එතරම් වාසනාවක් ලොවේ තවත් නැහැ. එ‍සේනම් පිනට දහමට අනුව කටයුතු කර තම චිත්ත සන්තානයේ පවතින සති, ධම්මවිඡුය, විරිය,පීති, පස්සද්ධි, සමාධි, උ‍පේක්ෂා යන ‍බොජ්ඣංග ධම්ම හත හැකිතාක් දියුණුවෙන් තම බෝධි පාක්ෂික ධර්මද දියුණු‍වෙන් සිත ගත නිවා සනසාගෙන මේ ගමන ඉදිරියට යන්න. අඩුපාඩු ‍දෙස ‍නොබලා ඒවා ඉවසා දරාගෙන ඳxබŠදඳී දී ගුණ දියුණුවෙන් ආපස්සට ‍‍නොගොස් ඉදිරියටම යන්න.

ඒ නිසා ලොවුතුරා බුදු දහමේ සඳහන් කරන ජය සංකේතය වන නිවන් සුව දක්වා යාමට උතුම් ගමන් මග බුදුන් වහන්සේ අපට පහදා දුන්නා. ඒවා ‍ හොඳින් කල්පනා‍වෙන් පිනට දහමට ගුණයට නැඹුරුව ශීලාදී ගුණ දියුණු‍වෙන් සම්මා සම්බුද්ධ ශාසනය ද රැකගෙන ඉදිරියට ගි‍යොත් තම ජීවිතයේ මෙ‍ලොව මෙන්ම පරලොව ද බැබළී නිර්වාණ ධර්මය අවබෝධ කරගත හැකි යි. 

- ජම්මික ප්‍රබෝධනී  වැලිකල

නිවසට සිරිකත ගෙන එන මවකගේ දියුණුවේ ලක්ෂණ

 

නිවසට සිරිකත ගෙන එන මවකගේ දියුණුවේ ලක්ෂණ




උට්ඨානවතෝ සතිමතෝ සුඛීකම්මස්ස නිසම්මකාරිනෝ 
සඤ්ඤතස්සච ධම්මජීවිනෝ 
අප්පමත්තස්ස යසොභිවඞ්ඩති 
(ධම්මපදය අප්පමාද වග්ගය* 

මිනිස්ලොව දක්නට ලැබෙන සුන්දරම කාන්තාව අපේ අම්මා. කාන්තාවක් අම්මා කෙනෙක් වන විට, බිරිඳක් වන විට ඇය අල්පේච්ඡුතාවෙන් දියුණුවන්නේ කොහොමද කියා අවබෝධ කරගත යුතුයි. 

කාන්තාවක් විවාහ දිවියට පත්වීමත් සමඟ එම පවුල් ඒකකයේ සුන්දරත්වයම ඇය මත තීරණය වෙනවා. සියලූුම දේ තමන් අතින් කළ යුතු වෙනවා. මේවාට ඇය දක්ෂ විය යුතුයි. ඒ සඳහා ඇය අල්පේච්ඡු විය යුතුමයි. කැපවීම් බොහොමයක් ඇය අතින් වෙනකොට කුස පිරෙන්න කෑම නැතිවෙනවා. ඇසට නින්ද නැතිවෙනවා. අගහිඟකම් ගොඩක් දැනෙනවා. ඒවා මග හරවා ගෙන ණය නොවී රටට බරක් නොවී ඉන්න අම්මා කෙනෙකුට උත්සාහය තිබිය යුතුයි. උත්සාහය කාන්තාවකට වටිනාම සම්පතක්. සමහර විට අම්මා කෙනෙක් වන්නේ සියලූ අභියෝග මැද්දේ සැමියාගේ දෙමාපියන්ගේ සහයෝගය වත් ඇයට හිමි වන්නේ නෑ. ලද දෙයින් සතුටු වී ඒ අම්මලා මේ රටට බරක් නැති දරුවෝ හදනවා. ඒ හැම තැනකම අපි දැක්කේ අල්පෙච්ඡුතාවයි, උට්ඨාන වීර්යයයි.

Thursday, September 15, 2022

තනිව ගමන් යන සිත

 "ඉතා දුබල කයක් ඇත්තෙකුට නැඟී සිටීමට යමක උපකාරයක් අවශ්‍ය සේම සිතක් උපදින කල, ඊට එල්බ සිටීමට ද අරමුණක් අත්‍යවශ්‍ය ය. ඒ අරමුණ අතීත, වර්තමාන හෝ අනාගත රූප, ශබ්ද, ගන්ධ, රස, ස්පර්ශ, ධර්මයක් විය හැක,



සැවැත්නුවර දෙව්රම් වන අරණ නම් වීතරාගී මුනිවරුන්ගෙන් පරම පිවිතුරු බවට පත් අසම වූ පින් බිමකි. ලොව්තුරු බුදුරදුන් ප‍්‍රමුඛ සමාසීති මහා සව්වන්ගේත් අපරිමිත නිකෙලෙස් මහ රහතුන්ගේත් නිරතුරු සිරිපා පහස විඳි අන්‍ය එබඳු තැනක් තිලොවග කොතැනකවත් නැත. රාගයෙන් උණුවෙමින් ද්වේෂයෙන් පිිලිස්සෙමින් උදෑසනක දෙව්රමට පැමිණියෝ, හිරු දැක පිපී පහන් වන පියුම් සෙයින් අංගීරස බුදුරදුන්ගේ මුව කමල් දෙස නෙත් අයා බැලූම් මාත‍්‍රයෙන් ස්වකීය හද සන්තාන සනහා ගත්හ.

බුදුසිරි මුවම`ඩල විවරකොට දෙසා වදහළ බණ පද සිත් යොමා අසමින් දිවිම`ග ඝනඳුරු පහකොට නැණ පහන් දල්වා ගත්හ. මිථ්‍යා අධර්ම ප‍්‍රතිපදාවන් තුළ ඇති හිස්බව පසක් කොට, එහි ඇති බියකුරු ආදීනව හඳුනා ගත්හ. සම්‍යක් ධර්ම ප‍්‍රතිපදාව තුළ ඇති අම මිහිර දෙසවනින් විඳගනිමින් සසර හිම් තෙක් අපා ම`ගට වූ, දුකම උරුම කර දෙන ද්වාරයන් සියල්ල අගුළු ලා වසා දැමූහ.

එ නිසාම භික්ෂු - භික්ෂුණී, උපාසක - උපාසිකා සිව්වනක් පිරිසගේම සදහම් පවස් නිවාලූ අමා පැන් තොටක් වෙමින් දෙව් මිනිසුන්ගෙන් නොසිස් පින් බිමක්ව දිවා ? විරාජමාන විය. එසේ බුදුරදුන්ගෙන් බණ ඇසූ එක් කුල දරුවාණ කෙනෙක් ”බණ වූ පරිදි පිළිපැදීම නම් ගිහිව සිට උගහට ය. එනිසා අපමණ කම්කටොළු ඇති නිස්සාර ගිහි ජීවිතය දුගඳ හමන අසුචි පි`ඩක් මෙන් පිළිකුල් කොට, හිස් අහස මෙන් නිවන් ම`ගට කිසිත් බාධා නැති සුවඳ හමන සඳුන් කල්කයක් බඳු පැවිදි දිවියෙන් ගත - සිත සැරසීම වටනේ ය” යැයි ගිහි ගෙයි කලකිරිණ. බුදුරදුන් අබිමුවින් පැවිදි හා මහලූ පැවිදි බව ලබා සංඝරක්ඛිත නමින් ප‍්‍රකටව සසුනඹර පුන් සඳක් වෙමින් නොබෝ කලෙකින්ම අර්හත් ඵල ලැබූ සේක.

කලක් ඇවෑමෙන් උන්වහන්සේ සමීපයෙහි ගිහිකල තම බෑනණු පුත‍්‍රයෙක් ද පැවිදි විය. එහෙයින්ම හෙතෙම භාගිනෙය්‍ය සංඝරක්ඛිත නම් වූයේ ය. මැනවින් ඇදුරුවත් උපාධ්‍යාය වත් සිදුකරමින් විසි අවුරුදු වන තෙක්ම තම මයිලණුවන් වහන්සේ සමීපයේම විසූයේ ය. සුදුසු වයසේදී උපසපන් සිල් ලබා, කලක් ගත කොට එක් ගම් සෙනසුනක වස් එළඹුණේ ය. සුවසේ වස් තුන් මස් ගෙවා ඒ අවසන සත් රියන් හා අට රියන් වස්සාවාසික සළු දෙකක් ද ලැබ අට රියන් ඉණකඩ තම උපාධ්‍යායන් වහන්සේට දීමට සිත් විය.

වස් නිමවා තෙරුන් වහන්සේ වැඩසිටි අරමට යන අතරතුර පි`ඩු සි`ගා වැඩම කොට ආරාමයට පිවිස පුරුදු සෙයින්ම උපාධ්‍යාය වත් සිදු කළේ ය. සසුන් දිවියේ තම මව්පියන් බඳුව සලකමින්, තෙරුන් වහන්සේ දහවල් වැඩහිඳින තැන් ඇමඳ පා දෝනා පැන් සපයා අසුන් සකසා පෙර ම`ග බලා වැඩ සිටියේ ය. ඉදිරිම`ග වඩිනා තෙරුන් දැක පෙරම`ගට ගොස් පාත‍්‍රා හා ස`ගල සිවුරු ආදරයෙන් පිළිගෙන අස්නේ වඩා හිඳුවා පවන් සලමින් වැළඳීමට පැන් පූජා කළේ ය. අනතුරු තමා සතු අටරියන් සළුව තෙරුන් ඇවටිලි කරනු ලැබුව ද උපුල් පතක වූ පිනි බිඳුවක් සෙයින් වස්තූන්හි ඇල්ම දුරුකොට විසූ රහත් තෙරණුවෝ එය ප‍්‍රතික්ෂේප කළහ. සද්ධිවිහාරික තෙරුන්ගේ සිත මහත් වික්ෂේපයට පත් විය. පවන් සලන අතරම කල්පනා සයුරේ හද නිමග්න විය. ”මම මුන්වහන්සේ ගේ පැනණු සිසු පුතණුවෙක්මි. එනමුත් මාගේ පුද ප`ඩුර නොගත් හෙයින් මාහට දැන් සසුනේ පිළිසරණක් නැත. සක්විති සුවහැර ඉඳුල් බත් බුදිනා සි`ගමනක් බඳු, පැවිදි සිවුරු හැරදමා ගිහි සුදු වස්ත‍්‍ර දැරීම මගේ ඉරණම යි. ගිහි වී අටරියන් වස්ත‍්‍රය විකුණා මුදල් උපයා එළුදෙනක ගෙන ඇය වදනා පැටවුන් විකුණා තවත් මුදලක් උපයන්නෙමි. ගිහිව එකලා මාසය දුෂ්කර හෙයින් අඹුවක ද සරණපාවා ගනිමි. ඇය වැ¥ පුතණුවන් ද කැටුව ගැලක නැගී සංඝරක්ඛිත මයිලණුවන් වහන්සේ වැඳීමට එන්නෙමි. අතරම`ගදී මව්ගේ ඇකයෙන් දරුවා ගිලිහී රියසක් මුල පතිත වන්නේ ය. එවිට දාරක වියෝවෙන් උපන් ශෝකාග්නියෙන් මහත් වියෝවෙන් උපන් ශෝකාග්නියෙන් මහත් සේ කෝපාවිෂ්ටව අතෙහි වූ කෙවිටෙන් බිරිඳට පහර දෙන්නෙමි.”

මෙසේ සිතා පවන් සලන තල්වැටෙන් මහ තෙරුන් වහන්සේගේ හිසට තදින් පහරක් දුන්නේය. තෙරණුවෝ පරසිත් දන්නා හෙයින් ”සංඝරක්ඛිත, අඹුවට පහරදිය නොහැකි හෙයින් මහලූ අපහට පහර දුන්නේ” දැයි විමසූය. ඒ අසා පියවි ලොවට එළඹ තවත් නම් සසුනෙහි සිටිනට නොහැකියි සිතා සිවුරු හරින්නට වහා නික්මුණේ ය. නමුත් බුදුරදුන්ගේ මහා කරුණා සෙවණේ සිසිලස විඳිනට සසර පින් තිබූ නිසා බුදු වදනක් අසා සත් අත් බවයකින් සසර දුක් නිවුමට ඒ ගමන නියම විය.

සිත නම් මකුළු හුයක දුරකුදු කිසිත් දිශාවකට ගමන් නොකරයි. එනමුත් සක්වළ ඉමත් පසුකොට ඉතා දුර අරමුණක් ගැනීමට මොහොතකුදු ගත නොකරයි. ඒ සිත උපන් මොහොතේ තවත් දෙවන සිතක් හට ගැන්මක් ද නැත. එය නිරුද්ධ වූ කලම අනන්තර සිතක් උපදියි. සිතක් දැක හඳුනා ගැනීමට රූප කායක් හෝ නිල් - රතු ආදී වර්ණයක් හෝ නැත. එනිසාම මේ අරූප ධර්මයක් වූ සිත දැක ගැනීම ඉතා දුෂ්කර වූ සියුම් කටයුත්තකි. පසිඳුරන්ට තදනුරූප අරමුණු මුණ නොගැසුණු කල හෘදය වස්තු රූපයෙහි කුළුඳුලක් පමණ ලේ ධාතුව ඇසුරු කොට මෙසේ සිත් උපදියි. 

ඉතා දුබල කයක් ඇත්තෙකුට නැඟී සිටීමට යමක උපකාරයක් අවශ්‍ය සේම සිතක් උපදින කල, ඊට එල්බ සිටීමට ද අරමුණක් අත්‍යවශ්‍ය ය. ඒ අරමුණ අතීත, වර්තමාන හෝ අනාගත රූප, ශබ්ද, ගන්ධ, රස, ස්පර්ශ, ධර්මයක් විය හැක. සංඝරක්ඛිත පොඩි තෙරුන් මුලාවූයේ එවැනි නොපැමිණි අනාගතයක් අබිමුව සිතෙහි මායාවට හසුවීමෙනි. ඊට නිමිත්ත වූයේ මොහොතකට පෙර වූ සිදුවීමකි. නමුත් ඒ මොහොතකට පෙර අතීතයේ ඇසූ, දුටු, විඳි දේ හේතූන් නිසා පෙර නොතිබී උපන් බවත් අවශේෂයක් නැතිවම අනතුරුව නිරුද්ධ වූ බවත් නොදුටුවේ ය. එබඳු පරම සත්‍යයක් හඳුනා නොගැනීම නිසා ඒ හේතුකොට වර්තමාන මොහොතේ පසුතැවීමෙන් දුක්වන, සිත් උපදින නිරුද්ධ වන බව ද නොදුටුවේ ය.

නමුත් පරසිත් දමනා බුදුවදන් අසා කැඩපතෙහි පිළිබිඹුව බලා මුහුණ හඳුනන්නාක් සේ, විදසුන් නුවණින් තම සිත් විනිවිද දක්නට ඔබ සමත් වූ සේක. එනිසා සසර දුක් නිවුම මෙන්ම ජීවිත සැනසුම කැමැත්තන් විසින් ද මිරි`ගුවක් හඹායන ජීවිත ගමනේ මඳක් නතරව මෙම දහම් අරුත තම ජීවිතය තුළින් දක්නට උත්සාහ කළ යුතු ය. එයට උත්තම ප‍්‍රතිපත්ති පූජාවෙන් ලොව්තුරු බුදු සිරිපා කමල් අභිෂේක කිරීම වනු නොඅනුමාන ය.

පසුපස ආ පාපය

 

පසුපස ආ පාපය



රජගහනුවර ගිජ්ඣකූට පර්වතය කියන්නේ බුදුරජාණන් වහන්සේ වගේම මහ රහතන් වහන්සේලා නිතර විවේකීව වැඩ සිටින තැනක්. මෙම පර්වතය පා මුල නිගන්ඨයන් ද වාසය කළා. 

දවසක් මුගලන් මහ රහතන් වහන්සේත් ලක්ඛණ තෙරණුවොත් පිණ්ඩපාතේ වඩිමින් සිටින කොට සෘද්ධිමතුන් අතර අග තැම්පත් මුගලන් හාමුදුරුවෝ සිනහ පහළ කළා. මොකද දන්නව ද බියජනක පිළිකුල් සහගත දර්ශනයක් දැකීම නිසා. හැබැයි මේක ලක්ඛණ හාමුදුරුවෝ දැක්කේ නැහැ. මුගලන් මහ රහතන් වහන්සේගේ සිනහ පහළ කිරීම ලක්ඛණ හාමුදුරුවෝ දුටුවා. ලක්ඛණ හාමුදුරුවෝ අහනවා මොකටද ස්වාමීනි සිනහ පහළ කළේ කියලා. මුගලන් මහ රහතන් වහන්සේ කියනවා ඒක කියන්න මේ වෙලාව නොවෙයි. අපි දැන් බුදුහාමුදුරුවෝ වෙත යනවානේ එතකොට අහන්න කියලා.

ගිජ්ඣකූට පර්වතයෙන් බැහැලා පිණ්ඩපාතේ වැඩම කරලා දන් වළදා බුදු හාමුදුරුවෝ බැහැදකින්න වැඩම කළා. දැන් ලක්ඛණ හාමුදුරුවෝ බුදුහාමුදුරුවෝ ඉදිරියේම මුගලන් මහරහතන් වහන්සේගේ සිනහ පහළ කිරීම ගැන විමසුවා. මුගලන් මහ රහතන් වහන්සේ කියනවා මම හිනාවුණේ බියජනක පිළිකුල් සහගත පෙරේතයෙක් දැක්ක නිසයි කියලා. ඒ පෙරේතයා මහ පුදුම කෙනෙක්. හිස මිනිස් හිසක්, ශරීරය සර්පයෙක් වගේ, ඒ නිසා එයාගෙ නම තමයි අහිපේ‍්‍රතයා. මෙයාගේ සිරුර යොදුන් කිහිපයක් දිගයි. හිසෙන් නගින ගින්න වලිගය දක්වා දිව යනවා වලිගයෙන් හට ගන්න ගින්න හිස දක්වා දිව යනවා. සිරුර මැදින් හට ගන්න ගින්න දෙපසටම විහිදිලා යනවා. මේ කථාව අසා සිටි බුදුහාමුදුරුවෝ හිස සලමින් එම කථාව අනුමත කරමින් මෙහෙම දේශනා කළා. ”මොග්ගල්ලාන කියන්නේ සැබෑවක් මමත් බුදු වුණු දිනයේ දී මෙම අහිපේ‍්‍රතයා දැක්කා. මම ඒ ගැන නොකිව්වේ මෙය පිළි නොගත්තොත් ඔවුන්ට අවැඩ පිණිස පවතින නිසා”. මුගලන් මහ රහතන් වහන්සේ දේශනා කළ තොරතුරු අහලා පූරුවේ මෙම පේ‍්‍රතයා කළ අකුසල කර්ම කුමක් ද කියලා බුදු හාමුදුරුවන්ගෙන් විමසා සිටියා.

මහණෙනි, අතීතයේ බරණැස් නුවර නදියක් අසල පසේ බුදුරජාණන් වහන්සේ නමකට පන්සලක් හදලා දුන්නා. ඒ පන්සලේ ඉදලා උන් වහන්සේ නිතර නගරයට පිඬු පිණිස වඩිනවා. නගරවාසීන් ද දිනපතා මල්පහන් රැගෙන උන් වහන්සේට උපස්ථාන කරන්ට යනවා. මේ අතර එක් පුද්ගලයෙක් පන්සලට යන පාර අසල කුඹුරක් තනා ගොවිතැන් කරන්නට වුණා. 

උදේ සවස පන්සලට යන මිනිසුන් නිසා කුඹුර පෑගිලා විනාශ වුණා. මිනිසුන්ට කොතෙකුත් දේ කීවත් පලක් වුණේ නෑ. මේක නවතන්ට කෙටි මාර්ගයක් කල්පනා කළා. හැබැයි ඒක හරිම භයානක එකක් වුණා. 

පන්සල තිබෙන නිසානේ මේ විනාශය කියා හිතලා පසේ බුදුහාමුදුරුවෝ පිඬු පිණිස වැඩියට පස්සේ පන්සලේ බඩු විනාශ කරලා පන්සලට ගිනි තිබ්බා. පිණ්ඩපාතේ වැඩම කරලා බලනකොට පන්සල පිලිස්සිලා තිබූ නිසා වෙනත් තැනකට වැඩම කළා. සුපුරුදු පරිදි මිනිසුන් තෙල් මල් පහන් රැගෙන පන්සලට යනකොට දැවී සුන්වී ගිය ආකාරය දැකලා මහත් කම්පාවට පත්වුණා. මිනිසුන් පසේ බුදු හාමුදුරුවෝ කොහේ වැඩියාද කියමින් සොයන අතර කුඹුරු හිමියා ද ඒ අතර වුණා. පන්සලට ගිනි තැබූවේ තමා බව පවසා සිටියා. කෝපවූ මිනිසුන් මේ දුෂ්ඨයා නිසා අපට පසේ බුදුහාමුදුරුවෝ නැතිවුණා කියලා ඔහු අල්ලාගෙන දඬු මුගුරුවලින් පහර දීලා මරා දැම්මා.

පන්සලට ගිනි තැබීමේ පාප කර්මය නිසා අවීචි මහා නරකයේ ඉපදිලා මහ පොළොව යොදුනක් වැඩෙන තුරු අනන්ත දුක් විඳලා ගිජ්ඣකූට පර්වතයේ මෙසේ ප්‍රෙතයෙක්ව ඉපදිලා දුක්විදින බවත් දේශනා කළා. මහණෙනි පාපකර්මය නම් කිරිවැනිය දොවාගත් පමණින් නොමිදෙයි, එසේම පාප කර්මද වෙනසක් නොවී විපාක දෙයි

Wednesday, September 14, 2022

මෛත්‍රී භාවනාව

 

මෛත්‍රී භාවනාව



රේරුකානේ චන්දවිමල මහා නා හිමි

අන්‍යයන්ට දුක් නො වෙනවාට සැප ඇති වෙනවාට යහපතක් වෙනවාට අනුන්ගේ යහපත් අදහස් ඉටු වෙනවාට අනුන් දියුණු වෙනවාට උසස් වෙනවාට කැමති බව මෛත්‍රීය ය. අන්‍යයෝ නිදුක් වෙත්වා, නීරෝගී වෙත්වා, සුවපත් වෙත්වා යනාදීන් ඒ මෛත්‍රීය අන්‍යයන් කෙරෙහි නැවත නැවත පැතිරවීම තවත් ක්‍රමයකින් කියත හොත් ස්වකීය චින්තනයෙන් අන්‍යයන්ට සෙත් කිරීම මෛත්‍රී භාවනාව නම් වේ. එය නොබෝ කලකින් ම ඵල දැකිය හැකි වන්නා වූ චතුර්ථ ධ්‍යානය තෙක් ගෙන යා හැක්කා වූ භාවනාවෙකි.

අන්‍යයන්ගේ සැපතට දියුණුවට විරුද්ධ ස්වභාවය වූ ඊර්ෂ්‍යාව උප්පත්තියෙන් ම පිහිටා තිබෙන්නා වූ මේ සත්ත්වයෝ ස්වභාවයෙන් ම අනුන්ගේ යහපතට නො කැමැත්තෝ ය. එබැවින් සත්‍ය වූ මෛත්‍රිය ඇති කර ගැනීම පහසු නො වේ. තමන්ගේ අඹුදරු ආදීන්ගේ සැපයට යහපතට කැමති බවක් මිනිසුන් කෙරෙහි ඇත්තේ ය. එය මෛත්‍රිය නොව මෛත්‍රියේ මුහුණුවර ඇති රාගය ය. එය මෛත්‍රියට සතුරු ධර්මයෙකි. වැඩිය යුත්තක් නො ව දුරු කළ යුත්තකි. “අපේ කෙනෙක අපට හොඳ කෙනෙක” යන ඇල්ම වූ හිතවත් බව රාගය ය. අල්පමාත්‍ර ඇල්මකුදු නැති ව අනුන්ගේ යහපත කැමති බව ම සැබෑ මෛත්‍රීය ය., මෛත්‍රිය යි වරදවා ගෙන තමාගේ අඹු දරු ආදීන් පිළිබඳ වූ රාගය දියුණු කරන්නට නො යනු. සත්‍ය වශයෙන් අනුන් සුවපත් කරවීමේ කැමැත්ත නැතිව “සත්ත්වයෝ සුවපත් වෙත්වා. සුවපත් වෙත්වා’යි කොතෙක් කීවත් සිතුවත් එයින් ඵලයක් නො දැකිය හැකිය. මෛත්‍රිය වනාහි වඩන තැනැත්තා ය, මෙත් කරනු ලබන සත්ත්වයෝ ය, යන දෙපක්ෂයට ම ලැබෙන ඵල ඇති භාවනාවෙකි. දෙපක්ෂයට ම ඒ ඵල ලැබෙන්නේ සත්‍ය වූ මෛත්‍රියෙනි. 

බෞද්ධයාගේ අත්පොත

Tuesday, September 13, 2022

ප්‍රති ප්‍රශ්න ඇතිවීම

 

ප්‍රති ප්‍රශ්න ඇතිවීම




බුදුන් වහන්සේගේ ආගමික චර්යාව එදා භාරතීය සමාජයට මහා ගැටලුවක් වී තිබුණු හෙයින් උන්වහන්සේ අපකීර්තියට පත්කිරීමට එම පිරිස් ක්‍රියා කළහ.

“නෙව සක්ඛිති උග්ගලිතුං නෙව සක්කිති ඔගිලිතුං”

යනුවෙන් ගිලින්නටත් බැරි, වමාරන්නටත් බැරි ප්‍රශ්නයක් අසමු යැයි දිනක් අභයරාජ කුමරු බුදුන් වහන්සේ වෙත පැමිණියහ. මේ සඳහා අභයරාජ කුමරු සිය කුඩා පුතු හා සහභාගි වූයේ ය. මෙම කථා පුවත අප නිතර දක්වා ඇතිමුත්, නවක පාඨකයන්ගේ දැනගැනීම සඳහා ද මාතෘකාවට අදාළ හෙයින් ද මෙහි ද සඳහන් කරමු. “ඔබ වහන්සේ මිනිසුන්ගේ සිත් රිදවනවාදැ’යි ඔවුන් ඇසූ පැනයට බුදුන් වහන්සේ ‘ඔව්’ කිව්වත්, ‘නැහැ’ කිව්වත් උන්වහන්සේ අපහසුවට පත්වීමට ඉඩ තිබුණි. මෙහි දී බුදුන් වහන්සේ ‘ඔව්’ යන පිළිතුර දුන්නේ නම්, කරුණාව ඇත්තෝ මිනිසුන්ගේ සිත් නො රිදවන හෙයින් ඔබ වහන්සේ තුළ කරුණාවක් නැතැයි චෝදනා කිරීමට ඉඩ තිබුණි. උන්වහන්සේගේ පිළිතුර ‘නැහැ’ යනුවෙන් වූයේ නම් ‘ඔබ වහන්සේ මහා බොරුකාරයෙක්, ඔබ වහන්සේ ‘නෙරයිකො දෙවදතේතා’ යනුවෙන් දෙව්දත් අපාගත වන බව පැවසුවේ යැයි චෝදනා කිරීමට ඉඩ තිබුණි. එම පැනය බුදුන් වහන්සේගේ සත්‍යවාදී බවට හා මහා කරුණා ගුණයට අභියෝගයක් වූ හෙයින් එය ගිලින්නටත් බැරි, වමාරන්නත් බැරි පැනයක් ලෙස හැඳින්වේ.

එක එල්ලේ මෙයට පිළිතුරක් දීමට නො හැකිය යනුවෙන් ප්‍රකාශ කළ බුදුන් වහන්සේ උන්වහන්සේගේ පැන විසඳන එක් ආකාරයක් වූ ‘පටිපුච්ඡා කරණීය’ (ප්‍රතිප්‍රශ්න ඇසීමේ) ක්‍රමයට අනුව එම ගැටලුව විසඳු සේක. 

අභයරාජ කුමරුගේ උකුලේ සිටි එතුමාගේ කුඩා පුත්‍රයා පෙන්වා, දරුවා කැට කැබිල්ලක් ගිල්ලහොත් ඔබ කුමක් කරන්නේදැයි බුදුන් වහන්සේ කුමරුගෙන් විචාළ සේක. “මම එය ඇදලා දමමි’ යනු කුමරුගේ පිළිතුර විය. ‘දරුවාට රිදුණොත්’, යනුවෙන් බුදුන් වහන්සේ ඇසූ පැනයට කුමරුගේ පිළිතුර වූයේ ‘දරුවාට රිදුණත්, දරුවාගේ මුවෙහි ලේ ගැලුවත්, මම දරුවාට ආදරය කරන හෙයින් මෙම කරදරයෙන් දරුවා බේරාගැනීම සඳහා මම මුවට ඇඟිල්ල දමා කැට කැබිලිත්ත අරන් දමමි’ යනුවෙනි. 

එකල්හි බුදුන් වහන්සේ ‘මම ද ශාසනයට ආදරය කරන හෙයින්, සසුන රැකගැනීම සඳහා සමහර විට සමහරුනට රළු ලෙස කථා කරන මුත්, එහි රළු බව විනා ද්වේශ සහගත චෛතසිකයක් නොමැති බව ප්‍රකාශ කළ සේක.” ඒ අනුව අප යමක හොඳ නරක තීරණය කළ යුත්තේ එහි බාහිරය නොව අභ්‍යන්තරය පිරික්සීමෙනි.

පුඤ්ඤාභිසන්ද

 

පුඤ්ඤාභිසන්ද



ඔබෙත් මගෙත් ශරීරය නිදහසේ පරිහරණය කිරීමට ලබාදුන් කාලය අවසන් වීමෙන් මලකුණක් බවට පත්වේ. අවසන් වන දිනය නො දැන, අවසන් වන බව දැන යන්නා වූ මේ ජීවන ගමන තරම් අනේකවිධ සෝචනාවන්ට තුඩු දෙන අන් යමක් මිහිපිට නොමැත ජීවත් වුව ද මළවුන් සදිසි මිනිසුන් පින් දහම්වල රස හඳුනන්නේ නැත. එහෙත් සද්ධර්මයේ රස දන්නා පුද්ගලයා මිය ගිය ද නොමළ අයෙකු ලෙස බුදුරජාණෝ පෙන්වා වදාළහ.

යුගයෙන් යුගයට ජීවිත සුවපත් කළ ශාන්ති නායකයන් වහන්සේ, නින්දා, ගැරහුම්, පැසසුම්, කිතුගොස් සම සිතින් දරා, පුරා සාරා සංඛ්‍ය කල්ප ලක්ෂයක් පාරමී දම් පිරූහ. මහා බෝසතුන් කළ - කළ දේ පාරමී නමැති ලිය වැලේ පුෂ්පයන් බවට පත්විය. කෙලෙස් දියඹ තරණය කරන දහම් පහුර සාදා දෙනු වස් ඒ බුදුරදුන් අවිද්‍යා ඝනදුරින් වැසීගිය, කෙලෙස් සැඩ වතුර තරණය කළේ මහත්ම වීර්ය පරාක්‍රමයකිනි. නො සිතිය හැකි තරම් ධර්ම ජීවයක් හද මැදුරින් උසුලාගෙන වැඩ සිටි ධර්ම රාජයන් වහන්සේ සදා නොසිදී ගලන පුණ්‍ය ගංගාවන් හෙවත් පුඤ්ඤාභිසන්ධයන් සතරක් පහළ කළහ.

පළමු පින් ගඟ 

එහෙත් ඔබ ඒ පුණ්‍ය ගංගාවන්ගේ ගිලී නිවී සැනැහී ළය පහන් කර ගැනීමට සුදුස්සෙක් ද යන්න අවබෝධ කර ගත යුතු ය. බුදුරජාණන් වහන්සේ සරණ ගොස් නොසෙල්වෙන ලෙස චිත්ත ප්‍රසාදය ඇතිකර ගැනීම පළමු පුණ්‍ය ගංගාව ගැලීමට හේතු වෙයි. එහිදී ඔහු බුදුරජාණන් වහන්සේ පිළිබඳ අවබෝධයක් ඇතිකර ගත යුතු ය. බුදුරජුන්ගේ චරිතාපදානය රූප විලාශය, සිතුම් පැතුම්, ආකල්ප, ජීවන රටාව, කළ කී දෑ යන මේවා ගැන හොඳ වැටහීමක් ඇති අයෙකුට බුදුරදුන්ගේ අසිරිමත් ගුණ සයුරේ පමණ අනුමානයෙන් හෝ යම්තමින් සිතා ගත හැකි ය.

සසරක් පුරා දුක උරුම කරදුන්, තැවුල් ඇති කළ නොයෙක් පව්කාර සිතිවිලි වේගයන් වේ නම් ඒ සියල්ල සන්සිඳ වූ හෙයින් බුදුරදුන් නික්ලේෂී වන සැටි මෙනෙහි කළ යුතු ය. ලෝ සතුන්ගේ පිදුම් - වැඳුම් ලැබීමට ඉඳුරාම සුදුසුකම් ලද අයුරු තථාගතයන් වහන්සේගේ අරහං ගුණය ලෙස වටහා ගත යුතු ය. සංසාර බන්ධන සිදලනු පිණිස චතුරාර්ය සත්‍යාවබෝධය ලැබූ අයුරු, ඒත් සමගම සතුරන් සදිසි කෙලෙසුන් ඉවත්වී පූජනීය සිතුවිලි හමුවක් ලද ආකාරය දක්නා ශ්‍රාවකයාට බුද්ධාලම්බන ප්‍රීතිය පහළ වේ. අවබෝධයේ පමණින් ම ගොඩනැගුණ ශාන්ත දිවි පෙවෙත හැඩකළ උසස් මානසික ශක්තීන් හා හැකියාවන්වලින් පිරිපුන් ආශ්චර්ය මනුෂ්‍ය රත්නය බුදුරජාණෝ ය. කාලවාදී, සච්චවාදී වදන් වැලකින් ලෝ සතුන්ට සත්‍ය රසය දැනවූ අයුරු මහා කරුණාවක අනුහස කියා පාන්නකි. බුදුරජුන් සතුව පැවැති ලෝකාවබෝධය කිසිවෙකුටත් පමණ කළ නොහැක. එය ඤාණයක් වන අතර, බොහෝ දෙනෙක් අඳුරින් එළියට කැඳවනු ලැබූ මාර්ග සංඥක විදුලි පන්දමක් වැනි ය. දෙවි මිනිස් ප්‍රජාවට දුන් දහම් වරපට කොපමණ ශක්තිමත් ද යන්න වැටහෙන්නේ සසර අගාධයෙන් ගොඩ ආ උදවිය පමණ කළ නොහැකි නිසා ය. මේ ආකාරයෙන් බුදුරදුන්ගේ ජීවන ගුණ සමූහය ඡායාමාත්‍ර වශයෙන් හෝ සලකන අයෙකුට ඉහත පළමු පින් ගඟ ගලන්නට පටන් ගනී. හද සීත දිය බුබුළක් සේ උතුරන බුද්ධාලම්බන ප්‍රීතිය නම් වූ ජල ධාර සුවිසල් ගඟුලක් වෙමින් දිනක නිර්වාණ අම සාගරයට ගලා බසියි. බුදුරජුන්ගේ ගුණ දැනගත් පමණින් ම ඇතිවන ඒ චිත්ත ප්‍රසාදය ශ්‍රද්ධාව නම් වූ චෛතසිකය යි.

ධර්මයට ගළපාගත් ජීවිතය

මේ වන් කල්පනාවක නිමග්න ව කල් ගෙවන්නාට මානසික වෙහෙසක් නොවේ. තම ජීවිතය ද උපශාන්ත හැසිරීම් වලින් යුතු වන අතර පහළවන පින් සිතිවිලි බොහෝ කලක් හිත සුව පිණිස පවතිනු ඇත. බුද්ධ චරිතයේ ආදර්ශය තම ජීවිතයට ලැබීම නිසා අත්වැඩ ද පරවැඩ ද සමව සිතන සත්පුරුෂයන් කොතෙක් සිටිය ද ඔවුන් මහපොළවට බරක් නොවේ; දස පුණ්‍ය ක්‍රියාවන්ට ආධාරය සත්පුරුෂයා ම ය. යහපත් චේතනා උපදින නිර්මල අරමුණ බුදුරජාණන් වහන්සේ ය. බුදුගුණය අනුව ගෙන යන සතිය බුද්ධානුස්සතිය යි. එයම පළමු පුණ්‍යාභිසන්දය යි.

දෙවන පුණ්‍යාභිසන්ධය නම් තථාගත ධර්මය පිළිබඳ ව නොසෙල්වෙන චිත්තප්‍රසාදය ඇතිකර ගැනීම යි. එහිදී ධර්මයේ මනාභාවය නුවණින් දත යුතු ය. ලොව ඇති තාක් රසයන් අතර අග්‍ර රසය වන ධර්ම රසය ලැබීමට ධර්මාචාරී විය යුතු ය. තමන් විසින්ම ප්‍රත්‍යක්ෂ කර ගත හැකි බව, දත හැකිවන්නේ එවිටයි. ධර්මයට ගළපාගත් ජීවිතය තුළින් සැනසීම ලැබීමට තත්පරයකුත් ප්‍රමාද නොවේ. ඒ ඒ නිමේෂයෙහි සිත සතුටින් පුරවාලන ජීව ගුණය ධර්මයේ අකාලික භාවයයි. 

ධර්මානුකූල දිවි පෙවෙතක් හිමි අයෙකුට තම චරිතය ආදර්ශයක් කොට අන්‍යයන්ට ද දහම් සුව විඳීමට මග පෙන්විය හැකි වේ. “එන්න, මේ ධර්මයේ හැසිරී සුවපත් වන්න” යන ආරාධනාව තරම් වටිනා නිමන්ත්‍රණයක් ලොව නැත. භව ගිමනින් තැවී, කෙලෙසුන්ගෙන් ආතුර වී ජරා මරණයන්ගෙන් පීඩිත පුද්ගලයා සුවපත් කළ හැක්කේ දහම් ඔසු පෙවීමෙන් පමණි. එක් අයෙකු ප්‍රතිපත්තිමය වශයෙන් අනුගමනය කරන ධර්මය අන් අයෙකුට ඵලදායක වේ නම් අල්ප වශයෙනි. තමාම වඩන ධර්මය තමාටම සුව ගෙන දේ. එබැවින් ස්ව සන්තානයට පමුණුවා ගැනීමට සුදුසු තථාගත ධර්ම ගුණය ඕපනයික නම් වේ. 

මෙවන් ගුණ සමුදායක් හිමි තථාගත ධර්මය ගැන සිත පහදවා ගැනීම නිසා මොහොතක් පාසා පින් වඩවා ගත හැකි ය. මෙලොවට ද, පරලොවට ද, නිවනට ද එකසේ වැඩදායක බුදු බණ අනුව පහදවා ගත් සිත පින් ගඟුලක් උපදවන උල්පතක් වැනි ය.

ජීවමාන මුනි ගණය

තෙවන පුණ්‍යාභිසන්දය නම් සංඝරත්නය පිළිබඳ චිත්තප්‍රසාදය උපදවා ගැනීමයි. සාර පිළිවෙතින්, නොවරදින ගමනින් සසරින් නිවනට පියමං කරන බුදු පුතුන් ගැන සිත පහදවා ගත් ශ්‍රාවකයා දාන ශීලාදී පින් කිරියවත් අප්‍රමාදී ව සම්පාදනය කරයි. ආර්ය මහා සංඝරත්නයේ ඇද නැති සෘජු ගමන නිවන හිම් කොට ඇත්තකි. කාය - වාග් - මනෝ වංක නම් වූ තෙවැදෑරුම් අකුසලයන්ට ඉඩ නොතබා, රකින ලද සිත් ඇති සංඝරත්නය සැමකල්හි ආදර්ශමත් ය. නිවනට පිලිපන්, අර්ථවත් කථා ඇති අෂ්ඨාර්ය පුද්ගල සංඝයා දැක බලා සිත පහදවා ගැනීම් මාත්‍රය ම වුව ද කල්ප ගණනකට ඵල උදා කරන්නකි. සමීපයේ හෝ දුර ඈතක සිට හෝ පැමිණ දන් පැන් පුදා, වැඳ නමස්කාර කරන්නට පින් කෙතක් වන්නේ ආර්ය මහා සඟ රුවනයි. බුදුරදුන්ගේ ඔවාදකර ජීවමාන මුනි ගණය සංඝරත්නය වන බැවින් සඝ ගුණ හඳුනා සිත පහදවා ගැනීම හද අරණින් උතුරා ගලන පින් උල්පතක් මතුකර ගැනීමක් බව තථාගතයෝ වදාළහ.

කසාවතක් පමණක් දැක සිත පහදවා දෑත එකතු කළ උදවිය ලද අපමණ සම්පත් ගැන බණ පොතේ උගන්වයි. ලොව ඇතිතාක් පව් නසන වස්ත්‍රය වන චීවරය සිල් ගුණ සමුදායෙන් සුවඳ කවා පොරවන දසුන තරම් අන් මිහිරක් ලොව නැත්ම ය. තෙවන පුණ්‍යාභිසන්දය ඔබේ ජීවිතය හරහා ගලන්නට සලස්වන්නේ නම් සඟරුවනෙහි ගුණ අවබෝධ කරගෙන සංඝානුස්සති භාවනාවේ යෙදීම මැනවි.

සීලමය චේතනා 

බුදු සිරි මුව මඬලින් වදාළ සතරවන පින් ගඟුල නම් ශ්‍රාවකයා ආර්යකාන්ත සීලයක සමාදන්වීමයි. එහි අවමය පඤ්ච ශීලයයි. කඩ නොකර, සිදුරු නැතිවන පරිදි, ගෞරවයෙන් රක්ෂා කරන ලද සීලය, රක්ෂා කළ නොහැකි කය දිරා යන විට අමිල වටිනාකමින් යුක්ත වේ. ජරාවෙන් වෙලා පවතින පස්කඳ සිඳෙද්දී තමා විසින් පුරන ලද සීලය නිසා ඔහුට දුගති බියක් ඇති නොවේ. ආර්ය මාර්ගය පහළ කරගන්නට හැක්කේ ද සිල්වතාට පමණි. නිවන් සුවය ද සිල්වතුන්ට විශේෂ වූවකි. කඩ නොකර සිල් රැකීම පහසු දෙයක් නොවේ. එහෙත් ක්‍රමය දන්නා අයට එතරම් අපහසු දෙයක්ද නොවේ. තමාටම යහපත සලසන දිනෙන් දින වටිනාකම් වැඩිවන ධන සංචිතයක් කිසිදා දුකට හේතු නොවන්නාක් මෙන් සිතා සීලය රක්ෂා කිරීමට සත්පුරුෂයා මැළි නොවේ. රාගාදී හැඟීම්වලට වසඟ නොවී සිටීමේ හැකියාව ඇතිකර ගෙන සීලාදී පිළිවෙත් බිඳී යාමට තුඩු දෙන හේතූන් ඉවත් කිරීමට මැළි නොවීමත් මගින් ශ්‍රාවකයා පිරිසිදු සිල් ඇත්තෙක් වේ. සීලමය චේතනා බහුල කොට විසීම යනු සුවිසල් පින් ගඟක් ගැලීමකි.

පහාරාද සූත්‍රය

බුදුසමිදාණෝ පහාරාද අසුරයන් ගේ් පැමිණීම පිළිබඳ සතුට ප්‍රකාශ කරමින් පසෙක සිටි අසූරේන්ද්‍ර සම¼ග තමන් වහන්සේගේ එක් දේශනා ශෛලියක් වූ ප්‍රශ්නෝත්තර...