Sunday, November 24, 2024

කල්‍යාණ මිත්‍ර සේවනයේ ඇති වැදගත් කම


නමෝ තස්ස භගවතෝ අරහතෝ සම්මා සම්බුද්ධස්ස

නගරඤ්ච පලාසේන - යෝ නරෝ උපනය්හති
පත්තාපි සුරභි වායන්ති - ඒවං ධීරූප සේවනා

අපගේ ජීවිතයේ පියවරෙන් පියවර, මොහොතින් මොහොත සුමඟට යොමුවීමට දියුණුවට පත්වීමට අවශ්‍ය මූලික අංගයකි. කලණ මිතුරු ඇසුර, මෙහි ඇති වැදගත්කම පිළිබඳ බුදුරජාණන් වහන්සේ විවිධාකාරයෙන් පෙන්වා වදාළහ. අපගේ මාතෘකා ගාථා රත්නයත් එබඳු එක් අවස්ථාවකි. අපි එහි සරල අදහස විමසා බලමු.

කල්‍යාණ මිත්‍ර සේවනය පිළිබඳව සහ එහි වටිනාකම පිළිබඳ අපගේ බුදුරජාණන් වහන්සේ විවිධාකාරයෙන් පෙන්වා වදාරා තිබෙනවා. ඒ උතුම් වූ කල්‍යාණ මිත්‍ර පණ්ඩිත , සත්පුරුෂ ඇසුර අතිශය දුර්ලභ කරුණකි. සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ පහළ වූ මෙකල අපට එම දුලභ අවස්ථාව විවිධාකාරයෙන් හිමිව පවතිනවා. එහෙත් සැම කල්හිම අපට එම වාසනාව ලැබෙන්නේ නැහැ.

කල්‍යාණ මිතුරා යනු කවරෙක්ද? යම් පුද්ගලයෙක් සැදැහැවත් වේද? සිල්වත් වේද? බොහෝ දහම් දැන උගත්තේ වේද? පැනවත් වේද? ත්‍යාගවන්ත වේද? ඔහුම කල්‍යාණ මිත්‍රයා වෙයි. ඔහුගේ ඇසුරු කිරීම භජනය කිරීම සමගිව සිටීම, විශ්වාසයෙන් සිටීම යහපත් වේ. “ මේ ආකාරයට අපට ඇසුරට යෝග්‍ය පුද්ගලයන් ධර්මානුකූලව සොයාගන්නට හැකිවෙනවා.

එමෙන්ම නිසරු දෙය නිසරු වශයෙන්ද සරු දෙය සරු වශයෙන්ද අයහපත අයහපත ලෙසද යහපත යහපත ලෙසද පාපය පාපය ලෙසද පින පින ලෙසද අකුසලය අකුසලය ලෙසද කුසලය කුසලය ලෙසද නිවැරැදිව හදුනාගත් වටහාගත් නිවැරැදිව අවබෝධ කරගත් යම් කෙනෙක් සිටිනවා නම් ඔවුන් පණ්ඩිතයන් වෙනවා. ඔව්හුම කල්‍යාණ ගුණ ඇත්තෝ වෙනවා.

සැමගේ සිත් සනසන තම ගෞරවය රැකෙන සැමට සැමතින් සැනසීම උදාකරන උදාර ක්‍රියාවන්ම කිරීමට උනන්දු වනවා. මෙලෙස කායික ඍජු භාවයට පැමිණෙනවා. නුවණැති සත්පුරුෂ කල්‍යාණ මිත්‍රයාගේ කායික,, වාචසික , මානසික සියලු ක්‍රියාවන්ම පිරිසුදු වනවා.

සත්පුරුෂයා තුළ හදුනාගත හැකි තවත් බොහෝ ගුණ තිබෙනවා. නීතියට විනයට සීලයට යුක්තියට ඔහු ගරු කරනවා. අයුක්තිය අසාධාරණය හමුවෙහි ඔහු හිස නමන්නේ නැහැ. එහිදී ඔහු ඍජුව ක්‍රියා කරනවා. එමෙන්ම වරද වරද වශයෙන් ඔහු දකිනවා. ආයත සංවරයේ පිහිටා වැඩ කටයුතු කරනවා. ධනය බලය, නිලය , කුලය හේතුවෙන් දුසිරිතයට දුරාචාරයට යොමුවීමක් නැහැ. අන්‍යයා වරද පෙන්වා දෙන කල්හි කිපෙන්නේද නැත. එහිදී ඔහු වඩාත් සතුටුට පී‍්‍රතියට , ප්‍රමෝදයට පැමිණෙනවා. තමනට ධන නිධානයක් පෙන්වා දුන්නාක් මෙන් සිතා, වඩාත් පී‍්‍රතිවෙනවා. මෘදු , මොලොක් ගුණයෙන් යුතු වනවා. ඔහු හැම විටම මනා සිහිනුවණින් සියලු කටයුතු කරනවා.

සත් පුරුෂයා ලොවටම ක්‍ෂාන්තියකි. ක්‍ෂේම භූමියකි. අඳුර පරදවා , තාරකා ආලෝකය අභිභවනය කර උදාවන පිරිපුන් චන්ද්‍රයා බඳුය. අඳුර දුරු කොට ලොවට ආලෝකය සපයන හිරුවැනිය. යම් කෙනෙක් ඔහුගේ ඇසුරට , සේවනයට පැමිණෙනවා නම් ඒකාන්තයෙන්ම ඔහුට යහපතක්ම යි සිදු වනවා. පුර පස සඳ මෙන් ඔහුගේ අභිවෘද්ධිය වැඩෙනවා. ගුණ නුවණින් දියුණු වෙනවා.

ඇසුරට යෝග්‍ය කළ්‍යාණ ගුණ ඇති මිතුරන් සිව් දෙනෙකු පිළිබඳ අපට සිගාලෝවාද සූත්‍රයෙන් හඳුනා ගන්නට හැකිවෙනවා. උපකාරක මිත්‍රයා සමාන සුඛ, දුක්ඛ, අත්ථක්ඛායි සහ අනුකම්පක යනු එම සිව් දෙනයි.

ඔවුන් තුළ පවත්නා විශේෂ ගති ලක්‍ෂණ අනුවයි මෙම වර්ග කිරීම සිදුවන්නේ. ඒ පිළිබඳවත් විමසා දැන ගැනීම අපට බොහොම වැදගත් වෙනවා.

පළමුවෙන් උපකාරක මිත්‍රයා හඳුනාගනිමු. යම් ප්‍රමාදයක් හේතුවෙන් සිය මිතුරාට හානියක් සිදුවන්නේ නම් හෝ ඔහු වැරැදි ක්‍රියාවනට යොමුවන්නේ නම් එයින් මුදවා ගැනීමට කටයුතු කරනවා. ආරක්‍ෂාව නැති තැන ආරක්‍ෂාව සපයනවා. ඔහු සතු ජීව, අජීව, සම්පත් ආරක්‍ෂා කර දෙනවා. මිතුරාට පැමිණෙන බිය කරදර ආදිය දුරලීමට හැකි සැම වෙහෙසක්ම ගන්නවා. ඔහුගේ අවශ්‍යතා හමුවෙහි අත නොහැර හැකි පමණින් උපකාර වනවා.

සමාන සුඛ දුක්ඛ නමින් දෙවන මිත්‍රයා නම් කරනවා. ඔහු මිතුරාගේ සැපතෙහිදි සතුටුව සමීපයේ සිටිනවා. එමෙන්ම දුකෙහිදීද අත නොහැර ඉන් මිදීමට පහසුකම් සලසනවා. මිතුරාට සඟවන රහසක් ඔහු තුල නැති අතරම මිතුරාගේ සැඟ විය යුතු රහස් කිසිදා කුමන හේතුවක් නිසාවත් හෙලි කරන්නේ නැහැ. විපතේදී අතනොහැර කටයුතු කරනවා මෙන්ම යහපත වෙනුවෙන් ජීවිත පරිත්‍යාගයෙන් වුවද, ක්‍රියා කරනවා. මෙම ලක්‍ෂණ ඔහුට ආවේණිකව පිහිටා තිබෙනවා.

මිතුරාගේ දියුණුව, යහපත වෙනුවෙන් අර්ථයෙන් ධර්මයෙන් අවවාද අනුශාසනා කරනුයේ අත්‍ථකායි මිත්‍රයා, එමෙන්ම වරදෙහි ආදීනවය මැනවින් ;පන්වාදී වරදින් මුදවා ගැනීමටත් යහපතෙහි ආනිසංස පෙන්වාදී යහපතෙහි යෙදවීමටත් ඔහු වෙහෙසෙනවා. මෙලෙස මිතුරා කෙරෙහි අනුකම්පා පෙරටුව ක්‍රියා කරන හෙයින් හේ අනුකම්පක මිත්‍රයා ලෙස නම් කරනවා. ඔහු සතු තවත් ආවේණික ලක්‍ෂණ කිහිපයක් වනවා. සිදුවන විපතින් බේරා ගැනීමට මහත්සේ වෙහෙසෙනවා. දියුණු වේදි සතුටු ව ඒ සඳහාද උපකාර කරනවා. මිතුරාගේ අගුණ දුර්වලතා කියන්නන් දුටු කළ ඔවුනට ඇති තතු පහදා දී එසේ නොකිරීමට උපදෙස් දෙනවා. එමෙන්ම මිතුරාගේ කීර්තිය ප්‍රශංසාව අගයමින් කටයුතු කරන්නන් හමු වූ කළ ඔවුනට ප්‍රශංසා කර එය තහවුරු කරනවා. මෙපරිදි ඇසුරට සුදුසු මිත්‍රයන් පිළිබඳ බුදුරජාණන් වහන්සේ අපට පැහැදිලි කර වදාරා තිබෙනවා.

අපි සෑම පින්කමක් අවසානයේ පතන්නේ නිවන් දකින තුරු සත්පුරුෂ ඇසුරම ලැබේවා කියලයි. එපමණට එය උතුම් වනවා. උතුමන්ගේ ඇසුරට යොමුවන විට තම ගුණ දහම් වැඩෙනවා.

අගුණ දුර්වලතා දුරු වනවා. සරු දහම් මොහොතින් මොහොත වැඩෙත්වා . දියුණුවම සැපතම සැනසීමම උදාවෙනවා. 


Thursday, November 21, 2024

කුටීකණ්ණ සෝණ මහා ශ්‍රාවකයන් වහන්සේ




සෝණ හිමියන් මහා කච්චාන තෙරුන් වෙතින් ධර්මය මනා කොට උගත්තා. එක් වප් කාලයක් අවසානයේ දී බුදුරදුන් දැකීමට තදබල කැමැත්තක් තමා තුළ ඇති හෙයින් එයට අවසර දෙන මෙන් මහා කච්චාන හිමියන්ගෙන් ගෞරවයෙන් යුක්තව ඉල්ලා සිටියා. එයට අවසර දුන් උන් වහන්සේ තමා වෙනුවෙන් ද බුදුරදුන්ගේ පා නැමැඳ වර පහක් ඉල්ලාගෙන එන මෙන් සෝණ හිමියන්ට නියම කළා.

සාමණේර නමක් උපසම්පදා කිරීමට උපසපන් දස නමක් හෝ ඊට වැඩි ගණනක් අවශ්ය බව බුද්ධ නියමය යි. බුදුරදුන් වැඩ සිටි මධ්ය දේශයට එය එතරම් අපහසු වූවක් නොවේ. එහෙත් අවන්ති දේශය වැනි දුර බැහැර ප්රත්යන්ත දේශයන්හි භික්ෂූන් දස නමක් සොයා ගැනීම පහසු වූවක් නොවෙයි. මේ නිසා දස නමකට අඩු භික්ෂුණ් ගෙන් උපසම්පදා විනය කර්මය සිදු කිරීමට අවසර දීම පළමු වන වරය යි. දෙවැන්න වූයේ අධික වැසි කාලයෙහි ඇතිවන ගවයන්ගේ කුර සටහන් අධික ඌෂ්ණ කාලයෙහි වියළී තිබූම නිසා යාම් ඊම් අපහසු වූ නිසා අඩි සවිකළ පාවහන් දැමීමට අනුමැතිය දීමයි. භික්ෂූන්ට අවශ්ය පරිදි නිතර නෑමට අනුමැතිය දීම තුන්වැන්න වූ අතර සමින් කළ ඇතිරිලි පරිහරණය කිරීමට භික්ෂූන්ට අනුමැතිය ලබා දීම සිවුවැන්න යි. පස්වන වරය වූයේ දායකයන් විසින් නම නියම කොට භික්ෂූන්ට පරිත්යාග කොට එවන සිවුරු පිළිගැනීමට අනුමැතිය දීමයි.

කූටකණ්ණ සෝණ හිමියන් ආචාර්යන් වහන්සේ ගෙන් අවසර ගෙන සැවැත්නුවර ජේතවනාරාමයට වැඩමවා බුදුරදුන් හමුව වැඳ අවසර ගත්තා. ඒ සෝණ තෙරුන්ට බුදුරදුන් වැඩ සිටි විහාරයෙහිම රාත්රිය ගත කිරීම සඳහා ආනන්ද හිමියන් ලවා සෙනසුනක් පිළියෙල කොට භාර කළා. ඉතා අලුයම පිබිදුණු බුදුරදුන් කූටිකණ්ණ සෝණ හිමියන් අමතා ධර්මයක් දේශනා කරන මෙන් නියම කළා. කිසිදු පැකිලීමක් නැතිව සෝණ හිමියන් ඉතා මිහිරි හඬින් ධර්මය දේශනා කරන කොට අවසන් වීමත් සමග බුදුරදුන් සාධු නාද පැවැත්වූවා. එයින් නොනැවතුන උන් වහන්සේ ඔබේ ධර්ම දේශනාව හරි මිහිරියි. වදන් වැල මනාව ඉදිරිපත් කළා. අර්ථය ඉතා පැහැදිලි වන අන්දමට ධර්මය දේශනා කළ බව පෙන්වා දී දැන් උපසම්පදාවට පත්ව කොපමණ කලක් ගතවූයේ දැයි ප්රශ්න කළා. ස්වාමීනි එක අවුරුද්දයි යනුවෙන් සෝණ හිමියන් පිළිතුරු දුන්නා. මෙපමණ අඩු කාලයකින් උසස් පුහුණුවක් ලැබූයේ කෙසේදැයි බුදුරදුන් ඇසූ ප්රශ්නයට පිළිතුරු දුන් සෝණ හිමියන් කම් සැපයේ ආදීනව තමා අවබෝධ කර ගත් නිසා බව සඳහන් කළා. නැවතත් තම බලවත් ප්රීතිය ප්රකාශ කළ බුදුරදුන් උන් වහන්සේට ප්රශංසා කළා.

සෝණ හිමියන් නැවතත් තම ගුරු හිමියන් වෙනුවෙන් බුදුරදුන්ගේ පා වැඳ මහා කච්චාන හිමියන් ඉල්ලූ වර පහ බුදුරදුන්ට ගෞරවයෙන් ඉදිරිපත් කොට ඒ සඳහා අවසරය ලබා ගැනීම ශාසන ඉතිහාසයෙහි ඉතා වැදගත් සිදු වීමක්. තම මෑණියන් විසින් ගඳ කිලියේ ඇතිරීමට දෙන ලද කම්බිලිය බුදුරදුන්ට පුදා අවසර ගෙන ආපසු වැඩමවා තම ගුරු හිමියන්ට හා මවට සියලු තොරතුරු දැනුම් දුන්නා. මහත් සතුටට පත් මව තම පුත් සෝණ හිමියන් ලවා ධර්මය දේශනා කරවා ගෙන අවසානයෙහි සතුටින් සාදුකාර දුන්නා. පසු අවස්ථාවක සිවුවණක් පිරිස හමුවේ දී මගේ ශ්රාවකයන් අතර මිහිරි වදන් ඇති භික්ෂූන්ගෙන් කූටිකණ්ණ සෝණ හිමියන් අග්ර වන්නේ යැයි උන්වහන්සේට අග තනතුරු දී වදාළා

අසු මහා ශ්‍රාවක වහන්සේලා - 19 (දහනවය ලිපිය ) වක්කලි මහ රහතන් වහන්සේ


අප ගෞතම බුදුරජාණන් වහන්සේගේ ශ්රාවකයන් අතර ශ්රද්ධා විමුක්තීන් අතර අග තනතුර ලබන ලද්දේ වක්කලි මහ රහතන් වහන්සේ ය. අනෙකුත් බොහෝ ශ්රාවකයන් මෙන් උන්වහන්සේ ද පදුමුත්තර බුදුරදුන්ගේ අවධියේ දී විවරණය ලබා දාන ආදි මහා පින්කම් අසීමිත ලෙස සිදු කරමින් මේ අග තනතුර ලැබීම සඳහා මහත් උත්සාහයෙන් ක්රියා කර විවරණ ලැබූ සේක.

ගෞතම බුදුරදුන් ලොව පහළ වීමත් සමඟ බ්රාහ්මණ කුලයේ උප්පත්තිය ලැබූ මේ වක්කලි හිමියන් එක් දිනක් පිඬුසිඟා වඩින බුදුරදුන් දුටුසේක. ඒ බුදුරදුන්ගේ රූපශ්රීය පිළිබඳ දැඩි ඇල්මක් දැක් වූ ඒ බ්රාහ්මණ කුමරු බුදුරදුන්ගේ රූපය දැකීමේ බලවත් ආශාවෙන් උන්වහන්සේ පසු පස විහාරයට ගමන් කළේ ය.

බුදුරදුන් විවේක සුවයෙන් කල්ගත කරන සමයෙහි, දම් දෙසන සමයෙහි, වෙනත් ඉරියව්වක් ගත කරන විටත් බුදුරදුන් දෙස බලමින් සිටීමටම දැඩි උත්සාහයක් ගත්තේ ය. බුදු සිරුර දැකීමට අපමණ සිත් ඇතිව ආහාර ගැනීම, නිදාගැනිම හෝ වෙනත් පෞද්ගලික අවශ්යතාවක යෙදීමට වඩා බුදු සිරුර දකිමින් සිටීම සඳහා තදබල ආශාවකින් ක්රියා කිරීම මෙම තරුණයාගේ දෛනික චර්යාව විය.

උතුම් වූ බුදුකෙනෙකුන් කෙරෙහි සිත් ඇද ගන්නා වර්ණනීය කරුණු තුනකි. අතීත චරිත කතාව, ශරීර ලක්ෂණ සහ බුදුරදුන් සතු වූ ගුණය යනුවෙන් දැක්වෙන්නේ ඒ කරුණු ය. ඒ අතුරින් බුදුවරයෙකුගේ අතීත ආත්ම ගත කළ ආකාරය පැහැදිලි කෙරෙන චරිත කතාව ඉතාමත් වැදගත් ය . මනුෂ්ය ආත්මයක් හෝ දේවාත්මයක් නොවේ නම්, වෙනත් තිරිසන් ආත්මයක් ලබා සිටියත් ඒ තත්ත්වයේ ජීවත් වන අන් අයට වඩා ගුණ නුවණ හා වෙනත් ආකල්පයන්ගෙන් උසස් වූ තත්ත්වයක් බෝසතුන් තුළ පැවතුණහ . පන්සිය පනස් ජාතක පොත් වහන්සේ ඒ බව මනා ලෙස පැහැදිලි කර දී තිබේ.

සියලු කෙලෙස් නසා බුද්ධ රාජ්යයට පත් වීමත් සමඟ උන්වහන්සේ තුළ ඇති ගුණ මෙපමණ යැයි සඳහන් කිරීම අපහසු ය. අරහං ආදි නවගුණ පාඨයෙන් විද්යමාන ඒ උතුම් ප්රධාන ගුණ නවයක් පමණ ය. තවත් වර්ණනා කළයුතු ශරීරයේ පිහිටා ඇති ලක්ෂණ ය. දෙතිස් මහා පුරුෂ ලක්ෂණ හා අසූවක් පමණ වූ අනූ ව්යඤ්ජන ලක්ෂණයන්ගෙන් බුදුරජාණන් වහන්සේගේ ශරීරය උපලක්ශිත ය. මෙයට බොහෝ දුරට සමාන වූ ශරීරයක් ඇත්තේ සක්විති රජකෙනෙකුට පමණ ය. ශාසන ඉතිහාසය විමසන කළ බොහෝ අන්යාගමිකයන් පළමුව බුදුරදුන් කෙරෙහි පැහැදීම ඇතිව තිබෙනුයේ ධර්ම දේශනාවකට සවන් දීමෙන් නොව ශරීර ලක්ෂණ දක්නට ලැබීමෙන් බව සුපැහැදිලි ය . උගත් ද්රෝණ බමුණා පළමුව ශරීර ලක්ෂණයන්ට පැහැදී, පසුව බුදුරදුන් වෙත පැමිණ සාකච්ඡා කළ බව ද්රෝණ සූත්රය පැහැදිලිව පෙන්වා දී තිබේ. පසුව විරුද්ධ කම් කළ මාගන්ධිය බමුණා වුවත් පළමුව බුදුරදුන්ගේ සිරුරට බෙහෙවින් පැහැදුණේ ය.

බුදු සිරුර දැකීමට දැඩි කැමැත්තක් දැක් වූ වක්කලී තරුණයා පැවිද්ද ලබා ගනු ලැබුවේ ද පිළිවෙත් පුරා සසර සයුරෙන් එතෙර වීමේ පරමාර්ථයෙන් නොව වඩාත් සමීපව සම්බුදු සිරුර බැලීමට පහසුය යන හැඟීම නිසාවෙනි . පසුව සැවැත්නුවර සිට වස් එළැඹීම සඳහා බුදුරදුන් රජගහනුවරට වඩින විට මෙම වක්කලී හිමියන් උන්වහන්සේ පසුපස ම වැඩම කරමින් කලින් මෙන්ම බුදු සිරුර දෙස බලමින් කල් ගත කරන්න පටන් ගත්තේ ය.

බුදුරදුන් එක් අවස්ථාවක වක්කලි හිමියන් අමතා කිං තෙ වක්කලි ඉමිනා පූතිකායේන දිඨෙටථ යනුවෙන් වක්කලී ඔබට මගේ මේ කුණු ශරීරය බලා සිටීමෙන් ඇති ප්රයෝජනය කුමක් ද? යනුවෙන් පවසා ඔබට මා හරිහැටි දකින්නට ඕනෑනම්, මා දේශනා කළ ධර්මය හරි හැටි දකින්න යැයි ඉතා ගැඹුරු වූත්, අර්ථවත් වූත් අවවාදයක් දුන්හ. මෙයින් ද වක්කලි හිමියන්ගේ ඉරියව්වෙහි වෙනසක් නොවූ හෙයින් වහා මෙතනින් පිටව යන ලෙස නියම කළහ.

බුදුරදුන් දැකීමට නොලැබී යාමනිසා වේදනාවට පත් වක්කලි හිමියන් අනතුරුව ගිජ්ඣකූට පර්වතයට නඟින ලද්දේ එයින් පැන සිය දිවි තොර කර ගැනීමේ බලවත් අධිෂ්ඨානයෙනි. මේ බව දිවැසින් දුටු බුදුරදුන් බුද්ධ රශ්මි මාලාවක් විහිදුවා තමා එහි වැඩ සිටින ආකාරය දකින්නට සලස්වා වක්කලි මෙහි එන්න, යැයි ශ්රී හස්තය දිගු කළහ. එයින් වක්කලි හිමියන්ගේ සිත වහා වෙනසකට පත්ව බුදුරදුන් කෙරෙහි මහත් ප්රසාදයක් ඇති වීමත් සමඟ පෙර පින් ඇති වක්කලි හිමියන් රහත් භාවයට පත් වුහ. පෙර සිදු කරන ලද කුසල බලයෙන් සියලු කෙලෙස් නසා රහත් භාවයට පත් වූ වක්කලි හිමියන් බුදුරදුන් දුටු අවස්ථාවේ පටන් සිතෙහි වර්ධනය වී ආ සැදැහැවත් බව අන් කිසිම ශ්රාවකයෙකුට සමාන කළ නොහැකි ය.එම නිසා සැදැහැවත් භික්ෂූන් අතර ද අග තනතුරට පත් වූයේ වක්කලී මහරහතන් වහන්සේ ය. උන්වහන්සේට පමණක් නොව සාමාන්ය ලෞකික ජීවිතයක් ගත කරන කවර කෙනෙකු වුවත් බුදුරදුන් කෙරෙහි ප්රසාදය ඇතිව සරණ ගත වන්නේනම්, න තෙ ගමිස්සන්ති අපායං යනුවෙන් පෙළ දහමෙහි විවරණය වන ආකාරයට අපායෙන් මිදීමට එය හේතු වන බව සිතට ගත යුතු ය .


Tuesday, November 19, 2024

ජරා සූත්‍රය


 රකිංසු යාව ජරා සාධූ - කිංසු සාධු පතිට්ඨිතං

කිංසු නරානං රතනං - කිංසු චොරෙහි දූහරන්ති


සීලං යාව ජරා සාධූ - සද්ධා සාධූ පතිට්ඨිතා

පඤ්ඤා නරානං රතනං - පුඤ්ඤං චොරෙහිදූහරන්ති


සංයුක්ත නිකායට අයත් ජරා වර්ගයේ ජරා සූත්‍රයයි. මෙම සූත්‍රයට අනුව දෙවියෙකු විසින් අසන ලද ප්‍රශ්නාවලියකට පිළිතුරු වශයෙන් මේ දහම් කරුණු ඉදිරිපත් කොට ඇත. දිනක් බුදුරදුන් හමුවීමට පැමිණෙන දෙවියෙක් ප්‍රශ්න කීපයක් මෙහි පළමු ගාථාව අනුව අසයි. මෙහි දෙවන ගාථාවෙන් එම ප්‍රශ්නවලට පිළිතුරු සැපයූ අයුරු පෙන්වා දෙයි.

මිනිසා ජරාවට වයසට යෑම දක්වාම කළ යුත්තේ කුමක්ද? මෙයට පිළිතුරු ලෙස බුදුරජාණන් වහන්සේ පෙන්වා දෙන්නේ ‘සීලං යාව ජරා සාධු’ යනුවෙන්. මිනිසා වයසට යෑම දක්වාම සිල් රැකීම යහපත් බව පැහැදිලි කරයි. 

මෙහි දෙවන ප්‍රශ්නය වන්නේ මිනිසා කවරක පිහිටිය හොත් යහපත් වේද? යන්නයි. එයට පිළිතුරු දෙන බුදුරදුන් ‘සද්ධා සාධු පතිට්ඨිතා’ යනුවෙන් ශ්‍රද්ධාවෙහි පිහිටීම ඉතා යහපත් බව දේශනා කළහ. 

තුන්වන ප්‍රශ්නය වන්නේ මිනිසාගේ වටිනාම රත්නය යන්නේ කුමක්ද? යන්නයි. මේ සඳහා බුදුරදුන් දෙනු ලබන පිළිතුර වන්නේ ‘පඤ්ඤා නරානං රතනං’ යන්නයි. මිනිසාට ඇති වටිනාම වස්තුව වන්නේ ප්‍රඥාවයි.

අවසාන ප්‍රශ්නය දෙවියා විසින් අසන්නේ සොර සතුරන්ට ගත නොහැකි දේ කුමක්ද? යන්නයි. මේ සඳහා බුදුරදුන්ගේ පිළිතුර වන්නේ ‘පුඤ්ඤං චොරේහි දූහරං’ යන්නයි. මින් අදහස් කරන්නේ මිනිසා කරනු ලබන පින කිසිදා සොර සතුරෙකුට ගත නොහැකි බවයි. 

Monday, November 18, 2024

ශාක්‍ය - කොලියයන්ගේ දියදබරය




 දවස තිලෝගුරු සම්මා සම්බුදුරජානන් වහන්සේ අලුයම ලොව බලා වදාරණ සේක් යුදට සැරසී ගත් දෙපස නෑයන් දැක “මා මෙහි නො ගියහොත් මූ හැම දෙන යුදබිම නැසී යන්නාහ, එහෙයින් මා දැන් එහි යා යුතුය” යි සිතා එකලාව ම අහසින් වැඩ රොහිණී ගඟ මැඳ අහසෙහි පලක් බැඳ වැඩ හුන් සේක. යුද පිණිස ගඟබඩ දෙපස රැස් වූ නෑයෝ බුදුරජුන් දැක යුද අවි බිම දමා දොහොත් මුදුන් දී වැඳ සිටියහ. ඉක්බිති බුදුරජානන් වහන්සේ “මහරජුනි! මේ කලහය කුමක් නිසා?” යි විචාළවිට “නො දනිමු ස්වාමීනි!” යි ඔවුහු කීහ. “කවරෙක් දනී දැ?” යි විචාළවිට “සෙනෙවිරද්හු දනිති” යි කීහ. සෙනෙවිරදුන් විවාළ විට “යුවරජහු දනිති” යි කීහ. මෙලෙසින් දස් කම්කරුවන් තෙක් චිචාරා ඔවුන් දියදබරයෙකැ යි කීවිට “මහරජුනි! මෙය දියදබරයෙකැ යි කියත්, එසේ නම් දබරයට මුල් වූ දියත්ත වටිනා කමින් කොතෙක් වටී ද, දිය මිලට ගන්නේ ද නො වේ, වටිනාකම කිය හැක්කේ දිය මිලට ගණිතොත් පමණි, දිය සිඳී බොන්නට නාන්නට දිය නැති ව ගිය කල්හි වුව ද දියෙහි වටිනා කමෙක් නෑ නො වේ දැ” යි වදාළ විට “එසේ ය ස්වාමීනි! දියෙහි වටිනාකමෙක් නැත, දිය සිඳී ගිය කල්හි ද දියෙහි වටිනා කමෙක් නැතැ” යි ඔවුහු කීහ. “එසේ නම් අගයක් නැති දියත්තක් නිසා යුද වැද සිටුනා තොපගෙන් එකක්හුගේ වටිනාකම කොතරම් වේ දැ?” යි ඇසූ කල්හි “තිලෝගුරු හිමියනේ! අප එකක්හුගේ වටිනා කම නො කිය හැකිය, අගය මෙතෙකැ යි පමණ නො කිය හැකිය” යි කීහ. බුදුරජානන් වහන්සේ “එසේ නම් වැඩි වටිනාකමක් නැති වටිතත් තුට්ටුවක් තරමිනුත් නො වටිනා දියත්තක් නිසා පමණ නො කටහැකි අගය ඇති එක් රජදරු කෙනෙකුන් වුව ද මේ නිසා නැසී ගියහොත් එය තොපට තරම් දැ” යි අසා වදාළ සේක. එහිදී ඔවුහු සැම දෙන නිහඬ වූහ. බුදුරජානන් වහන්සේ ඔවුන් අමතා “මහරජුනි! කුමක් නිසා මෙබඳු නො සුදුසු ගැරහිය යුතු කරුණක් ඉදිරියට ගෙණ අවි ගැටුම් දිවිනැසුම් කරන්නහු ද, මම දැන් මෙහි නො ආයෙම් නම් අද මෙහි මේ ගඟ ලේගඟක් වනු එකාන්ත ය, තෙපි ඉදිරිපත් වූවහු අයුත්තක් අපරාධයක් කරන්නට ය, තෙපි උනුන් කෙරෙහි වෛරී ව වසන්නහු ය, මම වෛර නැත්තෙම් වෙමි, තෙපි කෙලෙස් ලෙඩින් පීඩිත ව වසන්නහු ය, මම කෙලෙස් ලෙඩින් නො ද පීඩිත වෙමි, තෙපි සසර දිග් ගසන පස්කම් බැඳුම් සෙවුමෙහි උත්සාහ ඇති ව වසන්නහු ය, මම එහි උත්සාහ රහිත ව වසමි” යි වදාරා මේ ධර්‍මදේශනාව කළ සේක.

සුසුඛං වත ජීවාම වෙරිනෙසු අවෙරිනො,

වෙරිනෙසු මනුස්සෙසු විහරාම අවෙරිනො.

.

සුසුඛං වත ජීවාම ආතුරෙසු අනාතුරා,

ආතුරෙසු මනුස්සෙසු, විහරාම අනාතුරා.

.

සුසුඛං වත ජීවාම උස්සුකෙසු අනුස්සුකා

උස්සුකෙසු මනුස්සෙසු විහරාම අනුස්සුකා.

වෛර ඇති මිනිසුන් අතුරෙහි අවෛරි වූ අපි, මිනිසුන් වෛර ඇතිව වසන කල්හි අවෛරී ව වසමු ද, (ඒ අපි) එකාන්තයෙන් ඉතා සුවසේ ජීවත් වන්නෙමු.

ආතුර වූවන් අතුරෙහි නො ද ආතුර වූ අපි, මිනිසුන් ආතුර ව වසන කල්හි අනාතුර ම වසමු ද, (ඒ අපි) එකාන්තයෙන් ඉතා සුවසේ ජීවත් වන්නෙමු.

උත්සාහ ඇත්තවුන් අතුරෙහි උත්සාහ රහිත වූ අපි, මිනිසුන් උත්සාහ ඇති ව වසන කල්හි උත්සාහ රහිත ව වසමු ද, (ඒ අපි) එකාන්තයෙන් ඉතා සුවසේ ජීවත් වන්නෙමු.

Sunday, November 17, 2024

සීවලී මහ රහතන් වහන්සේ


අසු මහා ශ්රාවක වහන්සේලා - 18
(දහඅටවන ලිපිය )

සීවලී මහ රහතන් වහන්සේ

කල්ප ලක්ෂයකට පෙර පදුමුත්තර බුදුරජාණන් වහන්සේගේ කාලයේ දී හංසවතී රාජධානියේ ක්ෂත්රීය රජකුව සීවලී මහා රහතන් වහන්සේ උපන්හ. දිනක් ධර්ම ශ්රවණය පිණිස වෙහෙරට ගිය විට සුදර්ශන නම් මහරහතන් වහන්සේට සිවුපසලාභීන්ගේ අග්රස්ථානය පිළිගැන්වීම දුටුවේ ය. මෙයින් අතිශය ප්රමුදිත වූ මේ රජු සතියක් පුරාවටම බුද්ධ ප්රමුඛ මහා සංඝරත්නයට දන් පිළිගැන්වූවේ ය. මේ කුසල කර්මය හේතුවෙන් අනාගත සම්බුදු සසුනක ප්රත්යලාභීන් අතුරෙන් අග තනතුරු ලැබ විමුක්තිය ලබා ගැනීමට ප්රාර්ථනා කළේ ය.

පදුමුත්තර බුදුසසුනේ කල්ප ලක්ෂයකින් මත්තේ බුදු බවට පත්වන ගෞතම බුදු සසුනේ සීවලී නමින් පැවිදි දක්ෂිණාලාභීන් අතුරින් අග තනතුරු ලබන බවට නියත විවරණ දුන්හ. අති දීර්ඝ කාලයක් මුළුල්ලෙහි සුගති සම්පත් විඳ විපස්සි බුදුරදුන්ගේ කාලයෙහි පිටිසර ගමක මෙතුමා ඉපදුණේ ය. තමාගේ ස්වාමියා වෙත කිරිත්, මී පැණිත් ගෙන යන අවස්ථාවේ රජතුමා ඇතුළු විශාල පිරිසක් බුදුරදුන් ප්රමුඛ මහා සංඝරත්නයට දානය සකස් කරනු දුටුවේ ය. අග තනතුරු ප්රාර්ථනාවෙන් කිරිත්, මී පැණිත් පූජා කිරීමට මෙතුමාට අවස්ථාව ලැබුණේ ය. ඉන්පසු නේක විධ පින් දහම් කොට අප ගෞතම බුදුරදුන් සමයේ කෝලිය වංශයෙහි සුප්පාවාසා නම් රජ දියණියගේ කුසෙහි පිළිසිඳ ගත්තේ ය. ඔහුගේ පිළිසිඳ ගැනීමෙන් පසු එම කුමරියට අසිරිමත් සිදුවීම් සිදුවන්නට වූවා ය. වැපිරීමට ඇති බීජ ඇය ස්පර්ශ කළ විට එක බීජයකින් බීජ සිය දහස් ගණනක් පැන නඟින්නේ ය. අටුවෙන් ධාන්ය ගත් විට අටුව නැවතත් ධාන්යවලින් පිරුණි. සුප්පාවාස බිසව ගැබ්ගත් දවසට පසුවදා නුවර සිව් දෙසින් ම තුටු පඬුරු ලැබිණි. කිසි කලෙක නො ලැබූ තරම් සම්පත් වලින් රජ මැදුර පිරී ගියේ ය. දරු ගැබ සෙමින් වැඩිණ. දස මසක් ගෙවුන ද දරුවා නො ලැබිණ. විසි මසක් ගෙවී ගිය ද දරුවා නොලැබිණ. තුන් වසරක් ගෙවිණ. සත් වසරක් ගෙවිණ, එහෙත් දරුවා නොලැබිණ. මව අති මහත් වූ වේදනාවකට පත්ව සිටියා ය. ගැබ තුළ දඟලන දරුවා ඇසට නො පෙනුන ද ඇගේ සිතට පෙනිණ. අවුරුදු හතක්, මාස හතක් ඉක්ම වූ කල්හි පින්වත් සීවලී කුමරු මෙලොව ජනිත විය.

සීවලී කුමරු සත් අවුරුදු, සත් මසක් දරු ගැබ තුළ සිරවී සිටියේ ඇයි, ඔහුගේ මව සත් දිනක් ඉතා බරපතල ලෙස විළිරුදාවෙන් පෙළුනේ ඇයි, මේ ප්රශ්නවලට පසු දිනක බුදුරජාණන් වහන්සේ පිළිතුරු දුන්හ.

සීවලී පෙර රජකම් කළ සමයක එක් කුඩා රාජ්යයක් අල්ලා ගැනීමට සටනක් කළේ ය. රාජ්ය යටත් කරගත නොහැකි විය. මේ නිසා ඒ රටට ආහාර එන මාර්ග වසා දැමී ය. සත් අවුරුදු සත් මසක් මාර්ග පාලනය කරමින් රැකවල් දැමුවේ ය.

එයින්ද ඵලක් නො වුණි. ආහාර සපයන උමඟක් ගැන රජුගේ මවට අසන්නට ලැබිණි. ඒ උමඟ වසා දමන්න යැයි සිය පුත් රජුට උපදෙස් දුන්නා ය. සත් දිනක් තිස්සේ ආහාර නො ලැබ ප්රකෝප වූ රට වැසියෝ සිය රජු මරා සතුරු රජුට යටත් වී ආහාර ලැබෙන මාර්ග විවෘත කරවා ගත්හ. මෙම අකුසල කර්මය නිසා දරුණු ලෙස සත් අවුරුදු සත් මසක් විළිරුදා විඳින්නට විය.

සීවලී කුමරු බිහිව සත්වැනිදා මහා ලිච්ඡවි රජ මැදුරේ දී බුදුරදුන් ප්රමුඛ මහ සඟ රුවනට දානයක් පිරිනැමිණ. දානය අවසන සුප්පාවාසා බිසව සිය පුතු සමඟ බුදු හිමියන් සහ භික්ෂූන් වහන්සේගේ පා වැඳීමේ යෙදුණා ය. මුලින්ම බුදු සිරිපා වැඳගත් සීවලී කුමරු පසුව සැරියුත් හිමියන් අසලට පැමිණියේ ය.

සීවලී කුමරු විහාරයට කැඳවා ගෙන ගිය සැරියුත් හිමියෝ මෙසේ කීහ.

“සත් වසරකටත් වැඩි කාලයක් මවු කුසේ සිරවී විඳි දුක් හොඳින් සිහිපත් කරන්න.” යි කියමින් උන්වහන්සේ කුමරුගේ පළමු කෙස් රොද කපා අතට දුන්නේ ය. එය දකින විටම සීවලී කුමරු සෝවාන් ඵලයට පත් වූයේ ය. දෙවන කෙස් රොද අතට ගැනීමත් සමඟ සකෘදාගාමී ඵලයට පත් විය. තෙවැනි කෙස් රොද අතට ගැනීමත් සමඟ අනාගාමී ඵලයට පත්විය.

සියලු කෙස් කපා අවසන් වීමට පෙර සියලු කෙලෙසුන්ගෙන් දුරුවෙමින් අර්ථ, ධර්ම, නිරුක්ති, පටිභාන යන සිව් පිළිසිඹියාපත් මහරහත් බවට පැමිණියේ ය. රහත් වූ දින පටන් සීවලී මහරහතන් වහන්සේට දානමානවලින් අඩුවක් නොවී ය. එපමණක් නොව ත්රිපිටකධාරී බවට ද පත්වූහ. තුන් සිවුරු අට පිරිකර දැරුවේ රහත් නමක් වීමට පසුව ය.

සීවලී මහරහතන් වහන්සේගේ පින් බලයෙන් දිනපතා දහස් ගණන් දානාදිය ලැබුණි. චීවර ප්රත්යය ද, ලැබුණි. ඒ සියල්ලම උන්වහන්සේ මහා සංඝයා වහන්සේට පූජා කළහ. දිනක් සීවලී රහතන් වහන්සේ මෙසේ සිතූ සේක. ‘මට මේ පූජා ලැබෙන්නේ නගරවලදී පමණක් ද? ඈත ප්රත්යන්ත ප්රදේශවලදීත් ලැබේ ද? මෙය පරීක්ෂාකර බැලිය යුතු යයි සිතා දිනක් බුදුරජාණන් වහන්සේගෙන් අවසර ගෙන පන්සියයක් රහතුන් වහන්සේ සමඟ පළමු ව හිම වත කැලයකට වැඩ නුගගසක් යට සිටිසේක. එවිට දේවතාවෝ සත් දිනක් දිව්යහාර පූජා කළහ. දෙවන වර පාණ්ඩව පර්වතයට ද තෙවනුව අචිරවති ගංතෙර අසලට ද, සිව්වන වර සාගර තලයට ද, පස්වන වර හිමවන්තයට ද, හයවන වර ඡද්දන්තයයට ද, සත්වන වර ගන්ධමාදන පර්වතයටද වැඩියහ. මේ දින 49 තුළ දේවතාවෝ සීවලී මහරහතන් වහන්සේ ඇතුළු රහතන් වහන්සේට දිව්යමය ආහාර පූජා කළහ. බුදුරජාණන් වහන්සේ ජේතවනාරාමයේ දී සිවුවණක් පිරිස මැද දී සීවලී මහරහතන් වහන්සේට ප්රත්යලාභීන් අතර ප්රධාන තැන පැවරූ සේක.

Sunday, September 8, 2024

පහාරාද සූත්‍රය




බුදුසමිදාණෝ පහාරාද අසුරයන් ගේ් පැමිණීම පිළිබඳ සතුට ප්‍රකාශ කරමින් පසෙක සිටි අසූරේන්ද්‍ර සම¼ග තමන් වහන්සේගේ එක් දේශනා ශෛලියක් වූ ප්‍රශ්නෝත්තර ක්‍රම උපයෝගී කර ගනිමින් බුදු සසුනෙහි පවත්නා සුවිශේෂ ලක්ෂණ බිඳක්, පහාරාදයනට හුරු පුරුදු මහා සාගරය හා සසඳමින්, හෙළි කළ සේක.

බුදුන් වහන්සේ - පහාරාදයෙනි ඔබ මහ සාගරය ඇසුරුකොට වසන්නේ වෙහිද?
පහාරාද - එසේය ස්වාමිනි, මම මහා සාගරය ඇසුරුකොට ගෙනම වසන්නේ වෙමි
බුදුන් වහන්සේ - ඇයි, පහාරාදයෙනි, ඔබ එසේ මහා සාගරය ඇසුරු කොටගෙනම වසන්නේ?
පහාරාද - ස්වාමීනි, මහා සාගරයෙහි ස්ථිතික ගති ලක්ෂණ අටක් මම දකිමි.

1. මේ සාගරයෙහි වෙරළේ සිට පතුල දක්වා ඉතා ක්‍රමානුකූ®ලව ඉදිරියට ඇති බස්මක්, ගැඹුරක් ඇත. එහි පතුල දක්නා රිසි යමෙක් වේ ද ඔහු සයුරෙහි වෙරළ, රැල්ල, ගල්පර, ගැඹුර , දියවැල් හා නපුරු සතුන් යනාදී අනේකවිධ බාධක මැඬගෙන සිහිනුවණින් යුතුව පතුල කරා ළඟා විය යුතුය. මහා සාගරයෙහි මනා පිහිටීමට බෙහෙවින් ඇළුම්කරන හෙයින් මම සයුර ඇසුරුකොට ගෙන ම වසනු රිසි වෙමි.

2. එතෙකුදු නොවේය. පෙරළි පෙරළී පෙණකැටි නංවමින් වෙරළ සිප ගැනීමේ අටියෙන් වේගයෙන් වෙරළ කරා ඇදෙන මේ රැල්ල ස්වභාවික බලපෑමකින් මිස වෙන කිසි අයුරකින් වෙරළ ඉක්මවන්නේ ද නැත. මහ සයුරට පමණක් ආවේණික වූ ඒ ලක්ෂණය ද මා මහා සයුර ඇසුරුකොට විසීමට හේතුවකි.

3. සතර දිගින් මහා සාගරය වෙත ගලා එන්නා වූ ජලකඳ සයුර සිපගන්නේ තනිවම නොවේ. කරපින්නාගෙන එන කැතකුණු, ජරාව, මළකුණ ආදී කොතෙකුත් අපද්‍රව්‍ය ද සමඟ ය. එහෙත් මේ මහා සාගරය තමනට අවශ්‍ය ජලය පමණක් රඳවා ගනිමින් අන්සියලු අපවිත්‍ර දෑ රැල්ල උපයෝගි කොට ගනිමින් ගොඩට ඇඳ දමා තම පවිත්‍රතාව රැක ගනියි. මා හට මේ සයුර ඇසුරේ දිවි ගෙවීමට එකරුණ ද ඉමහත් සේ බලපා ඇත. බුදුපියාණනි!

4. මේ දඹදිව් තලය පුරා ගලා බස්නා ගංගා, යමුනා, අචරවතී, ගාම්භීරව ගලාවිත් මහ සයුරට සම්ප්‍රාප්ත වෙති. එවිට ඒ ජලය ‘සාගර ජලය’ නමින් හඳුන්වනවා මිස ඔවුනොවුන්ගේ පූර්ව නාමයන්ගෙන් හඳුන්වනු නොලැබේ. තම ප්‍රෞඩත්වය එසේ රැක ගන්නා ඒ මහා සාගරය මගේ නිවහනයි, බුදු සමිදුනි!

5. එපමණක්ද නොවේ. වැසි, ඇළ, දොළ, ගංගා වැව් පොකුණු වලින් කොතෙක් ජලය ගලා ආවද සාගරය පිරී ඉතිරෙන්නේ ද නැත. ඒවායින් ගලා එන ජලය අඩු වුවද කිසි දා එය සිඳලන්නේ ද නැත. ඒ නම් ආශ්චර්යයක්ම ය.

6. බලන්න. බුදු හාමුදුරුවනේ! මේ අනන්ත සයුරේ කොතනකින් දිය බිඳක් ගත්තද එයලුණු රසම ය. සයුරෙහි ඒ අනන්‍යතාවට මම මහත් සේ ගරු කරන්නෙමි.

7. ඔබ වහන්සේ වසන මේ ගොඩබිමට වඩා මා වාසය කරන්නා වූ මේ මහා සාගරය වටිනා ධන සම්පත්තියෙන් ආඪ්‍ය ය. ධනය උපතට සයුර ආකාරයකි. එහි සක්, ශිලා , වෛරෝඩි, පුෂ්පරාග, රන්, රිදී, මුතු, මැණික්, පබළු ආදි නේක රත්නයෝ පැතිර ඇත්තාහ. 8. එතෙක් ද නොවේ. ස්වාමිනී, මේ ගොඩබිමෙහි ජීවත් වන විශාලතම සතා ඇතා වුව ද මේ මහ සයුර පතුලෙහි ඊටත් වඩා අති විශාල ආනන්ද, තිමිල, තිමිල පිංගලාදී සත්වයෝ සයුර පතුල නිවහන ;කාට වෙසෙති.

මේ හේතුන් නිසාද මම මහ සයුර ඇසුර කොටගෙන වසමි. එහෙත් මට ද ගැටලුවක් ඇත. අවසර බුදු සමිඳුනි! ඔබ සසුනෙහි භික්ෂූ, භික්ෂුණි , උපාසක, උපාසිකා යන සිව්වනක් පිරිස ඔබ වහන්සේ ඇසුරුකොට වාසය කරන්නේ ඇයිදැයි දැනගනු රිසිවෙමි.

බුදුන් වහන්සේ - පහාරාදයනි, ක්‍රමයෙන් ගැඹුරට යන එක්වරම ප්‍රපාතයක් දැකිය නොහැකි මහ සයුරේ පතුල සොයා යන අයකුට බාධක මැඩ ඉදිරියට යෑමට සිදුවන්නේ යම් සේ ද මාගේ ශාසනය නමැති මහා සාගරයේදී පතුල (නිවන) සොයා යන නුවණැති පුද්ගලයා අනුපුබ්බ ශික්ෂා, අනුපුබ්බ කිරියා, අනුපුබ්බ පටිපදා යන මුල, මැද, අග මනාව ගැලපෙන්නා වූ අනුපූර්ව ප්‍රතිපදා මාර්ගයක් ගත යුතුව ඇත.

ඔබේ මහ සයුර සිසාරා පෙරළි පෙරළි වෙරළට එන රැල්ල වෙරළ නොඉක්මන්නේ යම් සේ ද මාගේ ශාසනයද මහා සාගරයේ රැල්ල මෙන් කිසිදා කිසිවිටක විනාශය නමැති සීමාව ඉක්මවන්නේ් නැත.

එමෙන්ම පහාරාදයෙනි මහ සයුර එහි කිසි අපවිත්‍ර දෙයක් රඳවා නොගන්නා සේ ශාසනය නම් වූ මහ සයුරද පරම පවිත්‍රත්වයෙන් යුත්තය. ශීල, සමාධි, ප්‍රඥා ත්‍රී ශික්ෂාව වඩමින් නිවන සොයා යන සිල්වතුන්ගෙන් අනූන එහි දුශ්ශීලයනට ඉඩක් නැත. මාගේ ශාසනය බුද්ධිමතුනට පමණකි. මෝඩයිනට එහි අවකාශ නැත.

ඔබේ සයුරට විවිධ නමින් යුත් ගංගා ගෙනෙන ජලය සයුරුගත වූ පසු ‘මුහුදු ජලය’ ම වන්නා සේ, මාගේ ශාසනය නමැති මහ සයුරට එක්වන ක්‍ෂත්‍රිය, බ්‍රාහ්මණ, වෛදශ්‍ය ශුද්‍ර යනාදී කවර කුලයක අය වුවද සසුන්ගත වූ පසු ඔව්හු සියල්ලෝම බුද්ධ ශ්‍රාවකයෝ ම වෙති.

ඔබ ඇසුරුකොට පවත්වා මහ සයුර කොතරම් ජල කඳක් ලැබුණ ද උතුරා නොයන්නාක් මෙන් ද, ජලය හිඟ වුව ද සිඳී නොයන්නාක් මෙන් ද, මාගේ ශාසන සාගරය ද අතීත , වර්තමාන, අනාගත යන තුන්් කල්හිම කොතරම් රහතුන් වැඩ සිටියද උතුරා නොයන්නා සේ ම, රහතුන් විරල වුවද සිඳීමක් සිදු නොවන්නේ ම ය.

ඔබේ සයුරු ජලය කොතනකින් ගත්තද ලුණු රසම දැනෙන්නක් මෙන් - මාගේ ශාසන සාගරයේ කොතනකින් වුවද ගන්නා දහම් දිය බිඳෙන් පෙරී එන්නේ පිරිපුන් නිවන් රසයම ය.

එමෙන්ම පහාරාදයෙනි. ඔබේ ඇසුරැති මහ සයුර අගනා වස්තූන්ගෙන් සපිරි ධන ආකරයක් වන්නේ යම්සේ ද ආර්ය ශ්‍රාවකයන්ගෙන් පිරුණු මාගේ ශාසන සාගරයෙහි සතර සතිපට්ඨාන සතර සම්‍යක් ප්‍රධන් වීර්ය, සතර සෘද්ධිපාද, පංච ඉන්ද්‍රිය ධර්ම, පංච බල ධර්ම, සප්ත බෝධ්‍යාංග හා ආය්‍ය¡ අෂ්ටාංගික මාර්ගය යන සත්තිස් බෝධිපාක්ෂික ධර්ම නම් වූ මිණි රුවනින් යුක්තය.

මේවා වඩන මාගේ ආර්ය ශ්‍රාවකයෝ සෝවාන්, සකෘදාගාමි, අනාගාමී, අර්හත් යන සතර මගද එකී සතරඵල ද නිවන ද නම් වූ නව ලෝකෝත්තර දහම් සපුරා මාගේ ශාසන සාගරයෙහි පතුල නම් වූ ‘නිවන’ ට පැමිණෙන්නාහුය.

එහෙයින්, පහාරාදයෙනි, මාගේ ශාසනයේ භික්ෂු , භික්ෂුණී, උපාසක, උපාසිකා යන සිව්වණක් පිරිස මවිසින් හෙළිකරන ලද නිවනේ දොරටු විවර කර දෙන ශ්‍රී සද්ධර්මය සරණ කොටගෙන, ඇසුරු කොටගෙන වෙසෙති යි දේශනා කොට වදාළ සේක.