නීවරණ විදර්ශනාවේ විචිකිච්ඡා නීවරණය:
යහපත් වාසනාවන්ත ජීවිතයකට...
අම්බලන්ගොඩ, කහව ගල්දූව
ගුණවර්ධන යෝගාශ්‍රමයේ ශ්‍රී කල්‍යාණි යෝගාශ්‍රමයේ
මහා ලේඛකාධිකාරී කම්මට්ඨානාචාර්ය
ත්‍රිපිටකාචාර්ය, ත්‍රිපිටක විශාරද
කහගොල්ලේ සෝමවංශ හිමි
විචිකිච්ඡාව යනු සැකයට නමකි. නි පූර්ව ව මේ පදය සෑදී ඇත. සැකය, සාංකාව යනුවෙන් හඳුන්වයි. බුදුදහමෙන් සැකය ගැන අපේක්ෂා කරන්නේ බුද්ධාදී උතුමන් පිළිබඳව ඇතිවන සැකය යි.
බුද්ධ, ධර්ම, සංඝ ආදී ත්‍රිවිධ රත්නය කෙරෙහි සැක කිරීම , ශික්ෂාවන් කෙරෙහි සැක කිරීම , අතීත ආත්මයන්හි උපත ලැබුවා ද – නැද්ද යනුවෙන් සැක කිරීම, අනාගත ආත්මයන්හි උපත ලබනවාද – නැද්ද යනුවෙන් සැක කිරීම යි, අතීත - අනාගත සංසාරය පිළිබඳ සැක කිරීම , පටිච්චසමුප්පාදය කෙරෙහි සැක කිරීම යනුවෙන් විචිකිච්ඡාව ඇතිවන ක්‍රම අටකි.
එසේනම්, විචිකිච්ඡාව පිළිබඳව හොඳ අවබෝධයකින් සැකය තරණය කිරීමට, සැකය දුරු කිරීමට කටයුතු කළ යුතුයි. යහපත - අයහපත ,හොඳ - නරක තේරුම් ගත යුතු යි. , ධර්මය - අධර්මය පිළිබඳ නුවණින් විමසා බැලිය යුතු යි. එවිට විචිකිච්ඡාව නැතිවී යයි.
ලොවුතුරා බුදුරජාණන් වහන්සේ ගැන නොයෙක් සැක සාංකා සිතන විට එය විචිකිච්ඡාව යි. බුදු කෙනෙක් පහළ වුණා ද? මේ මේ ගුණ තියෙනවා ද? බුද්ධ පූජාවෙන් මෙතරම් අනුසස් ලැබෙනවා ද? යනුවෙන් සැක සිතීම, ධර්ම රත්නයේ ගුණ මෙලෙස ද? ධර්ම රත්නයට පූජා කිරීමෙන්, බණ ඇසීමෙන් මෙතරම් අනුසස් ලැබෙනවා ද? සංඝ රත්නයට වැඳුම් පිදුම් කිරීමෙන්, දාන මාන පූජාවෙන් , ගුණ සිහි කිරීමෙන් පින් සිදු වෙනවා ද? තුනුරුවන් පහළ වුණා ද? යනුවෙන් විවිධාකාර සැක ඇති කර ගන්නවා.
ශීල , සමාධි , ප්‍රඥා ගැන සැක සිතනවා. ශීල - සම්මා වාචා, සම්මා කම්මන්ත, සම්මා ආජීව යනුවෙන් අංග තුන යි. සමාධිය- සම්මා වායාම, සම්මා සති, සම්මා සමාධි යනුවෙන් අංග තුන යි. ප්‍රඥාව- සම්මා දිට්ඨි , සම්මා සංකප්ප යනුවෙන් කරුණු දෙක යි. එවිට ශීල, සමාධි, ප්‍රඥා යනු ආර්ය අෂ්ටාංගික මාර්ගය යි. ආර්ය අෂ්ටාංගික මාර්ගය වැඩෙන සේ ඕනෑම කෙනෙක් පින් දහම් කළොත්, එය උතුම් පුණ්‍ය කර්මයක්. එසේම දාන, ශීල, භාවනා ආදී පින්කම් ද කළ යුතු යි. එය උතුම් පින්කමක්. පින්කමක් සාර්ථක නොවුණොත් ශීල, සමාධි, ප්‍රඥා වැඩෙන සේ පින්කම සිද්ධ වෙලා නැහැ. ඒ නිසා බොහෝ දෙනෙක් උදාර පින්කම් කළත් අනුසස් අඩු වෙන්නේ සිත සර්ව සම්පූර්ණව යෙදී නැති නිස යි. ශීල, සමාධි, ප්‍රඥා ගුණ යෙදී නැහැ. ඒ ගැන සිතා කල්පනාවෙන් සෑම පුණ්‍ය කර්මයක් කෙරෙහිම ශීල, සමාධි, ප්‍රඥා ගුණ වැඩෙන සේ කටයුතු කළ යුතු යි.
අතීත ආත්ම භාවය පිළිබඳ සැක කරනවා. මම උපත ලැබුවා ද? මෙවැනි නම් තිබුණා ද? සසරක් තිබුණා ද? මෙවැනි විවිධ මතිමතාන්තර අදහස් ඇතිකරගෙන සැක සාංකා පහළ කර ගැනීමෙන් සැකය දියුණු වී යනවා. අනාගතයේ මා උපත ලබයි ද? අනාගතයේ මා කුමන ලෝකවල යයි ද? උපත ලබන්නේ නැහැ නේ ද? යනුවෙන් විවිධාකාර සැක කිරීම් විචිකිච්ඡාව නමින් හඳුන්ව යි.
එයම නැවත කල්පනා කරනවා අතීත අනාගත වශයෙන්. එය හඳුන්වන්නේ පූර්වාන්ත – අපරාන්ත යනුවෙනි. මෙලෙස අතීත සංසාරය ගැන , අනාගත සංසාරය ගැන සැක සංකා උපදවාගෙන කටයුතු කිරීමෙන් නීවරණය දියුණු තියුණු වෙයි. පටිච්චසමුප්පාදය ගැන සැක කරනවා. එය සැමටම තේරුම් ගැනීම අපහසු යි. සංසාර චක්‍රය, උපතේ සිට මරණය දක්වා ම , නැවත උපත ලබා මරණය දක්වාමත් , සංසාර සැලැස්ම ඇත්තේ පටිච්චසමුප්පාදය තුළ යි. අවිජ්ජා, සංඛාර, විඤ්ඤාණ, නාම රූප, සලායතන, ඵස්ස, වේදනා ,තණ්හා, උපාදාන, භව, ජාති, ජරා, මරණ , ශෝක, පරිදේව, දුක්ඛ, දෝමනස්ස, උපායාස යනුවෙන් පටිච්චසමුප්පාදයට අංග දොළහක් තිබෙයි. ඒවා ප්‍රධාන වශයෙන් ඇතුළත්ව ඉතිරි ඒවා ද සම්පූර්ණ වෙයි. පටිච්චසමුප්පාදයට ම අන්තර්ගත කරුණු පිළිබඳව සැක සංකා ඇති කර ගැනීමෙන් විචිකිච්ඡාව උපදිනවා. එනම් භවය දක්වාම කරුණු දොළහක් ද භවයෙන් එහාට ඇති ජාති, ජරා, මරණ , ශෝක, පරිදේව , දුක්ඛ, දෝමනස්ස, උපායාස ආදිය සංසාර ගමනේ දී තමන්ගේ ජීවිතයට ලැබෙන දේ ගැනත් සැක සිතනවා. එසේනම්, පටිච්චසමුප්පාදය ගැන සැක සංකාවන් දුරු කර ගැනීම සඳහා විචිකිච්ඡාව මෙනෙහි කළ යුතු යි. විචිකිච්ඡාවක්..., විචිකිච්ඡාවක්... , විචිකිච්ඡාවක් යනුවෙන් මෙනෙහි කර විචිකිච්ඡාව අනිත්‍යය යි, දුක්ඛ යි, අනාත්ම යි යනුවෙන් මෙනෙහි කළ යුතු යි.
විචිකිච්ඡාව ප්‍රහාණය කිරීම සඳහා යහපත -අයහපත ,හොඳ– නරක ගැන සිතිය යුතු යි. , ධර්මය - අධර්මය පිළිබඳව නුවණින් බැලිය යුතු යි. එවිට යහපත දියුණු කර අයහපත ඉවත දමයි. ධර්මය දියුණු කර අධර්මය ඉවත දමයි, එවිට විචිකිච්ඡාව ප්‍රහාණය කරගන්නට පුළුවන්. විචිකිච්ඡාව ප්‍රහාණය කිරීම සඳහා තවත් කරුණු හයක් තිබෙයි. එනම්, බහුශ්‍රැතබව (දැන උගත්කම), ප්‍රශ්න කිරීම නොහොත් සාකච්ඡා කිරීම, විනය පිළිබඳව දක්ෂ බව, ශ්‍රද්ධාව බහුල බව, කල්‍යාණ මිත්‍රයන් ආශ්‍රය කිරීම, යහපත් කථා ඇති බව ආදියෙන් විචිකිච්ඡාව ප්‍රහාණය කළ හැකි යි.
ජීවිතය සැපවත්ව, වාසනාවන්ත කර ගැනීමට අවශ්‍ය කරන්නේ විචිකිච්ඡාව ප්‍රහාණය කිරීම යි. තම ජීවිතය සැපවත් කර නිවන් මඟට බැස ගන්නට, අවශ්‍යම දෙයක් ලෙස බුදුරජාණන් වහන්සේ විචිකිච්ඡාව ප්‍රහාණය කිරීම සඳහා උපදෙස් ලබා දුන්නා.
පසුගිය ලිපි පෙළෙහි පංච නීවරණ පිළිබඳව සඳහන් වුණා. කාමච්ඡන්ද, ව්‍යාපාද, ථීනමිද්ධ , උද්දච්ච කුක්කුච්ච , විචිකිච්ඡා ආදී පංච නීවරණ පිළිබඳ බොහොම හොඳින් සිතා, කල්පනා කර ඒවා සිතෙන් බැහැර කළ යුතු යි. එය මෙනෙහි කළ යුතු ආකාරය මෙසේ වෙයි. කාමච්ඡන්දය හෙවත් තණ්හාව මම නොවෙ යි. මගේ නොවෙ යි, මගේ ආත්මය නොවෙ යි. එමනිසා තණ්හාව අනිත්‍යය යි, දුක්ඛ යි, අනාත්ම යි. ව්‍යාපාද නීවරණය හෙවත් තරහව මම නොවෙයි, මගේ නොවෙයි, මගේ ආත්මය නොවෙයි, එමනිසා ව්‍යාපාදය හෙවත් තරහව අනිත්‍යය යි, දුක්ඛ යි, අනාත්ම යි. ථීනමිද්ධ නීවරණය හෙවත් කම්මැළිකම මම නොවෙයි, මගේ නොවෙයි, මගේ ආත්මය නොවෙයි, එමනිසා ථීනමිද්ධ නීවරණය හෙවත් කම්මැළිකම අනිත්‍යය යි, දුක්ඛ යි, අනාත්ම යි. උද්දච්ච කුක්කුච්ච නීවරණය හෙවත් සිතේ විසිරීම-විපිළිසර බව මම නොවෙ යි, මගේ නොවෙයි, මගේ ආත්මය නොවෙයි, උද්දච්ච කුක්කුච්ච නීවරණය හෙවත් සිතේ විසිරීම අනිත්‍යය යි, දුක්ඛ යිි, අනාත්ම යි. විචිකිච්ඡා නීවරණය හෙවත් සැකය මම නොවෙයි, මගේ නොවෙයි, මගේ ආත්මය නොවෙයි, එමනිසා විචිකිච්ඡාව හෙවත් සැකය අනිත්‍යය යි, දුක්ඛ යි, අනාත්ම යි. මේ පංච නීවරණයෝ අනිත්‍යය යි, දුක්ඛ යි, අනාත්ම යි යනුවෙන් මෙනෙහි කළ යුතු යි. පංච නීවරණයෝ තම ජීවිතයට බලපාන ආකාරය සිහි කල්පනාවෙන්, හොඳ නුවණින් පිරික්සා කර බලමින්, කටයුතු කළ යුතු යි. ඒ අවස්ථාවේ දී තම සිතට දැනෙන යහපත හෝ අයහපත හෝ මනාකොට තේරුම් කරගන්නට පුළුවන්කම තිබිය යුතු යි.
බුදුරජාණන් වහන්සේ ශීල, සමාධි, ප්‍රඥා ගුණ දියුණු කරගන්නට යනුවෙන් උපදෙස් මාලාවක් ලබා දුන්නා. තථාගත බුදුරජාණන් වහන්සේගේ ධර්මය තමන් වහන්සේ පමණක් දේශනා කළ ධර්මයක් නොවෙයි. අතීත සියලු බුදුරජාණන් වහන්සේලා ද, අනාගත සියලු බුදුරජාණන් වහන්සේලා ද දේශනා කළා වූ ද, කරන්නා වූ ද උතුම් ධර්මයක් අපේ ගෞතම බුදු පියාණන් වහන්සේ දේශනා කර වදාළා. මේ දහමේ මුල, මැද, අග යහපත්. එකම තැනකවත් අකුරකවත් දෝෂයක් නැහැ. ඒ නිසා නීවරණ පිළිබඳ මනා වැටහීමකින් තමන්ගේ සිතේ පහළවන නීවරණ පහක් බව තේරුම් ගත යුතු යි.
සෝවාන්, සකෘදාගාමී, අර්හත් වෙද්දී නීවරණයන් ක්‍රමයෙන් නැතිවී යයි. කාමච්ඡන්ද නීවරණය ,ව්‍යාපාද නීවරණය අනාගාමී වෙද්දී නැති වී යයි. ථීනමිද්ධ නීවරණය සෝවාන් වෙද්දී නැතිව යයි. උද්දච්ච කුක්කුච්ච නීවරණය අර්හත්වයෙන් නැතිවී යයි. විචිකිච්ඡා නීවරණය සෝවාන් වෙද්දී නැති වී යයි. මාර්ග ඵල අවස්ථාවේ දී නීවරණයන් සම්පූර්ණයෙන් සිතෙන් බැහැරව යයි. පෘතග්ජන අපට බණ භාවනා කටයුතු වලදී පමණක් එය මඳක් යටපත් වෙයි. එලෙස මාර්ග ඵල අවස්ථාවට ඇතුළු වීමට කටයුතු කළ යුතු යි. මේ කරුණු කාරණාවෝ හොඳින් තේරුම් බේරුම් කරගෙන සම්මා සම්බුද්ධ ශාසනයේ දී පමණක් අසන්නට ලැබෙන උත්තරීතර දෙයක් ලෙස බණ , භාවනා කටයුතුවල යෙදී වාසය කිරීම යි. එය අපේ ජීවිත සැපවත් කර ගැනීම සඳහාම පහළ වූ ධර්මයක් සේ සලකාගෙන බුද්ධ රත්නයට, ධර්ම රත්නයට, සංඝ රත්නයට ගෞරවය පුද කර නීවරණ විදර්ශනා භාවනාව ටිකෙන් ටික දියුණුවෙන් සිතේ බල පවත්වන තෘෂ්ණාදී පාපයන් ඉවත් කර, තම ජීවිතය සැපවත් කරගෙන පරලොව සුගතියක සිට ඉක්මන් භවයක දී ම නිවන් පසක් කරගන්නට හේතු වාසනා වේවා!
- ජම්මික ප්‍රබෝධනී වැලිකල
බිනර අමාවක පෝය
බිනර අමාවක පෝය ඔක්තෝබර් මස 08 වනදා සඳුදා පූර්ව භාග 11.35 ට ලබයි.09 වනදා අඟහරුවාදා පූර්ව භාග 09.20 දක්වා පෝය පවතී. සිල් සමාදන්වීම ඔක්තෝබර් 08 වනදා සඳුදා ය.
