1.74 Suyāmana Theragatha

 

Na Uyane Ariyadhamma Thero

 

අච්ඡරාසුත්තං

 

 අච්ඡරාසුත්තං

‘‘අච්ඡරාගණසඞ්ඝුට්ඨං, පිසාචගණසෙවිතං;

වනන්තං මොහනං නාම, කථං යාත්‍රා භවිස්සතී’’ති.

‘‘උජුකො නාම සො මග්ගො, අභයා නාම සා දිසා;

රථො අකූජනො නාම, ධම්මචක්කෙහි සංයුතො.

‘‘හිරී තස්ස අපාලම්බො, සත්‍යස්ස පරිවාරණං;

ධම්මාහං සාරථිං බ්‍රූමි, සම්මාදිට්ඨිපුරෙජවං.

‘‘යස්ස එතාදිසං යානං, ඉත්ථියා පුරිසස්ස වා;

ස වෙ එතෙන යානෙන, නිබ්බානස්සෙව සන්තිකෙ’’ති.

මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් කලෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත් නුවර සමීපයෙහිවූ ජේතවනයෙහි අනේපිඬු සිටාණ්න් විසින් කරවනලද ආරාමයෙහි වැඩ වසන සේක. එකල්හි වනාහි රෑ පෙරයම ඉක්ම ගිය පසු එක් දෙවියෙක් බබළන වර්‍ණ ඇත්තේ මුළු ජේතවනය බබුළුවා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කරා පැමිණියේය. පැමිණ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වැඳ, එක්පසෙක උන්නේය. එක් පසෙක සිටි ඒ දෙවියා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ඉදිරියෙහි මේ ගාථාව කීය.

“දිව්‍ය ස්ත්‍රී සමූහයාගේ ඝෝෂා සහිතවූ, දිව්‍ය ස්ත්‍රූී නමැති පිශාච සමූහයා විසින් සේවනය කරනලද, ඒ උයන මෝහන නම්. මෙයින් නික්මීම කෙසේනම් වන්නේද?”

(භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙසේ වදාළ සේක.) “ඒ මාර්‍ගය, ඎජු මාර්‍ගයකි. එයින් යන ඒ දිශාව (භය නැති) දිශාවකි. ධර්‍ම චක්‍ර දෙකින් යුත් ඒ රථය (බර වැඩි වීමෙන් හෝ තෙල් නොදැමීමෙන් හෝ) හඬ නොනගන්නේ වෙයි.

“හිරි ඔතප් දෙක (හේත්තුවන) පුවරුවය. සිහිය එහි පිරිවර උපකරණය. ධර්‍මය රියැදුරායයි මම කියමි. විදර්‍ශනා සම්‍යග්දෘෂ්ඨිය (රජු යන රථයට පෙරටුව යන පුරුෂයා මෙන් මාර්‍ග ෂම්‍යක්දෘෂ්ඨියට) පෙරටුව යන්නාහ.

“ස්ත්‍රියකට හෝ පුරුෂයකුට හෝ යමකුහට මෙබඳු රථයක් වේ නම්, ඒකාන්තයෙන් හෙතෙම ඒ රථයෙන් නිවන් වෙතම යෙයි.”

Na Uyane Ariyadhamma Thero

 

Pali - 6

 

සැපවත් ජීවිතයකට හිමිකම් කියන්මෝ

 සැපවත් ජීවිතයකට හිමිකම් කියන්මෝ

කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලයේ

බෞද්ධ අධ්‍යයන අංශයේ

ජ්‍යෙෂ්ඨ කථිකාචාර්ය

රාජකීය පණ්ඩිත ආචාර්ය

උඩුහාවර ආනන්ද හිමි

සැවැත් නුවර දෙව්රම් වෙහෙර වැඩ සිටි සමයෙහි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ එක් දිනෙක පිඬු පිණිස නගරය බලා වැඩම කළ සේක. කුඩා දරුවන් පිරිසක් එක්ව දණ්ඩක් රැගෙන නාගයෙකුට හිංසා පීඩා කරනු තථාගතයන් වහන්සේ දුටු සේක.

දරුවන්ගේ එම ක්‍රියාව අනුමත නොකළ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ඔවුන් අමතා “සැප කැමැතිවන යමෙක්, සුවයට කැමැති සෙසු සත්වයන් හිංසනයට ලක් කරන්නේ නම්, එම තැනැත්තා පරලොව දී සැප නොලබයි. එහෙත් සැප කැමැති යම් කෙනෙක් සැපයට කැමැති සෙසු සත්වයන්ට හිංසා නොකරයි නම් හෙතෙම පරලොව දී සැප ලබයි” යනුවෙන් දේශනා කළහ.

උදාන පාලියේ එන දණ්ඩ සූත්‍රයේ ඇතුළත් මෙම අදහස කාල, දීප, දේශ භේදයකින් තොරව සැම තැනකටම, සැම කෙනෙකුටම අදාළවන විශ්වීය සදාචාරාත්මක ඉගැන්වීමකි. මිනිසා මෙන්ම සතුන්ද හිංසනයට හා පීඩාවට පත්කිරීම වර්තමාන ලෝකයේ පොදුවේ දක්නට ලැබෙන ප්‍රවණතාව යි. මේ අනුව අන්‍යයන් හිංසනයට හා පීඩනයට පත්කිරීම විවිධ නයින් සිදුවේ. හිංසනය හේතුවෙන් දුකට වේදනාවට පත්වන මිනිසුන්ගේ මෙන්ම සතුන්ගේ ද ජීවත් වීමේ අයිතිය වෙනුවෙන් ඉදිරිපත් වීමට විවිධ සංවිධාන බිහිවී තිබෙන අතර ඉදිරියටත් එවැනි සංවිධාන නිර්මාණය වෙමින් පවතී. මෙම පසුබිම යටතේ බුදුරදුන් වදාළ ඉහත උපදේශය බෙහෙවින් වැදගත් වේ.

බුදුරදුන්ගේ ධර්මය හිංසනය මුළුමනින්ම පිටු දකින, සදාචාරාත්මක ඉගැන්වීම් පද්ධතියකි. පංච ශිලයේ පළමුවන ශික්‍ෂා පදයෙන් ආරම්භ කෙරෙන අවිහිංසාවාදී පිළිවෙත නිර්වාණගාමී ප්‍රතිපදාව යටතේ ශීලයේ පදනම වශයෙන් පිළිගෙන තිබේ. අවිහිංසාව මෙතරම් වැදගත් කොට සලකන්නේ එය සියලුම ජීවීන්ගේ සහජ අවශ්‍යතාව වන නිසයි. ලොව සෑම ජීවියෙක්ම හිංසනයට හා දඬුවමට අකැමැති ය (සබ්බේ තසන්ති දණ්ඩස්ස). එය පොදු ධර්මතාව යි. එය එසේ නොවේ යැයි කිසිවෙකුටත් පැවසිය නොහැකි ය. මෙම සනාතන ධර්මය අනුවය බුදුරදුන් හිංසනය හා දඬුවම අනුමත කර නොමැත්තේ. බුදුරදුන් හිංසනයෙන් වැළකීමට අනුශාසනා කරන්නේ එයින් දිට්ඨධම්මික වශයෙන් මෙන්ම සම්පරායික වශයෙන් ද හානිකර ප්‍රතිඵල ඇතිකරන නිසයි. චුල්ලකම්මවිභංග සූත්‍රයේ දැක්වෙන පරිදි සියලු ජීවීන් ඝාතනය කරමින් දයාවෙන් තොරව කටයුතු කිරීමේ ප්‍රතිඵල වශයෙන් මරණින් පසු නිරයගාමීවන අතර, යම් හෙයකින් මනුෂ්‍යයෙකු ව උපදින්නේ නම් අල්පායුෂ්ක අයෙකු බවට පත් වේ. යමෙක් සියලු ජීවීන්ට අතින් (පාණිනා) පහරදීමෙන්, ගල් කැටවලින් (ලෙඩ්ඩුනා)පහර දීමෙන්, දඩුමුගුරුවලින් (දණ්ඩෙන) පහර දීමෙන් හෝ ආයුධවලින් (සත්‍ථනෙ) පහර දීමෙන් වෙහෙසට, දුකට, වේදනාවට, හිංසනයට පත්කරන්නේ නම් එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් මරණින් පසුව නිරයේ උපදින අතර යම් හෙයකින් මිනිස් ලොව උපදින්නේ නම් ලෙඩ රෝග බහුල, ශරීරික පීඩා බහුල තැනැත්තෙක් බවට පත් වේ. යම් කෙනෙක් සියලු සත්වයන් කෙරෙහි දයාවෙන් යුක්තව මෙත්සිත පතුරුවමින් හිතානුකම්පීව වාසය කරන්නේ නම්, ඔහු හෝ ඇය මෙම අඳුරු සහගත, දුක්ඛදායක අත්දැකීම්වලට භාජනය නොවේ. මෙම බුද්ධ වචනය අනුව කවර ආකාරයේ හිංසනයක් වුවද බුදුදහමින් අනුමතකර නොමැත.

බොහෝ ආගම්වල විවිධ අරමුණු ඇතිව මනුෂ්‍ය ඝාතනය අනුමත කළ අවස්ථා තිබෙන මුත් බුදුරදුන්ගේ නෛර්යාණික දහමෙහි ඝාතනය මෙන්ම හිංසනයත් මුළුමනින්ම බැහැරකොට තිබේ. ඒ අනුව නූතන ලෝකයට ගැලපෙන උසස්ම ආගමික හා සදාචාරාත්මක ප්‍රතිපදාව බුදුසමය බව අවිවාදයෙන්ම පිළිගැනීමට සිදු වේ.

ධම්මපදයේ දැක්වෙන පරිදි සෑම ජීවියෙකුගේ ම සහජ ස්වභාවය නම්, මරණයට මෙන්ම දණ්ඩනයට අකැමැති වීම ය. තමා මෙන් ම අන්‍යයන් ද මරණය හා හිංසනය පිළිකුල් කරයි. මෙම පොදු ධර්මතාව මැනවින් වටහාගෙන තමා උපමා කරගනිමින් අනුන් නැසීමෙන් හා ඝාතනය කිරීමෙන් වැළකිය යුතුබව එහි දැක්වේ. මේ වනාහි මෙලොව පරලොව වශයෙන් ලැබෙන ලාභ අලාභ ගැන සැලකිලිමත් වීමෙන් ඇතිකරගන්නා විරතියක් හෝ වැළකීමක් නොවේ. ආත්මාවබෝධය පදනම්කරගත් උසස් සදාචාර ඤාණයක ප්‍රතිඵලය නිසා ඇතිකරගත් ප්‍රතිපත්තියකි. පරලොව තිබුණත්, නැතත් අපාය හෝ දෙව්ලොව තිබුණත්, නැතත් ප්‍රාණඝාතය මෙන්ම හිංසනය කිසිසේත් ම අනුමත කළ හැකි දෙයක් නොවේ. ධම්මපදයේ එන යථෝක්ත ඉගැන්වීමෙන් අවධාරණය කෙරෙන්නේ අතිශයින් ම දියුණු සංස්කෘතියකට හිමිකම් කියන උසස් මිනිසෙකුගේ ආකල්පය හා චින්තනය යි. වර්තමානයේ එය වෙනත් ආකාරයෙන් නීති රෙගුලාසි හඳුන්වා දෙමින් ක්‍රියාත්මක කිරීමට උත්සුක වුව ද, බුදුරදුන්ගේ ඉගැන්වීම වන්නේ ආත්ම අවබෝධය පදනම්කරගත් උසස් සදාචාර ඤාණයක් ඇතිකර ගැනීමෙන් පමණක් එයින් වැළකීම වඩාත් නිවැරැදි පිළිවෙත බව යි.

දණ්ඩ සූත්‍රයේ දැක්වෙන පරිදි සර්පයෙකු (නයෙකූ) හිංසනයට පත්කළ කුඩා දරු පිරිස අමතා බුදුරදුන් දේශනා කළේ සැප කැමැති, සැප සොයන යම් කෙනෙක් වෙතොත් එම තැනැත්තා හෝ තැනැත්තිය සැපයට කැමැති සෙසු ජීවීන් හිංසාවට හා පීඩනයට ලක් නොකළයුතු බවයි. අනුන් හිංසනයට හා පීඩනයට භාජනය කරන්නා පරලොව දී සැප නොලබන බවද, කුඩා දරුවන්ට පැහැදිලි කළ සේක. දණ්ඩ සූත්‍රයෙන් පෙන්වා දෙන්නේ අන්‍යයන්ට හිංසා කරන්නා පරලොව දී අයහපත් දුක්ඛදායක ඉරණමකට භාජනය වන බව යි. ඒ අනුව සැප කැමැති කෙනෙක් වෙතොත් ඔහු හෝ ඇය අන්‍යයන්ට හිංසා පීඩා කිරීමෙන් වැළකිය යුතු ය. සැප යනු අතිශය පුළුල් අර්ථයකින් යුක්ත වූවකි. එය කායික හා මානසික වශයෙන් අංශ දෙකකින් යුක්ත ය. ඒ අනුව කෙනෙකු කයින් ද, සිතින් ද දුකට වේදනාවට පත්කිරීම බුදුදහමට අනුව වරදකි. ඇතැම් විට කායික හිංසනය නොකළත් මානසිකව හිරිහැර කරනු දක්නට ලැබේ. එසේම අනුන්ට හිංසා කිරීමේ දී පළමුව කිලිටි වන්නේ තම සිතයි. ද්වේෂයෙන් හා මෝහයෙන් කිලිටි වූ සිතින් කියන කරන සැම දෙයකටම ලැබෙන අනුරූපි විපාක දුක්ඛදායක ය. ඒ අනුව අන්‍යයන් පීඩාවට පත්කිරීමේ දී වැඩි හානිය ඇත්තේ එම ක්‍රියාවෙහි නිරතවන්නාට බව වටහා ගැනීම අවශ්‍ය වේ.

අවිහංසාව (අවිහිංසා සංකප්ප) උසස් චින්තනයකට උරුමකම් කියන්නකි. ආර්ය අෂ්ටාංගික මාර්ගයේ සම්මා සංකප්ප යටතේ මෙය අවධාරණය කර තිබේ. ඒ අනුව බුදු සමය පිළිපදින ආර්ය ප්‍රතිපදාව අනුගමනය කරන්නෙකුගේ චින්තනය පරපීඩා මානසික ධර්මයන්ගෙන් තොර වූවකි. සියලු සත්වයන් කෙරෙහි යොමු වූ හිතානුකම්පී බවකින් යුක්ත, සියලු සත්වයන්ගේ සුවය කැමැතිවන (සබ්බේසත්තා භවන්තු සුඛිතත්තා) උසස් චින්තනයකින් බෞද්ධයාගේ මනස සැකසී තිබේ. බෞද්ධ සංස්කෘතිය සැකසී තිබෙන්නේ ද මෙම උසස් පුරුෂාර්ථවලින් පෝෂණය ලැබීමෙනි. වෛර කරන්නන් අතර වෛර නොකර සිටීම (වෙරිනෙසු අවෙරිනො) බෞද්ධ පිළිවෙත වේ.

එහෙත් මෙම ඉගැන්වීම මගින් පෝෂණය වූ චින්තනයක් ඇත්තේ අතිශය සුළුතර පිරිසකට පමණි. බොහෝ දෙනෙකු හිංසනයට ලැදියාවක් දක්වන බව විවිධ සිදුවීම් ඇසුරෙන් වටහාගත හැකි ය. බෞද්ධ පිළිවෙත වන්නේ හිංසනය වෙනුවට සාමයෙන් ගැටලු විසඳා ගැනීම යි. කුඩා කල සිටම හිංසනය පිටු දකින, අන්‍යයන්ට අනුකම්පා කරන, දයාවෙන් යුක්ත අයෙකු බවට පත්වීමට දරුවන්ට මගපෙන්වීමට දණ්ඩ සූත්‍රය බෙහෙවින් වැදගත් වේ. එබැවින් දෙලොවින්ම කායික හා මානසික සුවය ලැබීමට නම් හිංසාවෙන් වැළකිය යුතු ය. ලොවට හිතානුකම්පීව දයාවෙන් යුක්ත පුද්ගලයා දීර්ඝ කාලීන සැපයට හිමිකම් කියයි. 

ඛුද්දක නිකායෙහි උදාන පාලිය: මුචලින්ද නා රජුගේ බුද්ධ උපස්ථානය

ඛුද්දක නිකායෙහි උදාන පාලිය:

මුචලින්ද නා රජුගේ බුද්ධ උපස්ථානය

මහමෙව්නා භාවනා අසපු සංචිතයේ

නිර්මාතෘ සහ අනුශාසක

කිරිබත්ගොඩ ඤාණානන්ද හිමි

" ගිම්හාන සෘතුවෙහි අවසාන මාසයෙහි වර්ෂා කාලයට පෙරාතුව හටගත් එම මහා වර්ෂාව ජලය හා මිශ්‍ර වූ සීතල සුළඟින් යුක්ත වුණා. එවිට එම මිදෙල්ල ගස සමීපයේ පොකුණ යට නාග භවනයේ වාසය කරන මහානුභාව සම්පන්න මුචලින්ද නාග රාජයා තමන්ගේ භවනෙන් නික්මි පිටතට ආවා. භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ ශ්‍රී සම්බුද්ධ ශරීරය, නාග දරණවලින් හත්වටක් වෙළා ගත්තා. "

ඒ දිනවල භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සම්බුද්ධත්වයට පත් වූ අවදියේ දී උරුවෙල් ජනපදයේ නේරංජනා නදීතෙර මුචලින්ද හෙවත් මිදෙල්ල රුක් සෙවනේ වැඩ සිටි සේක. එහිදී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ඒ අමා නිවන් සුව විඳිමින් සතියක් ම එක පළඟිත් වැඩ සිටියහ.

නා රජුගේ උපස්ථානය

එවිට හත් දවසක් එක දිගටම සීතල සුළං හමන විශාල මහා අකල් වැස්සක් වසින්නට පටන් ගත්තා. ගිම්හාන සෘතුවෙහි අවසාන මාසයෙහි වර්ෂා කාලයට පෙරාතුව හටගත් එම මහා වර්ෂාව ජලය හා මිශ්‍ර වූ ශීතල සුළඟින් යුක්ත වුණා. එවිට එම මිදෙල්ල ගස සමීපයේ පොකුණ යට නාග භවනයේ වාසය කරන මහානුභාව සම්පන්න මුචලින්ද නාග රාජයා තමන්ගේ භවනෙන් නික්මි පිටතට ආවා. භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ ශ්‍රී සම්බුද්ධ ශරීරය, නාග දරණවලින් හත්වටක් වෙළා ගත්තා. භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ උතුම් සිරස් තලයට ඉහළින් මහත් වූ නාග පෙනය විහිදාගෙන සිටියේ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට සීතලක් ඇතිවන්න එපා, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උණුසුමක් ඇතිවෙන්න එපා, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මැසි මදුරු ආදීන්ගෙන් අව් සුළං, සර්ප ආදීන්ගෙන් නපුරු පහසක් නම් වෙන්න එපා කියායි. මහානුභාව සම්පන්න එම නාග රාජයාට සිය සෘද්ධියෙන් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ උදෙසා ප්‍රාසාදයක් වුවත් මැවිය හැකිව තිබුණා. නමුත් දසබලයන් වහන්සේ උදෙසා තම කයින් ම වතාවත් කරන්නෙමි යි සිතා එලෙස දරණවැලින් හත්වටක් වෙලා සම්බුද්ධ සිරස මස්ථකයෙහි මහත් වූ පෙනය විහිදාගෙන සතියක් පුරාවට බුද්ධෝපස්ථානයේ යෙදුණා.

භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ඒ දින සත ගෙවුන පසු සමාධියෙන් නැගිට වදාළා. ඒ ආශ්චර්යවත් සමාපත්තිය හඳුන්වන්නේ නිරෝධ සමාපත්තිය කියායි. එහිදී මුලින්ම සිතින්, වචන සකස් කරන ස්වභාවය හෙවත් විතර්ක විචාර නිරුද්ධ වෙනවා. ඉන්පසු ආශ්වාස -ප්‍රශ්වාස හෙවත් කාය සංස්කාර නිරුද්ධ වෙනවා. ඒ වගේම හඳුනා ගැනීම්, විඳීම් යන චිත්ත සංස්කාරයන් නිරුද්ධ වී යනවා. ඒ අසිරිමත් නිරෝධ සමාපත්තියෙන් යුක්තවයි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මිදෙල්ල රුක් සෙවණේ මුචලින්ද නාග දරණයෙහි වැඩ සිටියේ.

නාග වේශය අත්හැරීම...

එකල්හී මුචලින්ද නාග රාජයා, වැහි වළාකුළු පහවෙලා ගිය පිරිසුදු අහස ඇති බව දැක ගත්තා. භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ ශ්‍රී සම්බුද්ධ ශරීරය වෙලාගෙන සිටි දරණවැල ඉවත් කර ගත්තා. තමන්ගේ නාග වේශය වෙනස් කරගෙන, තරුණයෙකුගේ වේශයක් මවා ගත්තා. භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ ඉදිරියේ වන්දනා කරගෙන සිටගත්තා. එවිට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පහත උදාන ගාථාවන් වදාළ සේක.

සුඛෝ විවෙකෝ තුට්ඨස්ස

සුතධම්මස්ස පස්සතෝ

අඛ්‍යාපජ්ජං සුඛං ලෝකෙ

පාණභූතේසු සංයමෝ

සුඛා විරාගතා ලෝකේ

කාමානං සමතික්කමෝ

අස්මිමානස්ස යෝ විනයෝ

ඒතං වේ පරම සුඛං

එම උදාන ගාථාවන්හි අර්ථය මෙයයි.

සද්ධර්මය අවබෝධ වීම නිසා, ඒ අමා නිවන දකින සතුටු සිත් ඇති රහතන් වහන්සේට ඒ චිත්ත විවේකය හරි සැපයි. කෝප රහිත බව හරි සැපයි. ලෝකයේ සතුන් ගැන අහිංසාව ඇතිවීමත් සැපයි.

“මේ ලෝකයේ නාමයත් ඉක්මවා ගිය, විරාගී ධර්මය හරි සැපයි. මම වෙමි යන මානයේ යම් දුරුවීමක් වේ නම්, ඒ අරහත්වය තමයි උතුම් ම සැපත කියායි.

එමෙන්ම උදාන පාලියේ සඳහන් නිග්‍රෝධ සූත්‍රයේ දී, නුගරුක සෙවෙනේ වැඩ සිටිය දී එක්තරා බ්‍රාහ්මණයෙකු අරභයා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වදාළ උතුම් උදාන ගාථාවෙන් මෙසේ සඳහන් වෙනවා. ඒ දිනවල භාග්‍යවතුන් වහන්සේ උතුම් සම්බුද්ධත්වයට පත් වූ මුල් දිනවල වැඩසිටියේ උරුවෙල් ජනපදයේ නේරංජරා ගංතෙර අජපාල නුගරුක් සෙවණේ යි. එහිදීත් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ එක දිගට සත් දිනක්ම එක පළඟින් ම විමුක්ති සුව විඳිමින් වැඩ සිටි සේක.

භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ඒ හත් දවස ඇවෑමෙන් ඒ සමාධියෙන් නැගිට වදාළා. එදා හුහුංක ජාතික එක්තරා බ්‍රාහ්මණයෙක් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ළඟට පැමිණියා.

පැමිණ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමඟ සතුටු සාමිචියේ යෙදී පිළිසඳර කථාබස් කොට පැත්තකින් සිටගත් ඒ බ්‍රාහ්මණයා භාග්‍යවතුන් වහන්සේගෙන් මෙසේ විමසා සිටියා.

බ්‍රාහ්මණයෙක් වීමට නම්...

පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, බ්‍රාහ්මණයෙක් වන්නේ කවර කරුණුවලින් යුතු කෙනෙක් ද? බ්‍රාහ්මණයෙක් බවට පත් කරවන ගුණධර්ම මොනවාදැයි පහදා දෙනු මැන. එවිට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මේ කරුණ නුවණින් ප්‍රත්‍යක්ෂ කරගෙන, ශාන්ත සතුටකින් යුතුව ඒ වෙලාවේ මේ උදාන ගාථාව වදාළ සේක.

යෝ බ්‍රාහ්මණෝ බාහිතපාපධම්මෝ

නිහුහුංකංකෝ නික්කසාවෝ යතතේතා

වේදන්තගූ වුසිතබ්‍රහ්මචරියෝ

ධම්මේන සෝ බ්‍රහ්මවාදං වදෙය්්‍ය

යස්සුස්සදා නත්ථි කුහිඤ්චි ලෝකෙති

“යම් අරහත් බ්‍රාහ්මණයෙක් හැම පවක්ම බැහැර කළා නම්, හුහුංකාර මාන්නය නැත්නම්, කෙලෙස් කහට නැත්නම්, සංවර කරගත් සිතක් තිබෙනවා නම්, අවබෝධයේ කෙළවරට පැමිණියා නම්, නිවන්මග සම්පූර්ණ කරගත්තා නම් එබඳු වූ කෙනෙක් ලෝකයේ කිසි අරමුණක් ගැන ඇවිස්සෙන බවක් නැත්නම් අප ඔහුටයි ධර්මානුකූල ලෙස බ්‍රාහ්මණයා යැයි කිව යුත්තේ.”

එනිසා අපත් මේ උතුම් උදානයන් ඔස්සේ අපගේ ශාස්තෘන් වහන්සේගේ නික්ලේශී බව ගැනත් උතුම් අවබෝධය ගැනත් වඩ වඩාත් සිත පහදවා ගනිමු.